पूर्वी नेपालको फन्को लगाउँदा छुटाउनै नसकिने गन्तव्य हो, खाेटाङमा अवस्थित हलेसी महादेव । धार्मिक पर्यटकका लागि मात्र होइन, पुरातत्व र भूगर्भमा रुचि राख्नेहरुको लागि पनि यो सही थलो हुनसक्छ । पत्रे चट्टानभित्र बनेको विशाल गुफा र त्यसभित्रका रहस्य र रोमाञ्चकता बोकेका अनेकौं प्राकृतिक कलाकृति छन् । गुफामा प्रवेश गरेर करिब तीन सय फिट तल ओर्लिएपछि […]

शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्ज भन्ने बित्तिकै बाह्रसिंगेको बथानको दृश्य मानसपटलमा आएर बस्छ । मलाई दश वर्षअघि पहिलोपटक शुक्लाफाँटा पुग्ने मौका मिलेको थियो । त्यसपटक जेठको अन्तिमतिर पुगेको थिएँ । यसपटक शक्लाफाँटा पुग्दा चैत महिना थियो । शुक्लाफाँटा यो मेरो छैटौंपटकको यात्रा थियो । यसपटक शुक्लाफाँटा जाँदा वाइल्डवेष्ट नेपालका परिकल्पनाकार अमरबहादुर शाहीसँग जाने मौका मिलेको थियो । […]

१४ चैत, काठमाडौं । पूर्वी पहाडी जिल्ला इलाम चियाबारीका कारण चर्चित छ । पाखाभरिको चियाबारी, खोल्साका अलैंची र दोबाटोभरि दूध बोकेका घोडा हेरेर इलाम आउने पर्यटक लोभिन्छन् । इलामको आकाश क्षणभरमै कुहिरोले ढाकिन्छ, केहिबेरमै खुला हुन्छ । चिसो सिरेटो र परिवर्तन भइरहने मौसमले आगन्तुकसँग लुकामारी खेलेझैँ आभास गराइदिन्छ । इलाममा पनि कन्याम चिया बगानका कारण […]

माघ २३ को शुक्रबार । काठमाडौं बस्ने दुईजना भाइलाई समयले नुवाकोटको मेरो डेरासम्म लिएर आयो । चल्तीको विधिअनुसार शुक्रबारको साँझ ढल्दै थियो,‘गोसाईंकुण्ड जाउँ’ उनीहरुमध्ये कसैले प्रस्ताव राख्यो । रातको ११ बजे दुई मोटरसाइकलमा तीनजना मान्छे धुन्चेको यात्राको लागि निस्किए ।  पछिपछि  उस्तैगरी दौडियो मोटरसाइकलको अग्लो छाँया। गोसाईंकुण्ड जान यहाँबाट तीन रुट समात्न सकिन्छ । पहिलो […]

काठमाडौं । धारिला हिम चुचुराहरुले घेरेको चट्टाने भू-सतहमाथि मोहक जलकुण्ड । यस्तो लाग्छ, मानौ प्रकृति आफैंमा एक कुशल कालिगड हुन् । र, गोसाईंकुण्ड उनको सर्वोत्कृष्ट कलाकृति । कहिले हिँउको च्यादर ओढेर गजधम्म बसेजस्तो, कहिले कञ्चन निलो आकासको प्रतिबिम्ब लिएर मुस्कुराए जस्तो । यो लेकाली जलाशय कुनै नव-यौवना भन्दा कम लज्जावती र रुपवती छैन । धेरै […]

काठमाडौं । सन् २०१७ मा न्यूयोर्क टाइम्सले लाङटाङलाई ‘घुम्नैपर्ने विश्वका ५२ ठाउँहरु’ माध्येमा सूचीकृत गरेको थियो । हुन पनि प्रकृतिको विराट उपहार हो लाङटाङ । रसुवा जिल्लास्थित यो गन्तव्य तिब्बतको सीमावर्ती क्षेत्रमा छ । यो त्यही ठाउँ हो, जहाँ २०७२ को विनासकारी भूकम्पमा हिमपहिरो जाँदा सिंगो बस्ती नै पुरिएर नामेट भएको थियो । कहिल्यै नपुरिने […]

परिवारसँग घुम्नुको एउटा आनन्द छ, सबैजना साथमा हुँदा मन ढुक्क हुन्छ । तर, यसका केही सीमा र सर्तहरु हुन्छन् । एक्लै घुमफिर गर्नुजस्तो स्वतन्त्रता हुँदैन । एक्लो यात्री बनेर घर छाड्दाको रमाइलो अर्कै हुन्छ । यस वर्ष कोरोना र त्यसपछि लगाइएको लकडाउनले कम्ता उकुस-मुकुस भएन । घरभित्रै बस्नुपर्ने कस्तो बाध्यता ? आर्थिक वा सामाजिकभन्दा पनि […]

१ फागुन, काठमाडौं । रानीकोट । नाम नै काफी छ यसको सौन्दर्य बुझाउनलाई । यो ऐतिहासिक महत्वको थलो प्राकृतिक सुन्दरताले पनि उत्तिकै भरिपूर्ण छ । केही समययता रानीकोटले आगन्तुकलाई मोहनी लगाएको छ । प्राकृतिक सौन्दर्यमा रमाउनेहरु रानीकोट पुग्ने गरेका छन् । त्यसमाथि सडक बिस्तारले पनि यसमा टेवा पुर्याएको छ । कोरोना र लकडाउनको कारण लामो […]

२४ माघ, काठमाडौं । आँखाले भ्याउनेसम्मको फराकिलो लेकाली फाँट । सतहमा रंग-विरंगी जंगली फूलहरु । मध्यभागमा कलकल बग्ने खोला । खोला किनारमा मन्दिर । कुनै सिपालु चित्रकारले कुशलतापूर्वक खिपेको ल्याडस्केप जस्तो । आहा ! कति मोहक बडीमालिका । प्रकृतिको यो कस्तो मनोहर उपहार ? जब-जब खप्तड र बडीमालिकाकको प्रसंग आउँछ, मेरो हृदय यसै-यसै रोमाञ्चित हुन पुग्छ […]

१७ माघ, काठमाडौं । साइकलका पाइडल घुमाउँदै यसपालि लमजुङको सेरोफेरो छिचोलियो । मेरो ध्येय, पहाडी गोरेटोहरुमा साइक्लिङको आनन्द बटुल्नु मात्र थिएन । लमजुङले आफ्नो गर्भमा लुकाएका ती क्षेत्रहरुको खोजी गर्नु थियो, जो पर्यटकीय आकर्षण बन्न सक्छ । यस हिसाबले लमजुङको यात्रा अर्थपूर्ण रह्यो । सुन्दर हिमाल र डाँडाकाँडा हेर्दै ऐतिहासिक बिरासत बोकेको लमजुङको पुरानोकोट पुगियो […]

२५ पुस, काठमाडौं । काठमाडौंबाट त्यती टाढाको गन्तव्य होइन, बेथानचोक । थोरै यात्रा छिचोल्नसाथ यो मनोहर स्थल पुग्न सकिन्छ । तर, त्यहाँसम्म पुग्ने मेलोमेसो मिलिरहेको थिएन । काठमाडौंको उकुसमुकुसबाट उम्किएर आसपासका खुला ठाउँमा विचरण गर्ने रहर भने मनभित्रै दबिएको थियो । एकपटक सथीहरुसँग कुरैकुरामा बेथानचोक जाने प्रस्ताव राखियो । साथीहरुले यो प्रस्तावलाई सर्वसम्मतबाट सहर्ष अनुमोदन […]

काठमाडौं । त्यसो त केन्द्रीय राजधानीबाट टाढाको गन्तव्य होइन, सिन्धुपाल्चोक । ‘बत्ती मुनिको अँध्यारो’ भनेझैं भौतिक पूर्वाधार र सुविधाले अझै पनि यस जिल्लालाई श्रृंगारपट्टार गर्न सकेको छैन । त्यसैले त यहाँका मनोरम प्राकृतिक दृश्यहरु धेरैको आँखाबाट ओझेलमा छ । यस्तै ओझेलमा परेको तर अत्यन्तै मनमोहक स्थानमध्येको एक हो, तिलमान पास । तिलमान पास नेपालमा भएका […]

सुर्खेत । तपाईं रारा ताल जानुहुन्छ वा शे–फोकशुण्डो ? लिमी भ्याली जानुहुन्छ वा बुलबुले ताल ? सुर्खेत त टेक्नैपर्छ । उक्त पर्यटकीय स्थलहरु फन्को लगाउनका लागि प्रवेशद्वार हो, सुर्खेत । सुर्खेत अर्थात कर्णाली प्रदेशको राजधानी । प्राकृतिक सौन्दर्यको खानी । ऐतिहासिक र सांस्कृतिक धरोहर । प्राकृतिक सुन्दरता र सांस्कृतिक विरासतको अनुपम संगम हो यो । […]

१९ मंसिर, दाङ । नेपालको पर्यटकीय क्षेत्र भनेर चर्चामा नआएको तर सम्भावनायुक्त नयाँ–नयाँ ठाउँमा घुम्न मन पराउँछु म । यही रहरका कारण गएको तिहारछेक म पूर्वीरुकुमको मैकोट पुगेँ । किनभने पुथा हिमालसँग साक्षात्कार हुने रहर थियो मेरो । नेपालका अरु जिल्लाका हिमाल त प्राय चर्चामा आइरहन्छन् तर रुकुमको हिमाललाई नजिकबाट नियाल्नु थियो मलाई । संयोग […]

२६ कात्तिक, भक्तपुर । कला सम्पदा र संस्कृतिको धनी सहर भक्तपुर जिल्लाका चार नगरपालिकामध्ये पुरानो नगरपालिकाको हो मध्यपुरथिमि । यहाँ थुप्रै ऐतिहासिक सम्पदाहरू छन् । तर ती सम्पदाहरूले खासै चर्चा पाउन सकेका छैनन् । त्यतिमात्रै होइन, पूर्खाले जोडेर गएका सम्पदाको पनि अस्तित्व धरापमा थियो । पछिल्लो समय सम्पदा संरक्षणको अभियान नै चलेपछि भने मध्यपुर थिमि […]

२२ कात्तिक, काठमाडौं । भौतिक विकास र सुखले नछोएको जिल्ला हो, हुम्ला । जबकी यो आफैंमा प्राकृतिक स्रोत र सौन्दर्यले सुशोभित पनि छ । जस्तो कि, लिमी उपत्यका । तिब्बतियन संस्कृतिलाई आफूमा समेटेर थपक्क बसेको यो उपत्यकामा पुगेपछि अन्यत्र ध्यान मोडिदैन । अनुपम प्राकृतिक सौन्दर्यले जो–कोहीलाई मोहनी लगाउँछ । रैथाने जनजीवनले पनि आगन्तुकलाई बेग्लै अनुभूति […]

२२ वैशाख, काठमाडौं । मध्यान्हसम्म वर्षा भएपछि सोमबार काठमाडौं उपत्यकाको मौसम सफा भएको छ । केही दिनदेखि बादल लाग्ने सामान्य वर्षा हुने गरे पनि सोमबार मध्याह्नपछि भने मौसम खुलेको छ । हुन त मौसमविदहरूले अझै केही दिन पानी पर्न सक्ने भनेका छन् । बिहान ठूलो पानी परेकाले काठमाडौंका सडक र खुला ठाउँहरूमा ओसिलो र पानी […]

२१ वैशाख, काठमाडौं । काठमाडौंको रत्नपार्क, टुँडिखेल, दरबारमार्ग क्षेत्रमा हरेक वर्ष वसन्त ऋतुमा एउटा नीलो फूल फुलेको देखिन्छ । सडक किनाराका झ्याम्म हाँगा फिँजिएका रुखभरि नीलो फूल देख्दा सहर पनि रमाइलो देखिन्छ । धेरै लामो समयदेखि फुल्दै आएको यो फूलको नाम जाकाराण्डा हो । लकडाउनका कारण सवारी साधन र पैदलयात्रीको चाप कम भएका बेला सहरका […]

२० वैशाख, काठमाडौं । ‘काठमाडौंलाई कस्तो बनाउने ?’ अक्सर विकासे योजना र कार्यशालाहरूमा यही मुद्दा जल्दोबल्दो हुन्थ्यो । तर, कुरो अर्कै रहेछ । काठमाडौंलाई कस्तो बनाउने होइन, बरु काठमाडौंलाई कस्तो नबनाउने भन्ने कुरामा पो मन्थन गर्नुपर्ने रहेछ । काठमाडौं सहर आफैँमा रहरलाग्दो रहेछ । हराभरा । उत्तरतिर चम्किएका लस्करै हिमशृंखला । नागबेली आकारमा फैलिएका खोला-नाला […]

१८ वैशाख, काठमाडौं । लकडाउनका कारण मानव जाति हिजोआज घरबाहिर निस्कन पाएका छैनन् । पाँच हप्ताभन्दा धेरै भयो मुलुकमा लकडाउन सुरु भएको । लकडाउनको समयमा मान्छे बाहिर निस्कन नपाए पनि स्वच्छन्द पन्छीहरूको उडान रोकिएको छैन । कोरोना भाइरस रोकथामका लागि गरिएको लकडाउनको प्रभाव चराचुरुङ्गी वा पशुपन्छीमा प्रत्यक्षतः पर्दैन । उनीहरू प्रकृतिमा आफ्नै ढंगले जीवननिर्वाह गरिरहेका […]

सानो हुँदा सरले एउटा कथा सुनाउँथे, डुम्री फलको । मेरो जन्मथलो स्याङ्जातिर पाइने फल हो, यो । उक्त फलभित्रको किरा ‘संसार नै यही हो’ भने जसरी घुम्छ रे । डुम्री पाक्छ । पाकेपछि बोटबाट भुइँमा खस्छ । खसेर फुट्छ । त्यसपछि डुम्री भित्रको किराले भन्छ, ‘अहो ! संसार त कति ठूलो ?’ किरा आत्तिएर मर्छ […]