सफा पानीले पखाल्ने
कुकुरले टोक्ने बित्तिकै नजिकैको बगिरहेको धाराको पानीले १५ मिनेट जति पखाल्नु पर्छ । त्यसपछि नजिकैको अस्पताल वा स्वास्थ्य चौकी जाँदा उचित हुन्छ ।
रेबिजको खोप लगाउने
कुकुरले टोके पछि केहि हुँदै भनेर चुप लागेर बस्नु हुँदैन । पायक पर्ने अस्पतालमा गएर रेबिजको खोप लगाउनुपर्छ । रेबिजको सट्टा अन्य खोप लगाउनु हुँदैन ।
कति अवधिसम्म रेबिजको खोप लगाइसक्नुपर्छ ?
जति छिटो खोप लगायो त्यति छिटो काम गर्ने हुँदा तुरुन्त लगाउनु उचित हुन्छ । कुनै कारणवश ढिला हुँदा पनि थाहा पाउने बित्तिकै वा खोपको उपलब्धता हुने बित्तिकै लगाउनुपर्छ ।
कति पटक लगाउने ?
खोप लगाउने मासुमुनि र छालामुनि रोजाई अनुसार लगाउन सकिन्छ । मासुमुनि लगाउने खोप पहिलो दिन त्यसपछिको तीन, सात र चौध दिनमा दिइन्छ । छालामुनि लगाउने खोप पहिलो खोप लगाएको तीन दिन र सात दिनको दिन लगाइन्छ ।
खोप सुरु गरेर बीचमा लगाउन छुटे के हुन्छ ?
सुरुको खोप लगाइसकेपछि तोकेको समयमा अर्को खोप लगाउन छुटेको खण्डमा खोपले गर्ने काममा दखल पर्ने हुँदा तोको अवधिमा नछुटाई लगाउनुपर्छ ।
