अहिले राजधानी लगायत शहरी क्षेत्रको प्रदूषण बढेको छ । प्रदूषणले नाक, कान, घाँटीको समस्या बढाएको छ । नाक, कान, घाटीको समस्या लिएर अस्पताल धाउनेमध्ये कतिपयमा क्यान्सर पनि देखिएको छ । प्रदूषणकै कारण यस्ता समस्या बढिरहेको चिकित्सकहरुको भनाई छ ।
शहरी क्षेत्रमा प्रदूषणका साथसाथै चर्को ध्वानी एवं कोलाहालले पनि कानको श्रवण क्षमता कमजोर बनाइरहेको छ ।
कानको संक्रमण
त्यसो त बच्चाहरुमा कानको समस्या अलि बढी हुनेगर्छ । नुहाउँदा कानमा पानी पस्ने वा आमाको दुध पिउँदा कानमा दुध पस्ने संभावना हुन्छ । यसले उनीहरुको कानमा संक्रमण हुने, पाक्ने गर्छ । कानको सुरक्षामा सर्तक भइयो भने यस्तो समस्या आफै ठिक हुन्छ ।
तर, पछि निरन्तर कान पाक्यो वा कानबाट रगत र पिप निस्कन्छ भने त्यसको उपचार खोज्नुपर्छ । किनभने कानमा संक्रमण भएको अवस्थामा यस्तो लक्षण देखापर्न सक्छ । कानमा चोट लागेको अवस्थामा पनि यो समस्या हुन्छ ।
कानबाट यदाकदा पानी निस्कन सक्छ, त्यो सामान्य मानिन्छ । यसको कारण हो कानबाट मैलो बाहिर निस्कनु । तर रगत र पिप निस्कियो भने त्यसले अनेक समस्याको संकेत गर्छ ।
नुहाउँदा, पौडी खेल्दा कानमा पानी पस्न सक्छ । त्यस्तै जथाभावी कान कोट्याउँदा त्यसभित्र चोट लाग्न सक्छ । यस्ता कारणले कानको संक्रमण हुने संभावना रहन्छ । कानको संक्रमण भएमा कानबाट पानी आउने, चिलाउने, कान सुन्निने वा रगत तथा पिप आउन सक्छ । यस्तो संक्रमण बढ्दै गएपछि श्रवण क्षमता एवं सुन्ने शक्तिमा पनि ह्रास आउँछ ।
कान सफा गरिरहँदा, हवाईजहाजमा यात्रा गर्दा वा पानीको गहिराईसम्म डुबुल्की मार्दा कानमा चोट लाग्न सक्छ र कानको पर्दामा प्वाल पर्न सक्छ । यसको कारणले कानको भित्री भागमा संक्रमण हुँदा कानबाट तरल पदार्थ बग्छ ।
कानबाट तरल पदार्थ के कारणले निस्किएको छ ? सोहि आधारमा त्यसको निदान खोज्न सकिन्छ । संक्रमण, दुखाई र सुन्निने जस्ता लक्षण हुँदा डाक्टरले इयर ड्रप्स, पेन किलर वा एन्टिबायोटिक्स दिन सक्छन् । यसै प्रकारले यदि साना बच्चाहरुलाई ज्वरो वा दुई छ भने चिकित्सकले उनीहरुका लागि इयर ड्रप्स लेख्न सक्छन् ।
यदि कानको पर्दा फुटेका कारण इन्फेक्सन भएको छ भने औषधि सेवन गर्नुपर्ने हुन्छ, जसले कानको प्वाल चाँडै भरिन्छ । यदि प्वाल भरिएन भने डाक्टरले सानो अपरेसन पनि गर्न सक्छन् ।
सावधानी
-कसैको कानमा यदि इन्फेक्सन छ भने उबाट टाढा रहनु पर्छ ।
-नहर वा पोखरीमा तैरिएपछि एन्टिबायोटिक इयर ड्रप्स हाल्ने नगरौं
-कुनै तिखो वा फोहोर वस्तुले कान सफा नगरौं ।
-अत्यधिक हल्लाखल्ला वा पटका पडि्एको बेला इयर प्लग लगाउन नभुलौ ।
-नाक सफा गरिरहँदा बढि जोड नलगाउनुस, यसले कानको पर्दामा असर गर्न सक्छ ।
-कानमा बारम्बार औंला छिराउनुहुन्न ।
घरेलु उपचार विधि
कानमा दुखाई वा तरल पदार्थ निस्केको बेला स्टिम टि्रटमेन्ट राम्रो मानिन्छ । साथै दुखेको कानमा तातो कपडाले सेक्दा पनि फाइदा पुग्छ ।
कानमा इन्फेक्सन हुँदा दुवै कानमा ३-४ थोपा लसुनको रस हाल्नाले चाँडै आराम मिल्छ ।
कानमा दुखाई वा इन्फेक्सन हुँदा २ थोपा नीमको तेल दिनमा २ पटक हाल्दा छिट्टै नै विसेक हुन्छ ।
कानमा तुलसीको पत्ताको रस हाल्दा पनि इन्फेक्सन भाग्छ ।
कानबाट पिप आइरहेको छ भने कानमा २-३ थोपा प्याजको रस हाल्नाले यो समस्याबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ ।
