दुर्गा प्रसाईंको र्‍यालीमा आएका यी मानिस

एउटा हातमा नेपालको राष्ट्रिय झण्डा र अर्को हातमा मोबाइल बोकेर हस्याङफस्याङ दगुरिरहेका सुदिप सुवेदी हतारमा देखिन्थे । बल्खु परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयकाे चोकबाट दुर्गा प्रसाईंको र्‍याली छिचोलेर कलंकीतर्फ हिंडिरहेका सुदिप जति हतारमा हिंडे पनि पुग्ने कुनै गन्तव्य थिएन ।

सँगै आएका आफ्ना सहयात्रीबाट अलग्गिएपछि सुदिप उनीहरूकै खोजीमा थिए ।

बिहान धादिङको नौबिसेबाट सँगै आएका साथीहरू बल्खु पुगेपछि एमालेको युवा संघका कार्यकर्तासँग झडप भएपछि छुट्टिएका रहेछन् । सुदिप भने वैदेशिक रोजगारमा सँगै काम गरेका सहकर्मी भेटिएपछि एकछिन अलमलिए । साथीहरू पछि भेट्ने भनेर छुट्टिए । तर कता पुगे मेसो छैन । वैदेशिक रोजगारीको साथीसँग छुट्टिएपछि उनी अब आफ्ना गाउँले साथीहरूको खोजीमा निस्केका छन् ।

प्रहरीले मोबाइलको नेटवर्क जाम सक्रिय गराएपछि साथीहरूलाई फोन सम्पर्क गर्न पनि नपाएका उनी दुर्गा प्रसाईंले भाषण गरिरहेको स्थानतर्फ कतै भेटिन्छन् कि भनेर कुदेका रहेछन् ।

सामान्य अनुरोधसँगै र्‍यालीमा आउनुको कारणबारे जिज्ञासा राखेपछि उनी रोकिए । कुराकानीमा नजोडिने मनस्थितिमा रहेका उनलाई अलिकति आग्रह गरेपछि मुस्कुराउँदै भने, ‘यत्तिकै आएको सर ।’

‘म पनि यत्तिकै आएको हुँ, उस्तै-उस्तै परिएछ ।’ यति भनेपछि उनी सहज देखिए ।

त्यसपछि अर्को प्रश्न सोध्न सजिलो भयो । ‘कुनै पार्टीमा आवद्ध हुनुहुन्छ ?’

‘छैन ।’

‘राजा चाहियो भनेर आउनुभएको होला है ?’

उनले फेरि असहज माने र चनाखो बन्दै जवाफ दिए, ‘होइन, होइन ।’

त्यसो भए नौबिसेबाट बल्खुसम्म सात जना साथीसँग किन आए त सुदिप ?

‘फेसबुकमा भिडियो आएको थियो । दुर्गा प्रसाईंको र्‍याली हुँदैछ भनेर अस्तिदेखि नै लेखेको देखेको थिएँ । धेरै मान्छे आउँदै छन् भनेपछि के रहेछ भनेर बिहान खाना खाइवरी हामी पनि जाऔं भनेर हिड्यौं।’

वैदेशिक रोजगारको सिलसिलामा कतार पुगेका सुदिप दुई महिनाअघि मात्रै नेपाल फर्किएका रहेछन् । पुरानै कम्पनीले फेरि आउनु भनेपछि उनी अबको केही हप्तामा पुनः कतार फर्किने तयारीमा छन् ।

उनलाई दुर्गा प्रसाईंले र्‍याली गर्दैछन् भन्ने बाहेक बाँकी मतलब छैन । राजतन्त्र फर्किन्छ कि गणतन्त्र कायम रहन्छ उनलाई कुनै चासो थिएन । उनलाई यस्ता कैयौं प्रश्नलाई हाँसेरै पन्छाए । उनलाई त भीडमा हराएका साथीहरु खोज्नुथियो ।

दुर्गा प्रसाईंको सम्बोधन सुनेर कार्यक्रम सकिएपछि घर फर्किने मनस्थिति बनाएका उनी साथीकै खोजीमा अलमलिनु परेकोमा भने गुनासो थियो ।

‘दुर्गा प्रसाईंको भाषण त सकिन लाग्यो, कति बेला सुन्ने त ?’

उनलाई अब प्रसाईंको भाषणमा पनि उति दिलचस्पी थिएन । उनी साथीकै चिन्ता गरिरहेका थिए, ‘केटाहरू छुटिसके सर, भाषण भएको ठाउँतिर छन् होला, म जान्छु ।’

उनी बाटो लाग्न खोजेपछि तस्वीर लिनका लागि आग्रह गरियो ।

‘ह्या ! हुँदैन सर ।’

उनी हिंडे ।

०००

बिहीबार बल्खुमा दुर्गा प्रसाईंले आयोजना गरेको र्‍यालीमा सुदिप जस्तै कैयौं सहभागीहरू भेटिए, जसको कुनै लक्ष्य र गन्तव्य थिएन । न त अब के हुन्छ भन्ने आकलन थियो ।

सुदिपबाट छुटेर अलिकति अगाडि बढेपछि बल्खु चोकमा एक दर्जनभन्दा बढी युवाह राष्ट्रिय झण्डालाई तेर्स्याएर सामूहिक तस्वीर खिचाउँदै थिए । उनीहरूमध्ये अधिकांश कैलालीको बौनियाँ र टीकापुरका थिए । केही काभ्रे र सिन्धुपाल्चोकका युवा पनि थिए ।

र्‍यालीमा सहभागी हुनुको कारणबारे जिज्ञासा राखेपछि उनीहरू पनि अक्मकिए । एकअर्काको अनुहारमा हेरेर अप्ठेरो महसुस गर्दै पन्छिन खोजे ।

तिनैमध्येका दुई जनाले जाँदाजाँदै प्रश्न सोधे, ‘तपाईं चाहिं को हो नि ?’

परिचय आदान-प्रदान गर्दै जाँदा दुईमध्येका एक जना नजिककै आफन्त पर्दा रहेछन् ।

अब सोध्न सजिलो भयो ।

‘उनीहरू किन र कसरी दुर्गा प्रसाईंको र्‍यालीमा आइपुगेको त ?’

उनीहरू सबै वैदेशिक रोजगारीका लागि म्यानपावर कम्पनीलाई राहदानी बुझाएर जाने दिनको पर्खाइमा छन् । आफन्त नभएकाहरू काठमाडौंमा बसुन्जेल गुजारा गर्न कोही निजी कम्पनीमा सुरक्षा गार्ड र कोही मोटरसाइकलको ग्यारेजमा काम गरिरहेका छन् । काठमाडौंमा आफन्त हुनेहरू आफन्तकोमा बसिरहेका छन् ।

दुर्गा प्रसाईंको कार्यक्रम हुँदैछ भन्ने फेसबुकबाट जानकारी पाएका उनीहरू सबैले सल्लाहमा नै काम गर्ने ठाउँमा बिदा मिलाएका रहेछन् । निजी विद्यालय बन्द भएपछि दुई जना सुरक्षा गार्डको काम गर्नेलाई त छुट्टी नै रहेछ ।

बिहीबार बिहानै बल्खु आइपुगेका उनीहरूको भेट राप्रपा नेपालका केन्द्रीय सदस्य मीनबहादुर शाहीसँग भएछ । राप्रपा नेता शाहीले नै राष्ट्रिय झण्डाको व्यवस्था गरिदिएपछि उनीहरू त्यही बोकेर तस्वीर खिचाउँदै रमाइलो गरिरहेका थिए ।

त्यसबाहेक उनीहरूलाई दुर्गा प्रसाईंको कार्यक्रमको लक्ष्य, उद्देश्य र भविष्यबारे कुनै जानकारी त थिएन नै, मतलब पनि थिएन ।

प्रसाईंको कार्यक्रमबारे जानकार र समर्थक जस्ता एक हुल युवाहरू बल्खु पुलको बीचमा राखिएको डिभाइडरमा बसेर गफिइरहेका थिए । त्यही हुलमा थिए, पुरानै चिनजानका एक जना एमालेका कार्यकर्ता । जो कालिकोटदेखि कैलालीको चिसापानीहुँदै कोहलपुरसम्म एमालेको राजनीतिमा सक्रिय रहँदै आएका थिए ।

हाल काठमाडौंमा बसोबास गरिरहेका उनी गएको आम निर्वाचनमा एमालेको प्रचारप्रसारमा कपन क्षेत्रमा सक्रिय थिए । सामाजिक सञ्जालमा पनि बेलाबेलामा सक्रियता जनाइरहने उनी पनि तिनकुनेमा आयोजित पार्टीको प्रदर्शन छाडेर दुर्गा प्रसाईंको कार्यक्रममा बल्खु कसरी पुगे ?

ठेकापट्टासँगै व्यापार व्यवसाय गर्ने उनले आफ्नोबारे नसोधिदिन आग्रह गरे । नाम उल्लेख नगर्ने शर्त अगाडि सारेपछि कुरा गर्न तयार भए ।

अघिल्लो हप्तादेखि नै उनको मोबाइलमा पार्टीको कमिटीले प्रदर्शनमा सहभागी हुनका लागि निरन्तर निर्देशनात्मक सन्देश आइरहेको थियो । उनी पनि पार्टीले गरेको कार्यक्रममा सहभागी हुने मनस्थितिमा नै थिए । तर, बिहीबार बिहान कपनबाट पार्टीको कार्यक्रम स्थल तिनकुने जान हिंडेका उनलाई साथीहरूले ‘पार्टीको कार्यक्रम त सधैं हेरिन्छ, आज दुर्गाको कार्यक्रम हेर्न जाऔं’ भनेपछि गन्तव्य फेरियो ।

त्यहाँ पुग्नुको कारण त सरसंगत रहेछ । दुर्गा प्रसाईंबारे उनको धारणा के हो त ?

‘केही हुँदैन । तर यतिका मान्छेहरू आएका छन् । हाम्रा नेता पनि अलिकति गतिला भएनन्’, उनले आफ्नै नेताप्रति पनि केही निराशा व्यक्त गरे ।

नेताहरुप्रति उनको भरोसा छैन, दुर्गा प्रसाईंले केही गर्छन् भन्ने आश पनि उनमा छैन । यसै आइदिएका छन् उनी, भेलामा ।

एक मनले तीनकुनेस्थित पार्टीको कार्यक्रममा पुग्न हतारिएका उनी साथीहरूका कारण रोकिएका थियो । अर्को पनि कारण थियो, मोटरसाइकल । बिहानै आइपुगेका उनीहरूले सुरक्षित हुन्छ भनेर मोटरसाइकल वयोधा अस्पतालभित्र पार्किङ गरेका थिए । तर, त्यही अगाडि सुरक्षाकर्मी र प्रदर्शनकारीको बाक्लो भीड भएकाले निकाल्न मिलिरहेको छैन ।

छुट्दै गर्दा उनले ‘चिनजान भएर गफ गरेको हो, नलेख्दिनू’ भनेर सचेत गराए ।

सुरक्षा निकायको रिपोर्टअनुसार बिहीबार दुर्गा प्रसाईंको कार्यक्रममा करिब १० हजार आसपास मान्छेहरू सहभागी थिए । सहभागी सबै यहाँ प्रस्तुत पात्र जस्तै थिए भन्ने होइन, तर, कैयौं पात्रको हविगत यस्तै यस्तै थियो ।

उनको कार्यक्रममा सहभागी थरीथरी मान्छेमध्ये केही थिए, राजतन्त्रको वकालत गरिरहेको राप्रपाका नेता कार्यकर्ता । कोही विभिन्न राजनीतिक दलका कार्यकर्ता पनि थिए । कोही दुर्गा प्रसाईंको भाषण र अभिव्यक्तिबाट प्रभावितहरू थिए । कोही पछिल्लो समय प्रसाईंले उठाउने गरेको बैंकबाट लिएको २० लाख ऋण मिनाहा हुने भ्रमका शिकार भएकाहरू थिए ।

यसमध्येका पनि महत्वपूर्ण सहभागीहरू हुन्, लघुवित्त र मिटरब्याजको पीडाले बेसहारा भएका ऋणीहरू । गत वर्षदेखि लघुवित्त र मिटरब्याज पीडितहरू स्वस्फूर्त आन्दोलनमा सहभागी हुन थालेदेखि नै दुर्गा प्रसाईंले उनीहरूमाथि भावनात्मक राजनीति गर्न थालेका थिए ।

अहिले उनका अभिव्यक्तिमा कैयौं पीडितले आफ्ना समस्या समाधानको अचूक अस्त्र देख्न थालेका छन् । प्रसाईंले उठाउने वैदेशिक रोजगारमा जानेहरूका कथा र राजनीतिक नेतृत्वमाथि अवाञ्छित ढंगले लगाउने आरोपले कैयौंलाई झस्काउन थालेको छ ।

यो पनि पढ्नुहोस

दुर्गा प्रसाईंसँग किन भिडिरहेको छ एमाले ?