केही मानिसलाई उचाइको फोबिया हुन्छ । उनीहरूलाई अलिकति मात्र तल हेर्नु परे पनि थरथरी काम्न थाल्छन्। पसिना आउन थाल्छ र मुटुको धड्कन तीव्र हुन्छ ।
डर लाग्नु सामान्य कुरा हो । तर, कुनै कुरा वा वस्तुबाट अत्यधिक डर लाग्नु सामान्य होइन । यस्तो असामान्य डरलाई नै ‘फोबिया’ भनिन्छ ।
फोबिया भनेको कुनै विशेष वस्तु, स्थान वा परिस्थितिबाट हुने अत्यधिक र तर्कहीन डर हो । डराउने विशेष कारण नहुँदा पनि मानिस डराउन थाल्छ ।
फोबियाका लागि हाम्रो मस्तिष्कको ‘एमिग्डाला’ नामको भाग जिम्मेवार हुन्छ। फोबिया हुँदा एमिग्डालाले खतराको गलत सङ्केत दिन्छ र शरीर ‘फाइट अथवा फ्लाइट’ मोडमा प्रवेश गर्छ।
फोबिया प्रायः कुनै खराब अनुभवका कारण, अरूलाई खतरा भोगिरहेको देख्दा वा कहिलेकाहीँ आफ्नै कल्पना र अत्यधिक सोचाइ (ओभरथिङ्किङ) का कारणले पनि हुन्छ।
डर एक अस्थायी र सामान्य प्रतिक्रिया हो। जब हामीलाई खतरा महसुस हुन्छ, हामीलाई डर लाग्छ। तर फोबिया भनेको पटक–पटक आउने अत्यधिक डर हो।
