८ असार, काठमाडौं । नेपालमा सञ्चालनमा रहेका उद्योगहरुको क्षमता आधा पनि उपयोग हुन नसकेको तथ्य सार्वजनिक भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कअनुसार प्रमुख उद्योगहरुको उत्पादन क्षमताको ४९ दशमलव ८७ प्रतिशतमात्रै उपयोग भइरहेको छ ।
चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि पुस मसान्तसम्म सबैभन्दा बढी चाउचाउ उद्योगको क्षमता ८४ प्रतिशत उपयोग भएको छ भने सबैभन्दा कम चिनी उद्योगको उत्पादन क्षमता ९ दशमलव ९७ मात्र उपयोग हुन सकेको छ । वर्षेनी बल्भिने उद्योगी र उखु किसानको संघर्षका कारण चिनी उद्योगहरु क्षमताअनुसार चल्न नसकेका हुन् ।
राष्ट्र बैंकले तथ्याङ्क संकलन गरेका ८ क्षेत्रहरुमध्ये सबैभन्दा बढी काठमाडौं क्षेत्रमा सञ्चालित द्योगहरुको क्षमता उपयोग भइरहेको पाइएको छ । काठमाडौका उद्योगहरु कुल उत्पादन क्षमताको ७० दशमलव ७९ प्रतिशत सञ्चालन भएका छन् । सबैभन्दा कम नेपालगन्ज क्षेत्रका उद्योगहरुको २७ दशमलव २५ प्रतिशत क्षमता उपयोग भएको छ ।
त्यसैगरी, विराटनगर क्षेत्रका उद्योगहरुको क्षमता ५१ दशमलव ४८ प्रतिशत उपयोग भएको छ भने जनकपुर क्षेत्रका उद्योगहरुको ३९ दशमलव २७ प्रतिशत उपयोग भएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । वीरगञ्ज क्षेत्रका उद्योगहरुको ४० दशमलव ६१ प्रतिशत, पोखरा क्षेत्रका उद्योगहरुको ५५ दशमलव ९१ प्रतिशत, सिद्धार्थनगर क्षेत्रका उद्योगहरुको ४२ दशमलव ४७ प्रतिशत र धनगढी क्षेत्रका उद्योगहरुको ४८ दशमलव ७४ प्रतिशत क्षमता उपयोग भइरहेको छ ।
उद्योगहरुको उत्पादन क्षमता आधाभन्दा कम उपयोग हुनुले मुलुकमा अझै लगानीको वातावरण निर्माण नभइसकेको बुझाउने व्यवसायी बताउँछन् । कतिपय उद्योगहरु श्रम समस्या, कतिपय उद्योग ऋण, कतिपय उद्योगहरु आन्तरिक कारण, कतिपय उद्योगहरु कच्चा पदार्थको अभाव लगायतका कारणले पुरा क्षमतामा सञ्चालन हुन नसकेका हुन् ।
प्रमुख उद्योगको उत्पादन क्षमता
उद्योग | एकाइ | उत्पादन | उत्पादन क्षमता | क्षमता उपयोग |
---|---|---|---|---|
वनस्पती घ्यू | मे.टन | ३५५७ | १५००० | २३.७१ % |
खाने तेल | मे.टन | २६३३७ | ३६९१० | ७१.३५ % |
चामल | मे.टन | १३५३ | ३७३४ | ३६.२३ % |
गहुँको पिठो | मे.टन | ११२६ | २००० | ५६.२९ % |
बिस्कुट | मे.टन | ६४७१ | १४२४० | ४५.४४ % |
चिनी | मे.टन | १७०७१ | १७१२५० | ९.९७ % |
चाउचाउ | मे.टन | २३४३४ | २७७१० | ८४.५७ % |
पशुदाना | मे.टन | ४५४६२ | १३६४०० | ३३.३३ % |
प्रशोधित चिया | मे.टन | २६७१ | ४४०० | ६०.७० % |
हल्कापेय पदार्थ | हजार लिटर | ६३४३९ | १५३८२४ | ४१.२४ % |
मदिरा | हजार लिटर | ३१६८ | ४७४२ | ६६.८१ % |
बियर | हजार लिटर | २१७५५ | ४६४२४ | ४६.८६ % |
चुरोट | दश लाख खिल्ली | ५१५५ | ९८८४ | ५२.१६ % |
सुती कपडा | हजार मिटर | |||
उनी गलैंचा | हजार वर्ग मिटर | |||
पश्मिना | हजार थान | १५ | ३० | ५०.२७ % |
गार्मेन्ट | हजार थान | ४०४ | ४८५ | ८३.२४ % |
कागज | मे.टन | ९६१७ | २४०२५ | ४०.०३ % |
साबुन | मे.टन | १०८७२ | २३१०० | ४७.०७ % |
इटा | दश लाख गोटा | ६९ | १३७ | ५०.१० % |
सिमेन्ट | मे.टन | ३७७३१६ | ९४१२२५ | ४०.०९ % |
फलामको रड | मे.टन | १४६२९० | २१७५०० | ६७.२६ % |
बिजुलिको तार | मे.टन | १२३५ | ३०५० | ४०.४८ % |
औषत | ४९.८७ % |