पछिल्लो समय राजधानी काठमाडौं लगायत देशका विभिन्न स्थानमा फैलिएको प्रदूषणले फोक्सोमा गर्ने असरको बारेमा धेरै चर्चा हुने गरेको छ । तर शरीरको संवेदनशील मानिएको आँखामा यसले पार्ने प्रभावका बारेमा भने अहिलेको प्रदूषण झनै घातक रहेको आँखा सम्बन्धी विशेषज्ञहरु बताउँछन् ।
पाटन सामुदायिक आँखा स्याहार केन्द्रमा यही साताको सुरु र अघिल्लो साताको अन्तिम दिनमा दैनिक १२ जनासम्म आँखाको उपचारका लागि बिरामीहरु आए । जबकि अरु समयमा दैनिक औसतमा ३ जना आँखाको समस्या लिएर उपचारका लागि जाने गर्थे । यो समयमा आएका सबै बिरामीहरु आँखा चिलाउने र पोल्ने जस्ता समस्यामा केन्द्रित थिए ।
केन्द्रका प्रमुख नेत्र रोग विशेषज्ञ शैलेश प्रधानका अनुसार ती समस्याहरु हेर्दा समयमा नै उपचार गराउन सकेन भने दीर्घकालीन रुपमा आँखाको समस्या समेत देखिने सम्भावनायुक्त समस्या बोकेर उनीहरु उपचारको लागि आएका थिए ।
प्रधान प्रदूषणले आँखा, छाला जस्ता अंगहरुमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्नेभन्दै गर्मी मौसममा भएको यस्ता प्रदूषणको समस्याबारे आफैँ सचेत हुनुपर्ने बताउँछन् ।
प्रदूषणबाट आँखामा दीर्घकालीन जोखिम बढी
प्रदूषणका कारण आँखामा यस्तो दीर्घकालीन समस्या पनि निम्तिन सक्छ । जुन समस्याको उपचार नै हुँदैन । जस्तो प्रदूषित हावाले आँखामा प्रहार गर्नेबित्तिकै सबैभन्दा पहिले परेला र आँखाको बाहिरी पर्दामा यसले समस्या निम्त्याउन सक्छ । यो बिस्तारै नानीसम्म पुग्यो भने त्यहाँ दाग बस्न सक्छ । नानीमा बसेको दाग हटाउन सकिने अहिलेसम्म उपचार विधि बनेको छैन । यस्तो अवस्थामा यसको उपचारको लागि नानी नै फेर्नुपर्ने हुन्छ । तर नानी फेर्नको लागि पनि उस्तै झण्झट भएकोले त्योभन्दा पहिले नै यसको सुरक्षा सतर्कता अपनाउनु उचित हुने प्रधान बताउँछन् । आँखामा इन्फेक्सन बढ्दै गयो भने यो समस्या निम्तिने भन्दै भएकोले इन्फेक्सन बढ्नभन्दा पहिले नै यसको निवारणको उपाय खोज्नुपर्ने हुन्छ ।
प्रधान प्रदूषणका कारण बाहिर एक्सपोज हुने सेतो झिल्ली, परेला जस्ता बाहिरी भाग र त्यसको निदान राम्रोसँग भएन भित्री अंगमा समेत यसले असर पार्ने गर्छ ।
अहिलेको हावामा कार्बन मनोअक्साइड, नाइट्रस अक्साइड आदि (हानिकारक ग्यास) को मात्रा बढी छ । त्यसले गर्दा ‘अक्युलर सर्फेस डिस्अडर’ अर्थात् आँखाको नानी र कोर्नीआको बाहिरको सतहमा असर पर्न सक्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
प्रदूषणमा आँखालाई जोगाउन के गर्ने ?
प्रधानका अनुसार प्रदूषणमा बाहिर निस्कँदा सबैभन्दा पहिले आँखामा समस्या निम्तिनेभन्दै सकेसम्म प्रदूषण बढी हुने बेलामा बाहिर निस्कन नहुने बताउँछन् । प्रदूषण बढी हुने समयमा निस्कनै परे पनि प्रोटेक्टिभ ग्लासहरु लगाएर बाहिर निस्कनुपर्छ । यसबाहेक टिभी, कम्युटर, मोबाइल जस्ता इलेक्ट्रोनिक्स सामग्रीहरु कम हेर्ने र हेर्नै परे पनि चस्मा लगाएर हेर्ने गर्नुपर्छ ।
प्रधान बाहिरबाट घर आएपछि सफा पानीले आँखा सफा गर्ने र निद्रा पु¥याउँदा आँखामा हुने समस्याको धेरै हदसम्म समाधान गर्ने गरेको बताउँछन् ।
आँखाको सुरक्षाको लागि खाना
आँखाको सुरक्षाको लागि खाना खानेबारेमा ध्यान दिनुपर्छ । भिटामिन ‘ए’ युक्त खानाहरु बढी खाने गर्नुपर्छ । खानामा बढी हरियो सागपात, गाजर, अण्डा लगायत खानेकुरा धेरै खानुपर्छ ।
