माधवको हात समाएर पार्टी बनाउन हिँडेकी रामकुमारीले नै उठाइन् तिखा प्रश्न

१५ असार, काठमाडौं । पूर्वमन्त्री एवं पार्टीका स्थायी कमिटी सदस्य रामकुमारी झाँक्रीको सार्वजनिक अभिव्यक्तिले नेकपा एकीकृत समाजवादी तरंगित बनेको छ । महासचिव घनश्याम भूसालले बक्तव्य सार्वजनिक गरेरै अध्यक्ष माधवकुमार नेपालविरुद्ध लागेको मुद्दाबारे पार्टीको धारणा बिपरीत नबोल्न निर्देशन दिएका छन् ।

‘… पार्टीको आधिकारिक धारणासँग बाझ्ने कुनै पनि कुरा सार्वजनिक रुपले नबोल्न, नलेख्न पार्टी केन्द्रीय कार्यालय सबै कमरेडहरुको ध्यानाकर्षण गर्दछ’ बक्तव्यमा भनिएको छ, ‘साथै, पार्टीमा आफ्ना धारणा राख्ने विधि र स्थानहरु छन् भन्ने कुरामा हेक्का राख्न र कुनैपनि बाहनामा सार्वजनिक बाद–प्रतिबादमा नउत्रिन समेत सबैलाई आग्रह गर्दछु ।’

महासचिव भूसालले बक्तव्य जारी गरेरै वाद–प्रतिवाद रोक्न पार्टी पंक्तिलाई निर्देशन जारी गर्नुपर्ने अवस्थाले झाँक्रीको अभिव्यक्तिबाट उत्पन्न तरंगको तह बुझ्न सकिन्छ । पूर्वमन्त्री झाँक्रीले शनिबार युवा संघ लुम्बिनी प्रदेश कमिटीको कार्यक्रममा पार्टी पुनर्गठनको एजेण्डा उठाएकी थिइन् ।

उनले पार्टी अध्यक्षमाथि नै संकट आएको र पार्टी संकटमै रहेको निष्कर्ष प्रस्तुत गरेकी थिइन् । ‘अध्यक्षकै बारेमा संकट आयो । अब के गर्ने ?’ आफ्नै प्रश्नको जवाफमा झाँक्रीले भनेकी थिइन्, ‘अब के गर्ने भने पार्टीलाई पुनर्गठन गरेर अगाडि बढ्ने हो । संकट आयो भनेर भाग्ने भनेको होइन । पार्टीलाई पुनर्गठन गरौं । कसरी गर्ने ? आइदर अर्लि महाधिवेशन गरौं अर मनोनीत गरेर पुनर्गठन गरेर अध्यक्ष बनायौं ।’

तर यथास्थितिमा रहन नसकिने उनको जोड थियो । त्यसक्रममा माधव नेपाल सहित मुद्दा खेपिरहेका र आरोप लागेका नेताहरुलाई बिजाउनेगरी चर्कै उपमा प्रयोग गरिन् । ‘कानुनी, संवैधानिक हिसाबले अध्यक्षमाथि समस्या आयो । अरु कयौं पाटर्टीका सदस्यमाथि पनि समस्या आकै छ । अब काँधमाथि मरेको सिनो हालेर हिड्न सकिँदैन’ झाँक्रीले भनेकी छन्, ‘हामी सुध्रिने हो भने नयाँ ढंगले जानको लागि केही डिपार्चर गर्नु परेन ? गरौं न त अर्ली महाधिवेशन गरौं । हलबाट नेतृत्व छानौं ।’

एमालेबाट अलग भएर एकीकृत समाजवादी बनाएपछि माधव नेपालप्रति यो तहको शब्द प्रयोग संभवतः पहिलोपटक हो । र, संयोग– जसले एकीकृत समाजवादी बनाउन माधव नेपालको हात समातेकी थिइन्, उनै झाँक्रीले ‘मरेको सिनो’को उपमा दिइन् ।

पार्टी प्रवक्ता प्रकाश ज्वाला, रामकुमारी झाँक्रीको अभिव्यक्ति अराजक र अनुचित भएको बताउँछन् । ‘उहाँले बोल्नु भएको कुरा उचित भएन । अराजक भयो । कुनै नेताविरुद्ध र पार्टीविरुद्ध त्यसरी सार्वजनिक रुपमा बोल्नु राम्रो होइन’, उपाध्यक्ष ज्वाला भन्छन् । यो विषयमा पार्टीभित्र छलफल हुने उनी बताउँछन् ।

पार्टी पुनर्गठनको एजेण्डा भन्दा पनि रामकुमारी झाँक्रीले प्रयोग गरेको उपमाप्रति एकीकृत समाजवादीभित्र ठूलो आपत्ति देखिन्छ । उपाध्यक्ष जगनाथ खतिवडा त पार्टीलाई सिध्याउन लाग्नेहरुकै लयमा रामकुमारी झाँक्रीले सार्वजनिक अभिव्यक्ति दिएको बताउँछन् ।

‘माधव नेपाललाई कुनै ढंगले बिस्थापित गर्न सकियो भने एकीकृत समाजवादीलाई कमजोर पार्न सकिन्छ भन्ने सपना देख्नेहरुले यस्तो काम गरिरहेका छन्, त्यसप्रति हामी डरो उत्तर दिनेछौं’, खतिवडा भन्छन् ।

अर्थात् रामकुमारी झाँक्रीको यो अभिव्यक्ति एकीकृत समाजवादीभित्र पेचिलो विषय बन्न सक्ने देखिएको छ । सँगै, एकीकृत समाजवादीभित्र लामो समयदेखि रहेको उकुसमुकुसले निकास पाउने पनि देखिएको छ ।

पतञ्जली जग्गा प्रकरणमा माधव नेपालविरुद्ध मुद्दा चले यता नै एकीकृत समाजवादीभित्र उकुसमुकुस छ । अध्यक्ष नेपाल र उनी निकट नेताहरुले यसलाई राजनीतिक प्रतिशोध भन्दै आएका छन् ।

पूर्वप्रधानमन्त्री एवं पार्टीका सम्मानित नेता झलनाथ खनाल सहितका नेताहरुले भने पार्टी बैठकमा छलफल हुने बताउने गरेका थिए । तर गत २१ जेठमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले मुद्दा दर्ता गरेपछि लामो समय पार्टी बैठक नै बोलाइएन ।

गत ११ असारमा विशेष अदालतले पनि ३५ लाख धरौटी माग्दै तारेखमा बस्न आदेश दियो । यो आदेशपछि भने एकीकृत समाजवादीको सचिवालय बैठक, शुक्रबारदेखि बसिरहेको छ । र बैठकको पहिलो दिन नै माधव नेपालविरुद्धको मुद्दालाई राजनीतिक प्रतिशोध रहेको निष्कर्ष सार्वजनिक गरियो ।

राजनीतिक प्रतिशोधमा मुद्दा दर्ता भएकाले माधव नेपालले पार्टीको कुनैपनि भूमिका छोड्न आवश्यक नरहेको निष्कर्ष पनि प्रवक्ता प्रकाश ज्वाला मार्फत् सार्वजनिक भएको छ । जुन निष्कर्ष महासचिव भूसालले पार्टीपंक्तिलाई आज सम्झाएका छन् ।

तर पार्टीको निष्कर्षमा झाँक्री असहमत देखिइन् । स्रोतका अनुसार रामकुमारीले आफ्नो असन्तुष्टि अनौपचारिक तरिकाले नेताहरुलाई दिइसकेकी थिइन् । ‘हामी र घण्टी (रास्वपा) एउटै हौं र ? घण्टीले राजनीतिक प्रतिशोध भन्यो, हामीले पनि त्यही भन्ने हो र ?’ रामकुमारी झाँक्रीको असन्तुष्टि थियो, ‘यसरी त जनताले हामीलाई पत्याउनेवाला छैन, सुशासनको मुद्दालाई हलुका ढंगले लिन हुन्न ।’

तर जारी (१९ असारमा सक्नेगरी चलिरहेको बैठक) सचिवालयमा शुक्रबार र शनिबार बोलेका नेताहरुले रामकुमारीको चाहना बिपरीत बोले । ‘बोल्ने जति बैठक नेताहरुले अध्यक्षविरुद्ध चलेको मुद्दाकै बारेमा बोल्नुभएको छ । तर एकै जनाले पनि अध्यक्ष छोड्नुपर्छ, संसदीय दलका नेता छोड्नुपर्छ भनेका छैनन्’, बैठक स्रोत भन्छ, ‘बरु राजनीतिक प्रतिशोधमा मुद्दा चलाइएकै तर्क गरेका छन् ।’

बैठकमा बोल्न बाँकी नेताहरुको संख्या अब थोरै छ । अध्यक्ष माधव नेपाल, पूर्वप्रधानमन्त्री झलनाथ खनाल, उपाध्यक्षहरु जयन्ती राई र जगनाथ खतिवडा, महासचिव घनश्याम भूसाल, उपमहासचिवहरु राजेन्द्र राई र मेटमणि चौधरी बोल्न बाँकी छ ।

तर बोेलेका जति नेताहरुले एउटै निष्कर्ष निकालिरहँदा नेतृ रामकुमारी झाँक्रीले पार्टी पुनर्गठनको (माधव नेपाललाई पदमै राखिरहन नहुने) माग सार्वजनिक गरेकी छन् । उनको निष्कर्ष छ– मरेको सिनो बोकेर पार्टी बन्दैन ।

अध्यक्ष नेपाल निकट नेता जगनाथ खतिवडा भने रामकुमारी झाँक्रीको सपना पुरा नहुने बताउँछन् । ‘अर्काले गरेको षडयन्त्रमा माधव नेपालले नैतिकता देखाउनु जरुरी छैन’ उनी भन्छन्, ‘यो विषय माधव नेपालको व्यक्तिगत नभएर पार्टी सिध्याउने खेल हो, त्यसैले माधव नेपाललाई जोगाउन सिंगो कमिटी उभिन्छ ।’