२१ मंसिर, काठमाडौं । विदेशी लगानीको स्टाण्डर्ड चार्टड बैंक क्यामेल्स रेटिङमा सबैभन्दा अग्रस्थानमा देखिएको छ । बैंकको वित्तीय अवस्था झल्काउने विधि क्यामेल्सका आधारमा गरिएको अध्ययन अनुसार मुलुकका २८ बैंक मध्ये स्टाण्डर्ड चार्टड सबैभन्दा उत्कृट बैंक देखिएको हो ।
हालैमात्रै बैंकहरुले प्रकाशित गरेको प्रथम त्रैमासिकको वित्तीय विवरणको आधारमा पुँजी पर्याप्तता अनुपात, सम्पत्ति, व्यवस्थापन, आम्दानी, तरलता र जोखिमप्रतिको संवेदनशीलतालाई क्यामेल्स विधिअनुसार अंक दिँदा स्टायण्डर्ड चार्टड बैंक १ नम्बरमा परेको हो।
के हो क्यामेल्स रेटिङ ?
क्यामेल्स ६ वटा सूचकलाई हेरेर तयार गरिन्छ । ६ मध्ये जोखिमप्रतिको संवेदनशीलता र व्यवस्थापन सम्बन्धी अंक भने स्थलगत वाणिज्य बैंकको निरीक्षणपछि मात्र गर्न सकिन्छ । जसले गर्दा यहाँ ४ सूचकलाई मात्र आधार बनाएर अध्ययन गरिएको छ ।
क्यामेल्स रेटिङको सुरुवात अमेरिकाबाट भएको हो । अमेरिकाको केन्द्रीय बैंकले सन् १९७९ मा यो विधिअनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाको अवस्था अध्ययन गरेको थियो ।
अहिले विश्वभर रहेका कैयन बैंक तथा वित्तीय संस्थाले बैंकहरुको अवस्था थाहा पाउन यसै बिधीबाट अध्ययन गर्ने गर्दछन् ।
क्यामेल्स शब्द सी ए एम ई एल एस जोडेर बनेको छ । यसमा सीको अर्थ क्यापिटल एड्युक्वेसी जसलाई नेपालीमा पुँजी पर्याप्तता अनुपात भनिन्छ ।
वाणिज्य बैंकले कर्जा लगानी गर्दा कति पुँजी आवश्यक हुन्छ भनेर तोकिएको मापदण्ड पुँजी पर्याप्तता अनुपात हो ।
त्यस्तै ए को अर्थ एसेटस हो, जसलाई नेपालीमा सम्पत्ति भनिन्छ । सम्पत्तिको अवस्था मापन गर्ने यो सूचकबाट खराब र असल कर्जालाई छुट्याइन्छ ।
एम को अर्थ म्यानेजमेन्ट हुन्छ जसलाई नेपालीमा व्यवस्थापन भनिन्छ । यो सूचकमा बैंकको व्यवस्थापनको कार्यक्षमता हेरिन्छ ।
ई अर्थात अर्निङ जसलाई नेपालीमा आम्दानी भनिन्छ । संस्थाको नाफा, भविष्यमा नाफा कमाउन सकिने सम्भावना र नाफाको वृद्धिदरजस्ता यस सूचकमा अध्ययन गरिन्छ ।
एल लिक्युडिटी हो, जसको अर्थ नेपालीमा तरलता हुन्छ । यसबाट बैंकको लगानी गर्न योग्य पुँजी र तरलताको अवस्था देखिन्छ ।
एसले सेन्सिटिभिटी अफ मार्केट रिस्क जनाउँछ, जसलाई नेपालीमा जोखिमप्रतिको संवेदनशीलता भनिन्छ । यसमा ब्याजको जोखिम र कुल आयमा ब्याज आयको अनुपात हेरिन्छ ।
स्टाण्डर्ड चार्टड अब्बल, सिभिल बैंक कमजोर
क्यामेल्स रेटिङ गर्दा स्टाण्डर्ड चार्टडसँगै अरु पनि विदेशी लगानीकै बैंक अगाडि देखिएका छन् । क्यामेल्स रेटिङका आधारमा नबिल, सानिमा र नेपाल एसबिआई बैंक अग्रस्थानमा देखिएका छन् ।
क्यामेल्स रेटिङमा अग्रस्थानमा रहेका ५ बैंक
बैंक | पुँजी पर्याप्तता | सम्पत्ति | आम्दानी | तरलता | प्राप्त अंक |
---|---|---|---|---|---|
स्टाण्डर्ड चार्टड | ८२.७ | ९३.८ | ६१.५ | ५५.९ | ७३.५ |
एभरेष्ट | ६६.१ | ९८.८ | ७९.५ | ४६.१ | ७१.१ |
नबिल | ५९.० | ७८.२ | ९१.८ | ५३.१ | ७०.५ |
सानिमा | ६५.२ | ९८.९ | ६७.७ | ४४.७ | ६९.१ |
नेपाल एसबिआई | ६४.५ | ९७.८ | ६७.७ | ४१.० | ६७.७ |
त्यस्तै क्यामेल्स रेटिङको आधारमा सबैभन्दा कमजोर भने सिभिल बैंक देखिएको छ । क्यामेल्स रेटिङका आधारमा सिभिल सँगै प्रभु, कृषि विकास, लक्ष्मी, र जनता बैंक सबैभन्दा कम अंक प्राप्त गर्नेमा परेका छन् ।
क्यामेल्स रेटिङमा सबैभन्दा कम अंक प्राप्त गरेका बैंक
बैंक | पुँजी पर्याप्तता | सम्पत्ति | आम्दानी | तरलता | प्राप्त अंक |
---|---|---|---|---|---|
सिभिल | ६१.४ | १७.४ | ५.४ | ४२.४ | ३१.६ |
प्रभु | ५२.६ | ०.० | ६०.३ | ५२.० | ४१.२ |
कृषि बिकास बैंक | ८३.६ | २३.४ | ३०.० | ४०.९ | ४४.५ |
लक्ष्मी | ५४.४ | ६६.४ | ३२.१ | ४२.१ | ४८.७ |
जनता | ६०.७ | ७६.४ | ३४.३ | ४२.९ | ५३.६ |
राष्ट्र बैंकले पनि आन्तरिक प्रयोजनका लागि क्यामेल्स रेटिङ गर्ने गरेको छ । जसलाई आधार बनाएर सम्बन्धित संस्थालाई सुधारको निर्देशन पनि दिने गर्दछ। राष्ट्र बैंकले अध्ययन गरेको यस्तो रिपोर्ट भने सार्वजनिक हुँदैन ।
स्टाण्डर्ड चार्टड बैंकका मार्केटिङ एन्ड कर्पाेरेट अफेयर्स प्रमुख दिवाकर पौडेलले स्टाण्डर्ड चार्टडले प्रभावकारी कार्यक्षमता प्रदर्शन गरेकाले नै क्यामेल्स रेटिङमा अग्रस्थानमा परेको हो।
उनले भने, ‘बैंकको कार्यक्षमता राम्रो छ जसका कारण क्यामेल्स मापनका विभिन्न सुचकहरुमा हामी अब्बल देखिएका हौं ।’ व्यवस्थापन पक्ष राम्रो भएका कारण पनि स्टायण्र्ड चार्टड क्यामेल्स रेटिङमा १ नम्बरमा परेको उनको भनाइ छ ।
सानिमा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भुवन दाहालले क्यामेल्स रेटिङले बैंकको स्थितिको बारेमा चित्रण गर्ने बताउँछन् । उनले भने, ‘यसले बैंकको स्थिति कस्तो छ भन्ने देखाउँछ, त्यसैले बैंक तथा वित्तीय संस्थाका बारेमा बुझ्न यो महत्वपूर्ण छ । ‘