२१ वैशाख, काठमाडौं । गत शनिबार विनाशकारी भूकम्प गएलगत्तै स्वदेशी विदेशी दाताहरुबीच सहयोगको होडबाजी चलिरहेको छ । कतिपय भूकम्प पीडितलाई सहयोग गर्न अभियान नै चलाइरहेका छन् ।

आर्थिक सहयोग जुटाउने अभियानमा स्वदेशी नागरिकदेखि विदेशी सेलिब्रेटीसम्म छन् । यस अवधिमा २५ अर्ब रुपैयाँको हाराहारीमा सहयोग घोषणा भइसकेपनि प्रधानमन्त्री दैवी प्रकोप उद्दार कोष भने रित्तै छ ।

अहिलेसम्म विभिन्न दाताको १८ करोड रुपैयाँमात्र जम्मा भएको कोषले जनाएको छ । भुटानले सहयोग गरेको १० करोडको चेक प्राप्त भइसकेपनि अहिलेसम्म रकम जम्मा भइसकेको छैन ।

भूकम्प पीडितलाई सहयोगको घोषणा गर्ने पहिलो संस्था प्यासिफिक एशिया ट्राझ एशोसियसन (पाटा) हो । छिमेकी मुलुक चीनमा वार्षिक साधारणसभा चलिरहेको बेलामा भूकम्प गएपछि सभाबाटै १० लाख रुपैयाँ दिने घोषणा गरिएको थियो ।

त्यसपछि बेलायती अभिनेत्री जोअन्न लुम्लेले अभियान नै चलाएर रकम संकलन गरिन् । उनको अभियानले ४ अर्ब रुपैयाँ संकलन गरेको बताइएको छ । सोही बखत हङकङका अर्बपतीले १० करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरे ।

नेपाली औद्योगिक घरना खेतान ग्रुपले १० करोड रुपैयाँ भूकम्प पीडितलाई सहयोग गरिरहँदा साउदी राजकुमारले पनि १० करोड रुपैयाँ सहयोग उपलब्ध गराउने घोषणा गरे ।

यसरी अहिलेसम्म अर्बभन्दा बढी सहयोग गर्नेहरु ५ पुगेका छन् भने करोड भन्दा माथि सहयोग गर्ने तीन दर्जन पुगिसकेका छन् । सहयोग घोषणा गर्ने क्रम जारी रहेको छ ।

जापान सरकारले ८ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरिरहेको छ । यस्तै जापानमा रहेका नेपालका विभिन्न संघसंस्थाले अभियान नै चलाएर जापानी तथा नेपालीसँग करिव डेढ अर्ब रुपैयाँ उठाइसकेका छन् ।

बेलायतका १३ च्यारिटी संस्थाहरुले खोलेको डिजाष्टर इमरजेन्सी कमिटी (डीइसी) ले ५ अर्ब रुपैयाँ नेपाली भूकम्प पीडितलाई संकलन गरेको छ । यो संस्थामा एक्सन एड, एज इन्टरनेशनल, ब्रिटिस रेडक्रस, क्याफोड, केयर इन्टरनेशनल, क्रिष्टियन एड, कन्सर्न, वल्र्डवाइड, इस्लामिक रिलिफ, अक्सफाम, प्लान यूके, सेभ द चिल्ड्रेन, टियरफण्ड र वल्र्ड भिजन आवद्ध रहेका छन् ।

त्यस्तै, मेट लाइफ फाउन्डेसनले साढे दुई अर्ब रुपैयाँ सहयोगको घोषणा गरेको छ । विभिन्न मुलुकबाट पनि सहयोग घोषणाको होडबाजी चलिरहेको छ । कतिपय मुलुकहरुले नेपालमै आएर भौतिक सहयोग समेत गरिरहेका छन् भने कतिपय मुलुकले आर्थिक सहयोग उपलब्ध गराउने घोषणा गरिरहेका छन् ।

सामाजिक सञ्जाल फेसबुकले पनि नेपाली भूकम्प पीडितका लागि १ अर्ब रुपैयाँ संकलन गरेको जनाएको छ । विश्वभरका दानबीर फेसबुक प्रयोगकर्ताबाट उक्त रकम संकलन गरिएको हो । साथै, फेसबुकले कम्पनीको तर्फबाट २० करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता जनाएको छ ।

सर्च इञ्जिन गुगलले १० करोड र चाइना गेजुवा ग्रुपले २ करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने बताएका छन् । एशियाली विकास बैंकले तत्कालको राहतका लागि ३० करोड रूपैयाँ उपलब्ध गराएको छ । बैंकले पुनर्निर्माणमा २० अर्ब सहयोग गर्ने बताएको छ ।

स्वदेशी निजी क्षेत्र तात्दै

मुलुक संकटमा पर्दा स्वदेशी निजी क्षेत्र पनि सहयोगका लागि अग्रसर भइरहेको छ । सामाजिक अभियान्ताका रुपमा परिचित गैरआवासिय नेपाली संघका संस्थापक अध्यक्ष उपेन्द्र महतोले १५ करोड रुपैयाँ सहयोगको घोषणा गरेका छन् ।

उनले उपलब्ध गराउने रकममध्ये ३ करोड राहत र तीन करोड विद्यालय पुनर्निर्माणमा खर्च गरिने छ । उनले विभिन्न जिल्लामा भूकम्प प्रतिरोधी विद्यालय भवन पुनर्निमाण गरिदिने बताएका छन् ।

यसैगरी, सुमार्गी ग्रुपले पनि पीडितलाई ५ करोड रुपैयाँ सहयोग गरेका छन् । विभिन्न कारणले विवादमा आइरहेपनि अजय सुमाग्रीले मुलुक भूकम्पका कारण विपत्तीमा परेका बेला मुक्तकण्ठले प्रशंसा गर्न लायक सहयोग गरेका छन् ।

गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएन)ले १५ करोड रुपैयाँ सहयोगको घोषणा गरको छ । अहिले संघले विभिन्न जिल्लामा पुगेर पीडितहरुलाई राहत वितरणको काम जारी राखेको छ । त्यस्तै, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले १० करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरेको छ ।

एनआरएनका अध्यक्ष शेष घलेले श्रीमति जमुना घले र आफ्नो नामबाट २ करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरेका छन् । यसैबीच निजी क्षैक्षिक संस्थाको साझा सञ्जाल (अपिन)ले भूकम्प पीडितका लागि ५ करोड रपैयाँ सहयोग गर्ने निर्णय गरेको छ ।

प्रभु समूहले १ करोड, आइएमई समूहले ३ करोड ५०, लुम्विनी बैंक १ करोड, नेपाली कांग्रेस १ करोड, सशस्त्र प्रहरी ६ करोड ३४ लाख, एनआरएन उपाध्यक्ष भवन भट्टले १ करोड रूपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरिसकेका छन् । ग्लोबल आइएमई बैंकले १ करोड ५० लाख रूपैयाँ र आइएमई इन्टरनेशनल मनि एक्सप्रेसले २ लाख रूपैयाँ सहयोग गर्ने भएका हुन् ।

इन्भेष्टमेन्ट बैंक १ करोड, राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक १ करोड, सिटिजन्स बैंक इन्टरनेशनल १ करोड, कर्मचारी सञ्चय कोष २ करोड रपैयाँ सहयोगका लागि अगाडि बढेका छन् ।

कुन मुलुकको कति सहयोग

भूकम्प पीडितलाई क्यानडाले ५० करोड सहयोग गर्ने भएको छ भने नर्बेले ४० करोड, कतार ३२ करोड, अमेरिकाले १० करोड र भुटानले १० करोड रुपैयाँ सहयोग गर्ने घोषणा गरेका छन् ।

भुटानका प्रधानमन्त्री छिरिङ तोग्बे नेपाल आएर १० करोड रुपैयाँको चेक प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालालाई हस्तान्तरण गरेका थिए । उनी नेपालीको पिडामा सहभागी हुन नेपाल आएका थिए ।

मोटो रकम सहयोगका लागि घोषणा गरिए पनि उक्त रकम सरकारको हातमा आइनपुग्दा भूकम्प पीडितलाई राहत उपलब्ध गराउन समस्या परिरहेको छ । ठूलो सहयोगको घोषणा हुनु, मिडियाले प्राथमिकताका साथ प्रशारण गर्नु, तर सरकारले सहयोगका लागि रकम अभाव भयो भन्दा पीडितहरु आक्रोशित बनिरहेका छन् ।