टेष्ट ‘सपना’ पछ्याइरहेका शक्ति

५ असार, काठमाडौं । शान्त स्वभाव र हँसिलो मुस्कान । झण्डै १९ वर्षको सिनियर करिअरमा नेपालीको मुहारमा यस्तै मुस्कान ल्याउन भूमिका खेलेका शक्ति गौचनले बाउण्ड्रीबाट बिदा भएको पनि पाँच वर्ष भयो ।

२०७५ साउनमा नेदरल्याण्ड्ससँग भएको ऐतिहासिक एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेलेसँगै उनले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटबाट सन्यास लिए । त्यही वर्ष मंसिरमा भएको एभरेष्ट प्रिमियर लिग (ईपीएल) खेलेर घरेलु क्रिकेटबाट पनि बिदा भए ।

नेपाल क्रिकेटले दुई दशकमा मारेको फड्कोमा हिस्सा बनेका शक्तिको करिअर उँचो छ ।

२००१ देखि यू–१७ बाट क्रिकेट खेल्न सुरु गरेका उनी २००२ मा न्युजिल्यान्डमा भएको यू–१९ विश्वकपको हिस्सा थिए । सोही वर्ष सिंगापुरमा भएको एसीसी ट्रफी मार्फत राष्ट्रिय सिनियर टिममा डेब्यु गरेका शक्तिको विश्वकप खेल्ने सपना २०१४ मा पूरा भयो । उनी सम्मिलित नेपाली टोलीले २०१४ मा पहिलो पटक टी–२० विश्वकप खेलेको थियो ।

नेपालले २०१८ मा एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता पाउँदा नेपाली टोलीमै रहेका शक्ति चाहन्थे, ‘आफ्नै क्रिकेटको करिअरमा नेपाल टेष्ट राष्ट्र बनोस् ।’

तर यो सहज पनि थिएन, त्यसैले सम्भव भएन ।

‘नेपालले टेष्ट खेलेको हेर्न मन छ’

खेल जीवनबाट सन्यास लिए पनि शक्तिले टेष्ट सपना भुलेका छैनन् । बरु आफ्नै क्रिकेटको करिअरमा पूरा हुन नसकेको सपना जीवनकालमा पूरा गर्न लागिपरेका छन् ।

शक्तिले आफू क्रिकेट खेलिरहेकै बेला न्यू होराइजन स्कुल, बुटवलमा क्रिकेट प्रशिक्षण दिन थालेका थिए । झण्डै २० वर्षदेखि होराइजन स्कुलमा आवद्ध शक्ति राष्ट्रिय टिमबाट बचेको समयमा विद्यार्थीलाई क्रिकेट सिकाउने गरेका थिए ।

आम्दानीको स्रोत नहुँदा स्कुलले क्रिकेट प्रशिक्षकको रूपमा दिएको सुविधा नै आफू नेपालमै रहिरहनुको कारण भएको शक्ति स्मरण गर्छन् । ‘स्कुलले प्रशिक्षक नबनाएको भए मपनि विदेश वा अन्त कतै अरू काम गरिरहेको हुन्थें होला ।’ त्यो समयमा क्रिकेट गतिविधि पनि नियमित थिएन ।

खेल जीवनको उत्तरार्द्धमा उनले क्रिकेट एकेडेमीको खाका कोरे । टेष्ट खेल्ने सपना पूरा गर्न यू–१० देखि प्रशिक्षण गराउनुपर्छ भन्ने बुझेका शक्तिले रूपन्देहीको ओमसतिया गाउँपालिका–२ स्थित आफ्नै घर परिसरमा स्टार क्रिकेट एकेडेमी सञ्चालन गरेका छन् । घरको पहिलो तलामा खेलाडीका लागि होस्टल बनाएका छन् भने घर पछाडि नेटको सुविधासहित एकेडेमी चलाएका छन् ।

१० वर्षभन्दा माथिका ५० जना स्कुले विद्यार्थी आफ्नो समय निकालेर शक्तिसँग प्रशिक्षण लिन आउँछन् । ३ कट्ठा जग्गामा फैलिएको स्टार एकेडेमीमा २५ जना विद्यार्थीले निःशुल्क क्रिकेट सिक्छन् । आर्थिक अवस्था कमजोर भएका, तर क्षमतावान बालक पहिचान गर्न शक्तिलाई कुनै परीक्षा लिनुपर्दैन किनभने उनले जीवनमा कमाएको नै त्यही अनुभव हो । शान्त र हँसिलो मुस्कान सहित हरेक विकेटको उत्सवमा झुम्ने कला सिकिरहेका छन् ।

एकेडेमीमा प्रशिक्षणरत १७ वर्षीय अस्मान थारूको पारिवारिक अवस्था राम्रो छैन । शक्तिको हेरचाहमा हुर्किएका उनले अहिलेसम्म करिअर अगाडि बढाउन कुनै व्यवधान भोग्नु परेको छैन । आक्रामक ब्याटिङ मन पराउने ओमसतिया–३ का अस्मानले थपे, ‘सरले फी (मासिक शुल्क) लिनुहुन्न, ब्याट पनि आफैं दिनुहुन्छ । मलाई कहिल्यै अप्ठेरो परेन ।’ जिल्लास्तरको उमेर समूहबाट खेलिसकेका विकेटकिपर ब्याटर अस्मानको राष्ट्रिय टिमबाट खेल्ने सपना छ ।

अस्मान जस्तै राहुल भण्डारी पनि चार वर्षदेखि स्टार क्रिकेट एकेडेमीमा प्रशिक्षणरत छन् । ‘कुशल, सुशान दाइहरूलाई राष्ट्रिय टिममा देख्दा उहाँहरू जस्तै बन्ने प्रेरणा पाइन्छ’ न्यू होराइजनबाट हालै एसईई सकेका राहुल भन्छन् ।

खेलाडीलाई वर्षा र हिउँदको चिसोमा प्रशिक्षण नरोकियोस् भनेर एउटा इण्डोर हल बनाएका छन् । ‘इन्डोर हल नभएको भए कुशललाई पनि यो स्तरको प्रशिक्षण दिन पाउँदिनथें, अहिले नतिजा आउँदा खुसी लाग्छ’ उनले भने । चार महिनाअघि सम्पन्न आईसीसी क्रिकेट विश्वकप लिग टूमा तहल्का मच्चाएका कुशल अहिले एकदिवसीय विश्वकप छनोटका लागि जिम्बाव्वेमा छन् ।

स्पिनर सुशान भारी श्रेष्ठ पनि घरेलु क्रिकेटमा स्थापित भइसकेका छन् भने लुम्बिनी प्रदेशका उमेर समूह र सिनियर टिममा पनि उनकै चेलाहरू हावी हुन थालेका छन् ।

सबथोक छाडेर खेलाडी उत्पादनमा लागेका उनलाई साथ दिन आइपुगेका छन्, अष्ट्रेलियाको सिड्नी र नेपालमा टेक्नोलोजी कम्पनी सञ्चालन गरिरहेका विनोद कुँवर र उनकी पत्नी सुदीक्षा गौतम । निजी लगानीमा तिलोत्तमा–१७ मा बनाइने ‘एस्ट्रोटेक ओभल’ नामक क्रिकेट रंगशालाको शिलान्यास गरेका उनीहरूले १०० जना आवासीय खेलाडीलाई आवासीय सुविधासहित एकेडेमी सञ्चालन गर्ने जिम्मेवारी शक्ति गौचनलाई दिने घोषणा गरेका छन् । शक्ति भन्छन्, ‘त्यो मैदान मेरो सपना पूरा गर्न धेरै ठूलो माध्यम बन्नेछ ।’

उनको सपना हो, नेपालले टेष्ट खेलेको हेर्ने । शक्ति भन्छन्, ‘नेपालले टेष्ट मान्यता पाएर टेष्ट खेलेको दिन मेरो लागि मैले खेलेको विश्वकपभन्दा पनि खास हुनेछ ।’