ध्रुव भट्टराई
१९ माघ, विराटनगर । अल्पसंख्यक सन्थाल समुदायमा परम्परागत सोहराय पर्वको रौनक सुरु भएको छ । सोमबारबाट शुरु भएको यो पर्व ६ दिनसम्म हर्षोल्लासका साथ मनाइन्छ ।
पर्व अवधिभर ६ दिनसम्म नयाँ लुगा लगाउने चेलीबेटी माइती ल्याएर विभिन्न परिकार खाँदै र पूर्वजको सम्झनामा पूजाआजा गरेर मनाउने चलन छ । पर्वको स्वागतमा सिजुवा, इटहरा, बरडंगासहितका पूर्वदक्षिणी मोरङका गाविसमा नाचगान शुरु भइसकेको छ ।
संस्कृति जोगाउन महिला अग्रसर
विषेश गरी माघ पूणिर्मामा मनाइने भएपनि समयमा एकरुपता गर्ने निर्णयसहित यो पर्व आजबाट मनाउन शुरु गरिएको नेपाल सन्थाल आदिवासी उत्थान संघका महासचिव बलराम टुडुले बताए ।
‘युवा पुस्ता विदेसिने थाले, हाम्रो भाषा संस्कृति लोप हुदै गयो, त्यहीभएर यसलाई बचाउन सबै मिलेर लागेका छौं,’ टुडुले भने ।
सन्थाल समुदायको विभिन्न रिति रिवाज र संस्कृति जर्गेनाका लागि महिलाहरु अग्रसर भएका छन् । पुराना पुस्ताले समाल्दै आएको संस्कृति युवा पुस्तामा हस्तान्तरण गर्ने उनीहरु सकृय भएका हुन् । ‘आफ्नो रिती जोगाउन पर्यो नी,’ मोरङ सिजुवाकी उर्मिला हस्दाले भनिन् ।
- सभासद ऋषिकेश पोखरेल भादगाउँले टोपीमा
सरकारप्रति गुनासो
प्रकृति पुजकका रुपमा लिइने सन्थाल समुदायको सँस्कृति जोगाउन सरकारले ध्यान नदिएको उनीहरुले गुनासो गरेका छन् । ‘अरु जाति समुदायको चाडमा विदा दिइन्छ, कार्यक्रम गर्न पैसा दिइन्छ, तर हामीलाई कहिले पनि सरकारले हेरेन,’ नेपाल सन्थाल आदिवासी उत्थान संघका केन्द्रीय अध्यक्ष लुखिराम हस्दाले गुनासो गरे ।
सामुहिक रुपमा सोहराय पर्व मनाउन जिल्ला विकास समितिदेखि गाविसमा आर्थिक सहयोग मागे पनि संस्कृति संरक्षण शिर्षकमा बजेट हुन्न भनेर आफूहरुलाई फर्काइएको उनले बताए ।
मोरङको सिजुवामा आयोजित सन्थाल समुदायको सोहराय पर्वमा सभासद ऋषिकेश पोखरेल सहभागी भएका थिए । सन्थाल समुदायको मौलिक पहिरनमा सजिएर नाचगानमा समेत गरेका सभासद पोख्रेलले सँस्कृति संरक्षण एवम् सम्वर्द्धन गर्न राज्यपंक्ष गम्भिर हुनुपर्ने बताएका थिए ।
अल्पसंख्यक आदिवासीमा सूचीकृत सन्थाल समुदायको कुल जनसंख्या हाल ५२ हजार रहेको बताइन्छ । झापा, मोरङ र सुनसरी जिल्लामा यो समुदायको बसोबास छ ।
