धर्ती किन हल्लिन्छ ?

अनलाइनखबर २०८२ असार १० गते ११:५४

तपाइले सोच्नु भएको छ, भूकम्प किन आउँछ ? यसको कारण होम, टेकटोनिक प्लेट्स ।

पृथ्वीको माथिल्लो भाग ठुलो चट्टानको प्लेट्सले बनेको हुन्छ । यो प्लेट्स लगातार तर विस्तारै हल्लिन्छ ।

यो प्लेट्स पृथ्वीको बाहिरी ठोस लिथोस्पियरको भाग हो । एस्ठेनोस्फियर नामको तरल पदार्थको पत्र तैरन्छ ।

सात ठुलो टेकटोनिक प्लेट्स हो । प्यासिफिक, युरेशियन, नर्थ अमेरिकन, साउथ अमेरिकन, अफ्रिका, इन्डो अष्ट्रेलियन र आन्टाटिर्क ।

यी पेट्लेट्समा भएको तरलपदार्थ चिप्लिंदा पृथ्बीमा गर्मी हुन्छ ।  जब तातो लावा माथिल्लो तहमा उठ्छ तव पेट्लेट्स चिप्लिंदै जान्छ।

यद्यपी, हरेक वर्ष केहि सेन्टिमिटर हल्लिन्छ । तर, यो हल्लिँदाको असर विशाल हुन्छ ।

जब दुई पेट्लेट्स एकआपसमा ठोकिन्छ। तब पृथ्वीको सतहमा कम्पन आउँछ । यहि कारण भूकम्प आउँछ, ज्वालामुखी विस्फोट हुन्छ ।

पेट्लेट्स एकआपसमा ठोकिंदा पाहाड बन्छ । हिमाल जस्ता विशाल पर्वत टेकटोनिकको हलचलको नतिजा हो । जुन लाखौँ वर्षमा बन्छ।

महाद्विप विस्तारै विस्तारै खस्किनु पनि यी प्लेट्सको क्रियाकालापले हो ।

यो प्लेट्सको कम्पनले मानवजीवन पनि संकटमा पर्न सक्छ । किनकी, यो कम्पनले जमिन हल्लिएर वा फाटेर जनधनको क्षति हुने गर्छ ।

अहिले विज्ञहरुले यी पेट्लेट्सको गतिविधिलाई नियाल्ने र अध्ययन गर्छन । जसले भूकम्पको सम्भावित कम्पन बारे पहिला नै पुर्वअनुमान गर्न सकिन्छ । जसले समय रहँदै चेतावनी दिएर ज्यान बचाउन सकिन्छ ।