२२ वैशाख, काठमाडौं । मध्यान्हसम्म वर्षा भएपछि सोमबार काठमाडौं उपत्यकाको मौसम सफा भएको छ । केही दिनदेखि बादल लाग्ने सामान्य वर्षा हुने गरे पनि सोमबार मध्याह्नपछि भने मौसम खुलेको छ । हुन त मौसमविदहरूले अझै केही दिन पानी पर्न सक्ने भनेका छन् । बिहान ठूलो पानी परेकाले काठमाडौंका सडक र खुला ठाउँहरूमा ओसिलो र पानी […]

२१ वैशाख, काठमाडौं । काठमाडौंको रत्नपार्क, टुँडिखेल, दरबारमार्ग क्षेत्रमा हरेक वर्ष वसन्त ऋतुमा एउटा नीलो फूल फुलेको देखिन्छ । सडक किनाराका झ्याम्म हाँगा फिँजिएका रुखभरि नीलो फूल देख्दा सहर पनि रमाइलो देखिन्छ । धेरै लामो समयदेखि फुल्दै आएको यो फूलको नाम जाकाराण्डा हो । लकडाउनका कारण सवारी साधन र पैदलयात्रीको चाप कम भएका बेला सहरका […]

२० वैशाख, काठमाडौं । ‘काठमाडौंलाई कस्तो बनाउने ?’ अक्सर विकासे योजना र कार्यशालाहरूमा यही मुद्दा जल्दोबल्दो हुन्थ्यो । तर, कुरो अर्कै रहेछ । काठमाडौंलाई कस्तो बनाउने होइन, बरु काठमाडौंलाई कस्तो नबनाउने भन्ने कुरामा पो मन्थन गर्नुपर्ने रहेछ । काठमाडौं सहर आफैँमा रहरलाग्दो रहेछ । हराभरा । उत्तरतिर चम्किएका लस्करै हिमशृंखला । नागबेली आकारमा फैलिएका खोला-नाला […]

१८ वैशाख, काठमाडौं । लकडाउनका कारण मानव जाति हिजोआज घरबाहिर निस्कन पाएका छैनन् । पाँच हप्ताभन्दा धेरै भयो मुलुकमा लकडाउन सुरु भएको । लकडाउनको समयमा मान्छे बाहिर निस्कन नपाए पनि स्वच्छन्द पन्छीहरूको उडान रोकिएको छैन । कोरोना भाइरस रोकथामका लागि गरिएको लकडाउनको प्रभाव चराचुरुङ्गी वा पशुपन्छीमा प्रत्यक्षतः पर्दैन । उनीहरू प्रकृतिमा आफ्नै ढंगले जीवननिर्वाह गरिरहेका […]

सानो हुँदा सरले एउटा कथा सुनाउँथे, डुम्री फलको । मेरो जन्मथलो स्याङ्जातिर पाइने फल हो, यो । उक्त फलभित्रको किरा ‘संसार नै यही हो’ भने जसरी घुम्छ रे । डुम्री पाक्छ । पाकेपछि बोटबाट भुइँमा खस्छ । खसेर फुट्छ । त्यसपछि डुम्री भित्रको किराले भन्छ, ‘अहो ! संसार त कति ठूलो ?’ किरा आत्तिएर मर्छ […]

१७ फागुन, काठमाडौं । शुक्लाफाँटा अर्थात वन्यजन्तुको सुरक्षित आश्रयस्थल । बाघदेखि बँदेलसम्म, मृगदेखि मयुरसम्मले विचरण गर्ने साझ थलो । यी सम्पूर्ण वन्यजन्तुलाई अवलोकन गर्न होस् वा तिनीहरुलाई नजिकबाट अध्ययन गर्न नै, शुक्लाफाँट एक खुला संग्रहालय हो । म पनि त्यहाँको वन्यजन्तुको आकर्षणले तानिएर पटकपटक शुक्लाफाँट पुगेको छु । यसपटकसम्म म पाँचौ यात्रा तय गरिएछ । […]

मानिसको जस्तै भौगोलिक सीमाको कानुन चराहरुलाई पनि लाग्ने भए ? सायद यतिबेला कपिलबस्तु जिल्लाको जगदीशपुर ताल स्वदेशी चराहरुको मात्रै उपस्तिथिमा रित्ता देखिन्थे होलान् । त्यहाँका नदी किनार र सानातिना तालहरुमा रहेका जलकुम्भीदेखि लेऊ र सानातिना किरा फट्यांग्राहरुले नदीलाई नै कुरुप बनाएका हुन्थे होलान् । शाक्यमुनि बुद्धले महाभिनिस्क्रमण गरेको स्थलमा शान्तिको केवल कथा मात्रै सुनिन्थ्यो होला […]

१७ फागुन, इलाम । प्रदेश नं. १ मा अवस्थित पहाडी जिल्ला इलामको सुलुबुङ गाउँपालिकामा अवस्थित माईपोखरी सुन्दर जल क्षेत्रमात्र होइन धार्मिक आस्थाको केन्द्र पनि हो । हिन्दू, बौद्ध र मुन्धुमको धार्मिक र साँस्कृतिक आस्थाको धरोहर हो माईपोखरी । इलाम बजारबाट बिब्ल्याँटे, बरबोटे, जसबीरे हुँदै माइपोखरीसम्मको यात्रा गर्न सकिन्छ । इलाम सदरमुकामबाट माईपोखरी १८ किलोमिटरको दुरीमा […]

३ फागुन, काठमाडौं । तराईको माटोमा जन्मे/हुर्के पनि हिमाली कठोरता र सौन्दर्य दुबै साक्षात्कार गर्ने मोह थियो । बेलामौकामा नाङ्गो आँखाले हिमाल अवलोकन नगरेको पनि होइन । यद्यपि धीत मर्नेगरी हिउँमा हिँड्न पाइएको थिएन । यसपाली माघको अन्तिम साता भने मनाङको हुम्डे पुग्दा लगभग २३ किलोमिटर हिउँ नै हिउँमाथि हिँडिएछ । लाग्थ्यो, हामी जस्ता तराईका […]

घुमफिर मेरो सौख र आवश्यक्ता दुबै हो । सामान्य दिनमा रोजीरोटीका लागि घुमफिरमा निस्कन्छु । जाडो याममा भने आफ्नो मर्जी अनुसार घुमफिर गर्छु । मलाई आफ्नै रुचीले डोहोर्‍याउँदै प्रकृतिको काखमा पुर्‍याउँछ । विदेशी आगन्तुकको पथ प्रदर्शक बनेर पश्चिम नेपालको भूगोल टेक्नु मेरो कर्म हो । त्यस भेगका अनगिन्ती ठाउँमा पथ प्रदर्शक बनेरै पुगेको छु । […]

भदौ-असोजको समयावधीलाई ‘पर्यटकीय सिजन’ मानिन्छ । यस सिजनमा मौसम खुला र सफा हुनाले हिँडडुल एवं दृश्यावलोकनमा सहज हुन्छ । यस्तै सिजनको मौका छोप्दै म पटक-पटक मुक्तिनाथ उक्लिएको छु । यसपटक भने जाडो सिजनमा मुक्तिनाथको यात्रा थालियो । यो यात्रा मेरो छैंटो पटक थियो । हिँउले सेताम्मे भएको बेला मुक्तिनाथ पुग्दा अरु बेलाभन्दा भिन्न अनुभव भयो […]

४ माघ, काठमाडौं । रानीकोट । नाम नै काफी छ । काठमाडौंबाट नजिकको गन्तव्य । सूर्यविनायक चोकबाट उक्लिएपछि सहजै पुगिन्छ । चारैतिर घना जंगल । माझमा अग्लिएको डाँडा । यो डाँडामा पाइला टेकेपछि तपाईंको मन उमंगित हुनेछ । किनभने यहाँबाट देखिने आसपासका दृश्यहरुले तपाईंलाई मोहित तुल्याउनेछ । चारैतिर हिम चुचुरो, आफु उभिएको सतहभन्दा तल लमतन्न […]

काठमाडौं । ‘पिके’ ! नझुक्निुहोस्, यो प्रसंग आमिर खान स्टारर फिल्म ‘पिके’को होइन । न कुनै पियक्कडकै कथा हो । कुरा पिके डाँडाको हो, जो पदयात्राका लागि उपयुक्त गन्तव्य हुनसक्छ । पिके डाँडामा पदयात्रा गर्न सोलुखुम्बु टेक्नुपर्छ । सोलुखुम्बु आफैंमा सगरमाथाको जिल्ला । सगरमाथालाई नाङ्गो आँखाले हेर्न चाहनेहरुले पिके डाँडाकै पदमार्ग समात्न सक्छन् । यसका […]

१२ पुस, काठमाडौं । करिब ७ वर्षअघि खप्तड हुँदै रारासम्म यात्रा गरिएको थियो । यसपालि उल्टो यात्रा तय गरियो । रारादेखि खप्तडतर्फ । यसबीचमा पर्ने पदमार्ग माझै चौरदेखि ज्युकासम्म हामी पैदल हिँड्दैछौं । माझै चौरदेखि ज्युका पुग्न तीन घण्टा हिँड्नुपर्छ । यो निकै उचाइमा रहेको पदमार्ग हो । सात वर्षअघि यही बाटोबाट यात्रा गर्दा र […]

‘रारा कि अप्सरा !’ त्यो विशाल जलाशयको सामुन्ने पुग्दा यही पङ्क्ति दोहोर्‍याउन मन लाग्छ । आकाशको प्रतिछायाँलाई आफ्नो कायमा समेटेर लमतन्न फैलिएको रारा ताल असाध्यै सुन्दर छ । असोज अन्तिम साता रारा तालको फन्को लगाउने मेसो जुर्‍यो । हुन त यो मेरो छैठौं यात्रा थियो । तर, रारा तालको सौन्दर्य जति पटक हेरेपनि धित मर्दैन […]

हुम्लामा यसपालि जिन्दगीकै जोखिमपूर्ण बाटो हिँडियो । तल कहालिलाग्दो खोला, माथि टोपी खस्ने भीर । बाटोको आयतन पैतालासम्म अटाउने । ‘डर के आगे जीत है’ भन्ने हिन्दी कहावतझैं जोखिमको बाटो छिचोलेपछि अहा ! कति सुन्दर रहेछ हुम्ला ! यो हुम्लाको च्यासरा भीर हो । यो भीर पार गर्न खुट्टाको भर परेर हुँदैन, भित्तामा अढेसिनुपर्छ । […]

काठमाडौं । चारैतिर सेताम्मे चुचुरा । माझमा फराकिलो फाँट । अनि झुरुप्प बस्ती । यो लेकाली बस्तीमा बहने सिरेटो जति चिसो छ, उत्ति नै कञ्चन छ, यहाँबाट देखिने हिमशृंखला । नेपालकै सबैभन्दा उचाइमा रहेको सदारमुकाम, स्वागत छ सिमिकोटमा । हुम्ला जिल्लासम्म पुग्न पैदल हिँड्नुपर्छ । हिँड्न नसक्नेहरुका लागि हवाई मार्गको विकल्प पनि छ । भनिरहनु […]

१ मंसिर, काठमाडौं । काठमाडौंको पश्चिमतर्फको अग्लो डाँडो चन्द्रागिरी हिमालको दृश्यावलोकनका लागि पनि उपयुक्त थलो हो । यसबाट काठमाडौंको उत्तरतर्फको हिमालमात्र नभई मध्य नेपालका विभिन्न हिमश्रृङ्खलाहरुसमेत देखिन्छ । अन्नपूर्ण, गणेश र मनासलु हिमश्रृङ्खला पनि यहाँबाट देखिन्छ । गोरखाका राजा पृथ्वीनारायण शाहले चन्द्रागिरीबाट काठमाडौं उपत्यका हेर्दा राम्रो लागेर यहाँको राज्यलाई आफ्नो बनाउने इच्छा गरेको इतिहास पाइन्छ […]

पानीको रंग कस्तो हुन्छ ? शे-फोक्सुन्डोको डिलमा उभिएपछि तपाईंले भन्नुहुनेछ, निख्खर नीलो । गाढा नीलो । यस्तो लाग्छ, मानौं कञ्चन आकाशको एउटा अंश धर्तीमा बिच्छ्याएको हो । पत्रे चट्टानले घेरिएको विशाल जलाशय देखेपछि एकछिन त तपाईं भाव शून्य हुनुहुनेछ । बारम्बार चलिरहने हावाको झोंकासँग लहरिने पानीको छालले तपाईंलाई रोमाञ्चक तुल्याउनेछ । र, यी दृश्यहरुमा एकाकार […]

काठमाडौं । यसपाली हामी नेपालको पूर्वी भाग जाँदैछौं । पूर्वको मधेस र तराई छेत्र हुँदै हामी पहाडी भेगमा पर्ने इलामको चियाबगान र हिमाली भेगमा पर्ने पाथीभरा देवीसम्म यात्रामा जाँदैछौं । काठमाडौंबाट छोटो र सहज हुनाले हामीले सिन्धुली-बर्दिबासको बाटो रोज्यौं । यो बाटोमा सुनकोशी नदी धेरै बेरसम्म हाम्रो साथमा रह्यो । खुर्कोटबाट उकालो लागेपछि सिन्धुलीगढीसम्म पुग्ने […]

काठमाडौं । वरिपरि हिमाल आफूचाहिँ वीचमा ! हेर्दा लाग्छ, धर्तिको स्वर्ग भनेकै यही हो । बाहिरका आगन्तुक मात्रै होयन, उत्तरी गोर्खामै जन्मे हुर्केको मानिसलाई पनि जति पटक चुम भ्याली पुग्यो, त्यति नै आनन्द महसुस हुन्छ । चुम भ्याली प्राकृतिकरुपले मात्र नभएर सांस्कृतिक रुपले पनी धनी क्षेत्र हो । चुम भ्यालीको सांस्कृतिक विशेषता भनेको चुम उपत्यकाभरि […]