जसपा र जनमतको द्वन्द्वले मधेश खेलकुद मन्त्रालयको बिजोग

४ पुस, जनकपुरधाम । मधेश भवन परिसरमा जस्तापाताले छाएको एउटा भवनमा राखिएको छ मधेशको खेलकुद तथा समाज कल्याण मन्त्रालय ।

कर्मचारीको आवासको लागि बनाइएको त्यस भवनमा दुईमहिना अघि मन्त्रालय राखिएपछि सचिव चुडामणि फुँयाल, एक उपसचिव, एक नायब सुब्बा र सहायक कम्प्युटर अपरेटर दैनिक आउजाउ गरिरहेका छन् । मन्त्री सुरिताकुमारी साह पनि कहिलेकाहीँ भने मन्त्रालय पुग्छिन् ।

मन्त्रालयमा काम नभएर मन्त्री सुरिता साह दुई दिनदेखि तीर्थ यात्रामा भारतको बाबाधाममा छिन् । ‘मन्त्रीजी तीर्थ यात्रामा बाबाधाम जानुभएको छ । भोलिसम्म आइपुग्नुहुन्छ’, मंगलबार साँझ अनलाइनखबरसंग मन्त्री साहका स्वकीय सचिव लक्ष्मी नायकले भने ।

कर्मचारीहरु पनि मन्त्रालयमा काम नभएको बताउँछन् । ‘मन्त्रालयको मुख्य दुई शाखा नै यहाँ आएकै छैन । नत दरबन्दी अनुसार कर्मचारी छन् । हामी चारजना आएर सामाजिक विकास इकाइको निर्देशिका बनाइरहेका छौं’, सचिव फुयालले भने ।

मन्त्रालयको मुख्य दुई शाखा खेलकुद र महिला, बालबालिका तथा समाज कल्याण महाशाखा अझैसम्म शिक्षा तथा संस्कृति मन्त्रालय मातहत नै छ । शिक्षा तथा संस्कृति मन्त्री जनमतका संसदीय दलका नेता महेशप्रसाद यादव छन् ।

खेलकुद तथा समाज कल्याण मन्त्रालय गत असोज तेस्रो साता शिक्षा तथा समाज कल्याण मन्त्रालय विभाजन गरेर बनाइएको थियो । त्यतिबेला बिना विभागीय मन्त्री रहेकी जसपाकी सुरिता साहलाई व्यवस्थापन गर्न मुख्यमन्त्री सरोजकुमार यादवले मन्त्रालय विभाजन गरेका थिए ।

१९ असोजमै सातौंपटक मन्त्रिपरिषद विस्तार गर्दा मुख्यमन्त्री यादवले जनमतका महेशप्रसाद यादवलाई शिक्षा तथा संस्कृति र सुरितालाई खेलकुद तथा समाज कल्याण मन्त्रालयको जिम्मेवारी दिएका थिए ।

मन्त्रालय फुटाइए पनि अधिकार क्षेत्र टुंगो नलाग्दा कुनै पनि काम हुन सकेको छैन । मन्त्रालयमा व्यवस्थापन गरेको कार्पेट, कुर्सी टेबुल, फर्निचर, पर्दा लगायतको सामान उधारो नै ल्याइएको सचिव फुयाल बताउँछन् । मन्त्रालयको आफ्नै खाता सञ्चालन भएको छैन र बजेट चलाउने पीएलएमबीएस कोड पनि प्रदेश कोष तथा लेखा नियन्त्रकबाट नपाएको सचिव फुयाल सुनाउँछन् ।

हाल शिक्षा तथा संस्कृति मन्त्रालयमा रहेको खेलकुद तथा समाज कल्याण शाखाका कर्मचारी पनि आफू कुन मन्त्रालय मातहत हो भन्ने अन्योलमा छन् ।

‘दुबै शाखाको कुनै काम अहिलेसम्म भएको छैन । हामी यो दुई शाखाको कर्मचारी पनि अन्योलमा छौं । दातृ निकायबाट हुने काम पनि प्रभावित भएको छ’, शाखाका एक कर्मचारी गुनासो गर्छन् ‘चालु आर्थिक वर्षको ६ महिना पुग्न लाग्यो । यस्तै अन्योलमा रह्यो भने खेलकुद मन्त्रालयको धेरै कार्यक्रम नै गर्न नसकेर बजेट नै फ्रिज हुन सक्छ ।’

यी दुई मन्त्रालयबीच अधिकार क्षेत्रको विवाद हुनुको मुख्य कारण मन्त्रीका दलहरु जसपा र जनमतबीचको द्वन्द्व हो । राजनीतिक द्वन्द्वले नै यस्तो परिस्थिति आएको कर्मचारीहरुको गुनासो छ । यसमा मुख्य दोष मुख्यमन्त्रीको रहेको कर्मचारीहरु बताउँछन् ।
‘यो सबै दोषी मुख्यमन्त्री नै हुनुहुन्छ । जति बेला मन लाग्यो मन्त्रालय फुटाउने तर समयमै व्यवस्थापन नगरिदिने । मन्त्रालयको विवाद मिलाउनेतिर मुख्यमन्त्रीजीको ध्यानै छैन’, एक कर्मचारी आक्रोश पोख्छन् ।

शिक्षा तथा संस्कृति मन्त्रालयका सचिव लक्ष्मीप्रसाद भट्टराई मन्त्रालय विभाजन र कार्यक्षेत्र विवाद राजनीतिक मुद्दा भएको बताउँछन् । भट्टराई गत वर्ष मधेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयको सचिव थिए । एक वर्षभित्र सामाजिक विकास मन्त्रालय टुक्र्याएर शिक्षा तथा समाज कल्याण मन्त्रालय र खेलकुद, महिला बालबालिका तथा समाजकल्याण मन्त्रालय बनाउँदा भट्टराई शिक्षा मन्त्रालयको सचिव हुन पुगेका छन् ।

गत वर्ष मंसिरको प्रदेशसभा निर्वाचनमा स्वतन्त्र हैसियतमा जितेर जसपा प्रवेश गरेकी सुरितालाई मुख्यमन्त्री सरोज यादवले सामाजिक विकास मन्त्री बनाएका थिए ।

त्यसबेला मन्त्रालय फुटाएर शिक्षा तथा समाज कल्याण बनाउँदा जनमतको भागमा परेको त्यस मन्त्रालयलाई सुरिताले महत्वपूर्ण शाखाहरु दिन चाहेकी थिइनन् । अहिले परिस्थिति फेरिएको छ, सुरिताको भागमा परेको खेलकुद मन्त्रालयलाई शिक्षा तथा संकृति मन्त्री जनमतका महेशप्रसाद यादवले शाखा दिनुपर्ने स्थिति आइपरेको छ ।

शिक्षा तथा संस्कृतिमन्त्री यादव भने खेलकुद मन्त्रालयले प्रक्रिया पूरा गरेर शाखा आफू मातहत लान सक्ने बताउँछन् । ‘टिप्पणी उठाएर सम्बन्धित मन्त्रालयबाट पत्र आउनुपर्‍यो नि, हाम्रो यो यो कुरा छ पठाइदिनुपर्‍यो भनेर । तर अहिलेसम्म आएको छैन’, मन्त्री यादव भन्छन् ।

मन्त्रालय विभाजन हुँदा कुन कुन शाखा कता रहने भनेर मुख्यमन्त्रीले अहिलेसम्म निर्णय नदिएको उनको भनाइ छ । ‘मलाई त अहिलेसम्म थाहा छैन कि मेरो नेतृत्वको मन्त्रालय फुट्यो । किनभने क्याबिनेटमा कहिल्यै यो विषयमा छलफल वा निर्णय नै भएन । मुख्यमन्त्रीजीले जालझेल गरेर फुटाउनुभयो’, मन्त्री यादवले भने ।