१९ माघ, काठमाडौं । म्यानमारमा सेनाले प्रजातन्त्रवादी नेताहरूलाई नियन्त्रणमा लिएर सैन्य ‘कू’ गरेको छ । राष्ट्रपति विन मिन्ट, स्टेट काउन्सिलर आङ सान सुकी र उनको पार्टी नेसनल लिग फर डेमोक्रेसीका वरिष्ठ नेताहरूलाई हिरासतमा लिँदै सेनाले सत्ता हातमा लिएको हो ।

त्यहाँको सेनाले सोमबार दिउँसो वक्तव्य जारी गरेर देशमा एक वर्षका लागि संकटकाल लगाइएको घोषणा गरेको छ भने यस अवधिमा पुनः चुनाव गराउने भनेको छ ।

सेनाले ‘कू’ गरिसकेपछि म्यानमारको अवस्थाबारे अनलाइनखबरले त्यहाँ रहेका नेपाली पत्रकार दीपक भट्टराईसँग कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ, कुराकानीको सम्पादित अंशः

म्यानमारमा आज बिहान करिब २ बजेदेखि निर्वाचित सरकार, त्यसका राष्ट्रपति, मन्त्रिपरिषद्का अरू सदस्यहरु गिरफ्तारीमा परे । जसमा चर्चित प्रजातन्त्रवादी नेतृ आङ सान सुकी जो विदेशमन्त्री एवं प्रमुख पार्टी नेसनल लिड अफ डेमोक्रेसीका सर्वाेच्च नेता पनि हुन्, उनीसहित सबैलाई सेनाले नियन्त्रणमा लियो । उनीहरूलाई कहाँ राखिएको छ भनेर हालसम्म सार्वजनिक गरिएको छैन । सेनाले मध्याह्न एक वर्षका लागि संकटकाल लगाएको घोषणा गरेको छ ।

सम्पूर्ण राजनीतिक अधिकार सेनाले आफूसँग रहेको यहाँको सैनिक टेलिभिजनमार्फत जानकारी दिएको छ । यसअघि नोभेम्बरमा यहाँ आमचुनाव भएको थियो, जसमा नेतृ सुकीको दल नेसनल लिग फर डेमोक्रेसी एनएलडीले अत्यधिक बहुमत प्राप्त गरेको थियो ।

चुनावमा सेना समर्थित दल पनि सहभागी थियो । तर उसले २०१५ मा भन्दा नमज्जाले हार व्यहोर्नुप¥यो । त्यसयता सेनाले चुनावमा अनियमितता भएको आरोप लगाउँदै आएको थियो । चुनावलाई मान्यता दिइँदैन भनिरहेको थियो । चुनावमा धाँधली भएको विषयमा आफूहरूसँग हजारौं प्रमाण रहेको सेनाले बताउने गरेको थियो ।

आमचुनावलाई यहाँको निर्वाचन आयोग, अन्तर्राष्ट्रिय पर्यवेक्षक लगायतले समर्थन गरेका थिए । चुनावमा धाँधली भएका दाबीलाई अन्य कुनै दलले समर्थन गरेनन् । त्यही परिस्थितिका बीच एक हप्तादेखि सेनाले कू गर्न सक्ने चर्चा यहाँ भइरहेको थियो । आज यहाँ निर्वाचित सांसदहरूको पहिलो संसद अधिवेशन हुँदै थियो ।

केही दिनअघि एउटा पत्रकार सम्मेलनमा पत्रकारहरुले सैनिक प्रवक्तालाई संसद सुरु हुन लागेको छ, चुनावलाई मान्यता नदिने भए कू गर्नुहुन्छ भनेर प्रश्न गरेका थिए । जवाफमा प्रवक्ताले संसद बस्न लाग्यो भनेर लाग्दा गरिन्न भन्ने ग्यारेन्टी छैन भनेर कूटनीतिक जवाफ दिएका थिए ।

सेना समर्थकहरूले दुई दिनदेखि सेना आउनुप¥यो भन्दै प्रदर्शन पनि गरिरहेका थिए । त्यही बहानामा आज सेनाले शासन आफ्नो हातमा लिएको छ । अहिले यहाँ सम्पूर्ण सञ्चारमाध्यममाथि पूर्ण बन्देज छ । स्थानीय टेलिभिजनहरूले प्रसारण बन्द गरेका छन् । सैनिक रेडियो र सैनिक टेलिभिजन मात्रै चलेका छन् ।

बिहान ८ बजेदेखि साढे १२ बजेसम्म टेलिफोन पनि बन्द थियो । यद्यपि, हाल आंशिक ठाउँमा चल्न थालेको छ । यहाँ सेनाको आफ्नै टेलिफोन नेटवर्क छ, तपाईं र मेरो बोल्दाबोल्दै सम्पर्क काटिन पनि सक्छ । कुन बेला काटिन्छ भन्ने भर छैन ।

अहिले सर्वसाधारणलाई सेनाले केही गरेको छैन । मानिसहरू सडकमा निस्किएका छैनन् । यद्यपि, केही पसल खुला रहेकाले छिटपुट रूपमा किनमेलका आउने गरेका छन् । केही पसलहरू कफ्र्यु लाग्छ कि भन्ने डरले बन्द भएका हुन् । सेनाको कदमविरुद्ध प्रदर्शन गर्न सक्ने आशंकामा केही प्रजातन्त्रवादीहरू नेता, कार्यकर्तालाई नियन्त्रणमा लिइएको छ ।

मान्छेहरू त्रस्त देखिन्छन् । यहाँका धेरै मानिसहरुलाई सुकीको अवस्था जान्ने रूचि छ । अहिलेसम्म प्रदर्शन नभएकाले कफ्र्यु लाग्ने सम्भावना कम छ । कोरोनाका कारण मध्यरातदेखि बिहान चार बजेसम्म यहाँ कफ्र्यु नै छ । सेना समर्थकहरूले सैन्य कदमको पक्षमा बोलिरहेका छन् । प्रजातन्त्रवादीहरूले अमान्य घोषणा गरेका छन् ।

व्यक्तिगत रूपमा मलाईचाहिँ नेपालमा माघ १९ मा राजाले सत्ता कब्जा गरेको दिनको याद भयो । पहिले नेपालमा झैँ नेताहरू नियन्त्रणमा परे । इन्टरनेट र फोन घन्टौं चलेन । के होला भन्ने त्रास मनमा बसिरह्यो ।

यो पनि पढ्नुहोस म्यानमारमा भएको सैन्य ‘कू’को विश्वभर निन्दा

यो पनि पढ्नुहोस म्यानमारमा भएको सैन्य ‘कू’को कांग्रेसद्वारा विरोध

यो पनि पढ्नुहोस म्यानमारमा सैनिक ‘कू’, एक वर्ष संकटकाल घोषणा

यो पनि पढ्नुहोस म्यानमारकी नेतृ सुकी सेनाद्वारा गिरफ्तार