भारतीय अन्तरीक्ष एजेन्सी इसरोले अन्तरीक्षमा परीक्षणका लागि जनावरको साटो रोबोट पठाउने भएको छ ।
विभिन्न देशहरुले अन्तरीक्ष परीक्षणका लागि कुकुर तथा बाँदर लगायतका जनावर पठाउने गरेकोमा भारतले भने रोबोट पठाउने निर्णय गरेको हो ।
सन् २०२१ मा अन्तरीक्षमा मानिस पठाउने योजनामा रहेको भारतले त्यसअघिको परीक्षण प्रक्रियाका लागि यन्त्र मानव अर्थात् रोबोटको सहारा लिनेछ ।
इशरो प्रमुख के शिवनले अन्तरीक्षमा हुने जटिल प्रकारका परीक्षण प्रक्रियामा कमजोर जनावरहरुलको साहरा लिने र दुःख दिने आफूहरुको उद्देश्य नभएको बताएका छन् ।
गगनयान मिसनका रुपमा अन्तरीक्षमा भारतीय अन्तरीक्षयात्रीलाई पठाउने योजनामा भारत निकै नजिक रहेको उनको भनाइ छ ।
स्मरणरहोस् अमेरिका, रुस तथा चीन जस्ता देशहरुले अन्तरीक्षमा मानिस पठाउनु अघि परीक्षणको लागि जनावर पठाएका थिए ।
जनावर किन नपठाउने ?
बीबीसीसँगको कुराकानीमा इसरो प्रमुखले अन्तरीक्षमा जनावर नपठाउने निर्णय सही रहेको बताएका छन् । अमेरिका र रुसले परीक्षणका लागि भन्दै अन्तरीक्षमा जनावर पठाउने समयमा अहिलेको जस्तो अत्याधुनिक प्रविधि अस्तित्वमा थिएन । मानव रोबोट पनि बनिसकेको थिएन । त्यसैले ती देशहरुले जनावरको ज्यान जोखिममा पारेर अन्तरीक्षमा पठाए । तर अहिले यस्तो परीक्षणका लागि अत्याधुनिक प्रविधिहरु रहेको हुँदा जनावरको साटो प्रविधिको सहारा लिन लागेको उनको भनाइ छ ।
अन्तरीक्षमा मानिस पठाउनुअघि इसरोले विभिन्न दुईवटा परीक्षणका लागि रोबोठलाई अन्तरीक्षमा पठाउनेछ ।
तर विज्ञहरुले भने रोबोटबाटै परीक्षण गरेर आउने नतिजामा भर पर्नु खतरनाक हुनसक्ने बताउँछन् । किनकि कुनै पनि जीवित वस्तु र रोबोटको बीचमा भिन्नता हुन्छ । कुनै पनि जीवित वस्तु नपठाएको यानको उडानमा पहिलोपल्ट सीधै मानिसलाई पठाउनु जोखिमपूर्ण हुने बताइन्छ ।
इसरोले भने गगनयान अन्तरीक्ष योजना निकै तीव्र गतिमा अघि बढिरहेको र यो वर्षको अन्तसम्ममा अन्तरीक्षमा जाने यात्रीको खोजी पनि पूरा हुने जनाएको छ ।
भारतको यो महत्वाकांक्षी अन्तरीक्ष योजनाको लागत १ खर्ब भारु रहेको छ । गत वर्ष भारतीय स्वतन्त्रता दिवसको अवसरमा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले यसको घोषणा गरेका थिए ।
सन् २०२० मा अन्तरीक्षमा पहिलो रोबोट पठाउने र सन् २०२१ को जुलाईसम्ममा दोश्रो परीक्षणका लागि रोबोट पठाउने योजना रहेको छ । अन्ततः सम्पूर्ण परीक्षण पूरा गरी डिसेम्बर २०२१ मा भारतले अन्तरीक्षमा मानिस पठाउनेछ । यदि यो मिसन सफल भएमा भारत अन्तरीक्षमा मानिस पठाउने चौथो देश हुनेछ ।
विश्वमा पहिलोपटक तत्कालीन सोभियन संघले अन्तरीक्षमा मानव पठाएको थियो । त्यसपछि अमेरिकाले र सन् २००३ मा चीनले अन्तरीक्षमा मानिस पठाइको थियो ।
जबकि, बेलायत, फ्रान्स तथा जापानजस्ता देशले अहिलेसम्म अन्तरीक्षमा मानिस पठाउने काममा सफलता पाउन सकेका छैनन् ।
बीबीसी
