पुनर्जागृत हुँदै कांग्रेसको नर्सरी

५ फागुन, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसको भ्रातृ संस्था नेपाल विद्यार्थी संघ व्यवस्था परिवर्तनका लागि भएका आन्दोलनमा सधैं अग्रस्थानमा उभियो । दलहरु प्रतिबन्धित रहेकै अवस्थामा बहुदलीय व्यवस्थाका पक्षमा आवाज बुलन्द गर्ने उद्देश्यले २०२७ वैशाख ६ मा स्थापित नेविसंघ गणतन्त्रपछि भने ओइलाउँदै गयो ।

माउ पार्टीको सिधा हस्तक्षेप र गुटगत समस्याका कारण नेविसंघ गतिशील हुन नसकेको टिप्पणी हुने गरेको छ । तदर्थ समितिको भरमा सञ्चालित संस्थाको पटक-पटक म्याद थपिएको छ । संघले १२औं महाधिवेशन गर्न सकेको छैन । पार्टीले यसै वर्षको अन्तिमसम्म महाधिवेशन गर्न निर्देशन दिएको छ । चैतभित्र महाधिवेशन गर्नुपर्ने संस्था यतिबेला स्ववियु निर्वाचनको तयारीमा जुट्नुपर्ने अवस्थामा छ ।

कांग्रेस राजनीतिको नर्सरीका रुपमा परिचित नेविसंघमा २०७८ चैतदेखि तदर्थ समिति क्रियाशील छ । २०७३ सालमा अध्यक्षमा निर्वाचित भएका नैनसिंह महरले २०७५ माघमा राजीनामा दिएका थिए । २०७८ चैतमा आएर सभापति शेरबहादुर देउवाले दुजाङ शेर्पालाई नेविसंघको अध्यक्षमा मनोनीत गरे । संघमा पार्टीभित्र समूह र नेताहरुको भाग पुर्‍याउन तदर्थ समितिको संख्या ७५२ जनाको बनाइएको छ ।

केन्द्रीय समिति जम्बो बनेको संघमा आवद्धताको यकिन तथ्यांक भने छैन । सदस्यता वितरणको कार्य १५ फागुनसम्म रहेकाले त्यसपछि मात्रै यकिन संख्या उपलब्ध हुने संघका प्रवक्ता सुरज सेजुवालले जानकारी गराए ।

विद्यार्थीका मुद्दाबाट विचलित भएको आरोप खेपिरहेको नेविसंघले यतिबेला भने क्रियाशिलतामा धेरथोर सुधार गरेको छ । शेर्पा नेतृत्वको कार्यसमितिले पछिल्लो समय गरेका केही कामबाट नेविसंघ पुनर्जागृत हुने हो कि छनक देखिएको छ । यो कार्यसमितिले गरेको महत्वपूर्ण काममध्ये एक हो, ‘जय नेपाल कप’ क्रिकेट प्रतियोगिता ।

नेविसंघले तीन देशका ८ वटा विश्वविद्यालयको टिमलाई आमन्त्रण गरेर क्रिकेट प्रतियोगिताको आयोजना गर्‍यो । ७ माघदेखि कीर्तिपुरस्थित त्रिवि मैदानमा नेपालका चार, भारतका तीन  र बंगलादेशको एउटा विश्वविद्यालयले भाग लिएका थिए ।

‘विश्वव्यापी उत्षणता र जलवायु परिवर्तन न्यूनीकरण गर्न साझा संकल्प’ को नारा बोकेर प्रतियोगिता आयोजना गरिएको थियो । विजेतालाई १५ लाख, उपविजेतालाई १० लाख, खेलाडीसहित अरु पुरस्कार ५ लाख रुपैयाँ राशिको थियो ।

१५ माघमा सकिएको प्रतियोगिताको फाइनल हेर्न र पुरस्कार वितरण गर्न सभापति शेरबहादुर देउवा त्रिवि मैदान पुगेका थिए । भारतको लखनउ विश्वविद्यालयलाई ५८ रनले हराउँदै मध्यपश्चिमले उपाधि जितेको थियो ।

खेललाई जलवायु परिवर्तनसँग पनि जोडिएको हुँदा हिमाली क्षेत्रमै संगोष्ठी समेत राखिएको थियो । २४ माघमा सोलुखुम्बुस्थित स्याङ्बोचेमा खेलाडीसहित पुगेर संगोष्ठी आयोजना गरिएको थियो । संगोष्ठीको मुख्य सन्देश ‘वान अर्थ, वान भोइस, एक्ट अन क्लाइमेट चेञ्ज’ बनाइएको थियो । अघिल्लो वर्ष ‘विश्वकर्मा व्याटल अफ टाइटन्स’ नाममा संघले

नेविसंघ सामाजिक सञ्जाल विधेयकमा राखिएका प्रावधान विरुद्ध पनि सडकमा देखिएको छ । अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता विरुद्ध हुने व्यवस्था विधेयकमा समावेश गरिएको भन्दै ३० माघमा माइतीघरमा संघका नेता/कार्यकर्ता सडकमा उत्रिए । सामाजिक सञ्जाल नियमन विधेयकमा विवादास्पद विषयहरु रहेकाले सडकबाट विरोध गरिएको संघका केन्द्रीय सदस्य पवन आचार्यले बताए ।

सोसल मिडिया प्रयोगकर्तालाई आफ्नो वास्तविक पहिचान दर्ता गर्न बाध्य बनाउने र ‘अश्लिल’ र घृणा शब्दहरुको परिभाषा अस्पष्ट रहेको आचार्यले बताए । सरकारलाई इन्टरनेट प्रयोगकर्ताको गतिविधि निगरानी गर्ने, विधेयकमा राखिएको दण्डको व्यवस्था लगायतमा आपत्ति रहेको उनले सुनाए ।

‘नागरिकको अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता, सूचनाको अधिकार र गोपनीयताको अधिकारलाई गम्भीर रूपमा खतरामा पार्ने देखिएको छ । यसैले, यस विधेयक संसद्बाट पारित हुनुअघि नै यसका विवादास्पद प्रावधानमाथि खुला छलफल गरी संशोधन गर्नुपर्छ,’ आचार्यले भने ।

सोही दिन नेविसंघले सामाजिक सञ्जाल नियमन गर्ने विधेयकको सन्दर्भमा रहेर बहस कार्यक्रम समेत राखेएको थियो । संघले महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मालाई निम्त्याएर सरोकारपक्षसँग बहस राखेको थियो ।

नेविसंघले ‘मेरो शिक्षा मेरो प्रश्न अभियान’ मार्फत निजी विद्यालयले मापदण्ड विपरीत उठाएको शुल्क फिर्ता गर्ने कार्य समेत गरेको थियो । ‘अधिकांश विद्यालयले मापदण्डभन्दा बढी शुल्क लिएको पाइयो । रुपन्देहीमा मात्रै ७१ लाख रुपैयाँ स्कुल र कलेज प्रशासनले फिर्ता गरे,’ सेजुवालले भने, ‘प्रतिशतका आधारमा दिनुपर्ने छात्रवृत्ति संख्यामा दिएर मिलाउने काम भएको पायौं ।’

यो पनि पढ्नुहोस

माइतीघरमा नेविसंघले खोज्यो कांग्रेस झण्डाको एउटा तारा (तस्वीरहरू)

नेविसंघले गत वर्षदेखि ‘पेड इन्टर्नसिप अभियान’ सुरु समेत सुरु गरेको थियो । पारिश्रमिक सहितको इन्टर्नसिप अभियानबाट ३०० सय बढी विद्यार्थी लाभान्वित भएको संघको दाबी छ । नेविसंघ माध्यम बनेर विद्यार्थी अध्ययन गर्ने कलेज र काम उपलब्ध गराउने कम्पनीबीच पेड इन्टर्नसिपका लागि एमओयू गरिएको संघले जनाएको छ ।

‘हामीले अघिल्लो वर्ष सुरु गरेको अभियानलाई सरकारले कानुन बनाएर लागू गर्ने तयारी गरेको छ,’ सेजुवाल भन्छन् । नव प्रवर्द्धन र साना उद्यमीलाई प्रोत्साहन गर्ने उद्देश्यले नेविसंघको पहलमा ५१ वटा स्टार्ट अप व्यवसाय निःशुल्क दर्ता भएका छन् ।

गत वैशाखमा प्रारम्भिक बाल विकास र विद्यालय शिक्षा सुधारका लागि ७५३ पालिकामा ज्ञापनपत्र संघले बुझायो । साथै, विद्यालय शिक्षा विधेयकमा छिटो अघि बढाउन माग गर्दै शिक्षा मन्त्रालय र संसदीय समिति ध्यानाकर्षण समेत गराइएको थियो ।

नेविसंघमा रहेका विकृति हटाउँदै अघि बढेको प्रवक्ता सेजुवाल दाबी गर्छन् । ‘नेविसंघ सडकमा पनि छ । बन्द कोठामा बहस पैरबीमा पनि छ,’ उनी भन्छन्, ‘केही व्यक्तिले संगठनमा रहेर गलत काम गरेका थिए । त्यसको सजाय संगठनले समेत भोग्नु पर्‍यो । जसले गल्ती गर्छ, त्यसको जवाफदेही स्वयं व्यक्ति हुनुपर्छ । संगठनले त्यो व्यक्ति गलत कामको भारी बोक्न सक्दैन ।’

पार्टी भित्रको गुटको छाया विद्यार्थी संगठनमा समेत रहेकाले संस्थापन पक्षले गरेका कार्यहरुमा अर्को पक्षले आपत्ति जनाउँदै आएको छ । सदस्यता प्रदानका लागि जिल्ला र क्याम्पसमा प्रतिनिधि खटाउँदा बढेको विवाद जय नेपाल कपसम्म आइपुग्दा झनै माथि पुग्यो ।

नेता डा. शेखर कोइराला पक्षका विद्यार्थी नेताहरुले संस्थागत निर्णयमा आपत्ति जनाउँदै आएका छन् । प्रतिनिधि खटाउँदा र जय नेपाल कप गर्दा अध्यक्ष शेर्पाले आर्थिक अनियमितता गरेको उक्त पक्षको आरोप छ । कार्यक्रम गर्ने नाममा शेर्पाले पैसा उठाएर अनियमितता गरेको शेखरपक्षका विद्यार्थी नेता धर्मराज शाहीले आरोप लगाए । ‘महाविधेशन गर्नतिर लाग्नुपर्न व्यक्ति प्रतियोगिता नाममा पैसा उठाउनतिर लाग्नु भएको छ,’ शाहीले भने ।