काठमाडौं । डा. नम्रता पाण्डे र डा. प्रद्युम्नराज पाण्डेका दुई नयाँ कृति सार्वजनिक भएको छ । ‘रहस्यः जीवन र प्रेम’ तथा ‘ऊर्जा’ नामक कृति शनिबार काठमाडौंमा सार्वजनिक गरिएको हो । एक कार्यक्रमबीच शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशी र नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले दुई नयाँ कृति सार्वजनिक गरे। ‘ऊर्जा’ मा समसामयिक एवं सामाजिक विषयवस्तुका […]

नेपाली साहित्यकी प्रखर, बेजोड र अनन्त हुङ्कारसहितकी कवयित्री, उपन्यासकार डा. बानिरा गिरी विस्मृतिमा छिन् । उनको लेखन घडीको सूई टक्क अडिएझैं भएको छ । यदि कुनै दैवी चमत्कार भएको खण्डमा बाहेक उनको जीवनबाट लेखनले लगभग विश्राम लिएको छ । यौटा लेखकका लागि कलम भाँचिनु, लेखनको मूल श्रोत मष्तिष्कले विश्राम लिनु, मात्र टोलाएर, निदाएर विस्मृतिको कालो […]

इतिहासको विभिन्न कालखण्डमा युद्धको चपेटामा गुज्रेर पनि अलौकिक विकास गर्न सफल पश्चिम युरोपका देशहरुलाई नजिकबाट अवलोकन गर्ने, छाम्ने, बुझ्ने र अनुभूत गर्ने मौका पाइयो । त्यहाँको भूगोल, जगत, मौसम र प्रकृति, पर्यावरण र जलवायु, जीवनशैली, संस्कृति र भेषभुषा, काल र कथाहरुलाई नजिकबाट नियाल्न पहिलोचोटि युरोप जाने साइत जुर्‍यो । युरोप यात्राका क्रममा देखेका र भोगेका […]

मान्छे भन्छन्, यो दुनियाँ हिजोजस्तो थियो, आज त्यस्तो छैन । आज जस्तो छ, भोलि यही रूपमा रहँदैन । धर्तीका श्रृंखला फेरिएका फेरियै छन् । सारा अवयवहरु बदलिएका बदलियै छन् । तर, हामी भने समय फेरिएको भ्रममा बाँचिरहेका छौँ । घाम झुल्कने पूर्वबाट नै हो । चन्द्रमा अस्ताउने पश्चिममा पुगेर नै हो । केवल बिम्ब फेरिएको […]

२८ कात्तिक, अमेरिका । अन्तरराष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजले सर्वोकृष्ट काव्य पुरस्कार चर्चित साहित्यकार कुन्ता शर्मालाई प्रदान गरेको छ । अन्तरराष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाजले अमेरिकाको वासिन्टन डीसीमा एक समारोहबीच साहित्यकार शर्मालाई पुरस्कार प्रदान गरेको हो । अमेरिकी डलर १ हजार राशीको यो पुरस्कार कवि शर्माको ‘मेरो मान्छे’ कविता संग्रहका लागि प्रदान गरिएको हो । अन्तरराष्ट्रिय नेपाली […]

तल्लाघरे आले बा र मेरा बुवा बचपनदेखिकै साथी हुन् । उनीहरुको मित्रतामा कहिल्यै अवरोध आएन । दुःख पर्दा एक अर्काका सारथी थिए । हामी पनि आले बा भनेपछि हुरुक्कै हुन्थ्यौं । ऐंचो-पैंचो अर्म-पर्म उहाँसँग निर्धक्कसँग चल्थ्यो । घरभन्दा तल ठूलो गैरीखेत थियो । खेतको आधा भाग आले बाको थियो, आधा भाग हाम्रो । लाजपूर्जा पनि […]

कालापानी या लिपुलेक साम्राज्यवादको हो अभिलेख दिल्लीको विस्तारवादी सत्ता भन्छ- सम्प्रभुता नेपालको मेरो गोजीभित्र छ हेर सुघौली सन्धी अतीतको थोरै सोचेर हेर मैले त अपनाएको छु बृटिस शासनको विरासत सन् १९५० को सन्धीदेखि राजतन्त्र अवसानपछिको भविश्यलाई हेर संविधानसभापछिको उपज संघीय गण्तन्त्र नेपालको यथार्थ हेर । कालापानी या लिपुलेक दक्षिण एशियाको नक्शामा एक के नेपाल हो […]

२४ कात्तिक, काठमाडौं । नेपाली पाठकहरूले अब आफ्नै भाषामा नेपाल लगायत दक्षिण एसियाका भारत, बङ्गलादेश र भुटानमा पाइने दुर्लभ पाटेबाघबारे जान्न पाउने भएका छन् । चरा विशषेज्ञको रुपमा चिनिएका हेमसागर बरालद्वारा लिखित ‘पाटेबाघ’ पुस्तक काठमाडौँमा आइतबार लोकार्पण गरिएको छ । जुलोजिकल सोसाइटी अफ लण्डनका नेपाल प्रतिनिधिसमेत रहेका बरालले आफूले चितवनमा पथ प्रदर्शक हुँदादेखि चरामा विद्यावारिधी गर्दासम्म […]

जनकपुरधाम । नेपाल विद्यापति मैथिली भाषा साहित्य पुरस्कार साहित्यकार चन्द्रशेखर उपाध्यायलाई प्रदान गरिने भएको छ । विद्यापति पुरस्कार कोष जनकपुरधामले आइतबार मैथिली भाषाका महाकवी विद्यापतिको नामबाट स्थापित पुरस्कार पाउने पाँच जना स्रष्टाहरुको नाम सार्वजनिक गरेको हो । जसअनुसार २ लाख नगद राशी रहेको विद्यापति मैथिली भाषा साहित्य पुरस्कार धनुषा रघुनाथपुरका उपाध्यायलाई प्रदान गरिनेछ । सुदामा […]

२३ कात्तिक, काठमाडौं । नेपालका कम्युनिष्टहरुको साझा सांस्कृतिक मोर्चाका रुपमा स्थापित प्रगतिशील लेखक संघ (प्रलेस) विभाजनको संघारमा पुगेको छ । प्रलेसभित्र सत्तापक्ष र प्रतिपक्षको वैचारिक धु्रवीकरण तीव्र बनेको छ । साठी वर्ष पुरानो इतिहास बोकेको प्रगतिशील लेखक संघ २०४४ सालमा वामपन्थी लेखकहरुको साझा मोर्चाका रुपमा पुनगर्ठित भएको हो । अहिले यो संगठनमा पूर्वएमाले, पूर्वमाओवादी र […]

२३, कात्तिक ,पोखरा । कवि तीर्थ श्रेष्ठ कवितामा आमालाई अटाउन चाहन्छन् । धर्सैधर्साको चक्रब्यूहमा बुढीआमा शीर्षकको यो कवितामा पनि परदेशिएका छोराको प्रतीक्षामा रहेकी बुढीआमालाई पस्केका छन् । धर्साहरुले घरका भित्ता भरिएका छन् ती धर्साहरु रातमा उठ्छन् र निदाइरहेकी बुढीआमाको सपनामा सुटुक्क पस्छन् ती धर्साहरु सर्प बन्छन् र बुढीआमा सपनामा जथाभावी डस्छन् छोराको प्रतीक्षामा भित्तामा कोरिएका […]

कवि, गीतकार, उपन्यासकार एवं चलचित्रकर्मी चेतन कार्कीले शुक्रबार ८२ वर्षमा पाइला टेके । कार्कीको ८२ औं जन्मोत्सवका अवसरमा लायन्स क्लव अफ काठमाडौं, हिमचुली ठमेलले एकल कविता वाचन तथा सम्मानको आयोजना गर्‍यो । ८२ वर्षको उमेरमा पनि कार्की निकै ताजा र स्फूर्तिका साथ पाठकसमक्ष आफ्ना रचना लिएर प्रस्तुत भए । ज्येष्ठ नागरिक कार्कीको साहित्यिक रचनाकर्मको शुरुवात […]

२२ कात्तिक, जनकपुरधाम । नेपाल साहित्य महोत्सवको जनकपुरधाम संस्करण शुक्रबार सुरु भएको भएको छ । तीन दिने महोत्सवको पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवले जानकी मन्दिरको विवाहमण्डप प्राङ्गणमा वृक्षारोपण गर्दै उद्घाटन गरेका छन् । महोत्सवको पहिलो दिन दुई वटा सत्र आयोजना गरिएको छ । पहिलो सत्रमा सिमाञ्चल साहित्यमाथि राजनीतिज्ञ एवं साहित्यकार हरि शर्माले चर्चा गरेका छन् । […]

२१ कात्तिक, काठमाडौं । राजधानीमा विहीबार आयोजित एक भेलापछि ५३ जना प्रगतिशील लेखक तथा वाम विचारकहरुले कालापानीमा भारतीय हस्तक्षेपको विरोध गर्दै संयुक्त प्रेस वक्तव्य निकालेका छन् । विज्ञप्ति जारी गर्नेहरुमा खगेन्द्र सग्र्रौला, हरि रोका, निनु चापागाईं, स्वनाम साथी, लोकनारायण सुवेदी, रतन भण्डारी, प्रा.डा.जीवेन्द्रदेव गिरी लगायत छन् । भारतीय हस्तक्षेपको विरोधमा जारी संयुक्त विज्ञप्तिमा भनिएको छ, […]

आजभन्दा २१ हजार ९०२ दिनअघि पहिलो चोटी जन्मिए कवि तीर्थ श्रेष्ठ । उनी दोस्रो पटक पनि जन्मिए । मृत्युलाई नजिकबाट महसुस गरेर दोस्रो जिन्दगी बाँचेका तीर्थले यसलाई नाफाको जिन्दगी पनि मान्छन् । साथीभाइ जमघटमा खुशीको माहोलमा पिउँदै गर्दा नाफाको जीन्दगीबारे तीर्थले किस्सा सुनाउँछन् ।पछिल्लो समय साह्रै खुशी देखिन्छन्, उनी । तर सधैं खुशी देखिने तीर्थ […]

पोखरा । अमर प्रधान, युवराज गिरी, श्याम थापा सपनाको देश जाँदै थिए । त्यो सपनाको देश हो, अमेरिका । देशका अनेकन समस्याबाट मुक्ति र दरिलो भविश्यको सपना देखेर अमेरिका उडेका यी युवाहरुको परिचय लण्डनमा हुन्छ । लण्डनको पीटर्सबर्ग जेम्स ए जनसन एयरपोर्टमा भएको ट्रान्जिटका बेला उनीहरुको परिचय हुन्छ । लण्डन एयरपोर्टमा भएको चिनजानले अमेरिका पुगेपछि […]

१६ कात्तिक, पोखरा । साइकलबाटै प्रदेश १ लाई फन्को लगाउने विचार देश संघीय संरचनामा गइसकेपछि नै बनिसकेको थियो । तर, आफ्नै व्यस्तताको खै कुन जालमा हो फसेर पूरा हुन पाइरहेको थिएन । साइकलबाटै कास्कीबाट प्रदेश १ पुग्न सबैभन्दा पहिले पर्याप्त समयको खाँचो थियो मलाई । त्यसका लागि उत्तम उपाय भनेकै दसैं तिहारको थियो । जसलाई […]

हे भन भन जनता ! देउसी रे, सुन सुन सरकार ! देउसी रे । शरद आयो देउसी रे, रमाईलो तिहार देउसी रे, हिमाल माथि देउसी रे, घामको किरण देउसी रे । चन्द्र र सुर्य देउसी रे, वीरको झन्डा देउसी रे, शहिदको शान देउसी रे, अटल बनाउ देउसी रे ।। खेत छ खाली देउसी रे, बढोस […]

एकाबिहानै चिसो हुस्सु फाट्दै गरेको झिल्टुङ गाउँ (नुवाकोट) को दुईपीपल डबली गुञ्जिन थाल्यो, देवकोटाको यात्री कवितामा बनेको गीतले । कुन मन्दिरमा जान्छौ यात्री कुन मन्दिरमा जाने हो… जब गीत सकियो, तब माइकमा बोल्न थाले ज्वालामुखी लामिछाने र डबलीतिर जम्मा भएका लेखक, कवि, कलाकार, साहित्यकार र स्थानीय जनसमुदाय । उनीहरु डबलीमा नेपाली साहित्यका महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको […]

आईतबार देश तथा विदेशमा नेपाली साहित्यका महाकवि लक्ष्मी प्रसाद देवकोटाको १११ औं जन्म जयन्ती विविध कार्यक्रम गरी मनाईंदै छ । आफ्ना कालजयी कृतिमार्फत् नेपाली साहित्यमा पुर्‍याएको योगदानलाई स्मरण गर्दै हरेक वर्षको नेपालसागै भारतको दार्जिलिङ सिक्किम जस्ता नेपाली भाषीको बाहुल्य क्षेत्रमा लक्ष्मी पूजाको दिन देवकोटाको जन्मजयन्ती धुमधामका साथ मनाउने गरिन्छ । विसं १९६६ साल कात्तिकको औशीका […]

एकाबिहानै आज पुन्टुले घर छाड्यो । घर पनि के घर भन्नु मालिकको घर हो । खुशी भएको बेलामा त आफ्नै जस्तो गर्थे । रिस उठ्यो भने कालो अरिंगालको जस्तो व्यवहार । त्यही घरको सेवाको लागि भनेर पुन्टुले आफ्नो बैंश त्यसै त्याग्यो । त्यही घरको सुरक्षाको लागि उसले सारा जीवन इमान्दार भएर बस्यो । तर, उसको […]