मलेसियामा कहिले खुल्छ पूर्ण रोजगारी ?

१३ भदौ, काठमाडौं । वैदेशिक रोजगारीका लागि मलेसिया कुनै समय प्रमुख गन्तव्य थियो । तर, मलेसियाले विदेशी कामदार प्रवेशमा लगाएको प्रतिबन्धका कारण पछिल्ला वर्ष नेपाली श्रमिक संख्यामा तीव्र गिरावट आएको छ ।

गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा मलेसियामा श्रम स्वीकृति लिएर जाने नेपालीको संख्या १० हजार २ सय १९ मा सीमित रह्यो । पुन: श्रम स्वीकृति लिएर जानेको संख्या भने ३८ हजार ९ सय ६८ मात्र थियो ।

तर, अघिल्लो आव २०८०/८१ मा ८१ हजार ३ सय ८२ जना नयाँ श्रमिकले श्रम स्वीकृति लिएका थिए भने २२ हजार ६० जनाले पुन: स्वीकृति लिएका थिए ।

मलेसियाले १ जुन २०२४ (१८ जेठ २०८१) देखि विदेशी कामदारको कोटा घटाएको थियो । कुल श्रमशक्तिको १५ प्रतिशतमात्र विदेशी कामदार हुने गरी तोकेको कोटालाई मलेसियाले अझै पनि पूर्णरूपमा खुला गरेको छैन ।

आंशिक खुला, तर मुख्य क्षेत्र अझै बन्द

मलेसियाले अहिले सुरक्षा गार्ड, प्लान्टेसन, होलसेल पसल र केही अन्य क्षेत्रका लागिमात्र कामदार लिन थालेको छ । तर, नेपाली श्रमिकको प्रमुख गन्तव्य मानिएको म्यानुफ्याक्चरिङ सेक्टर अझै बन्द छ ।

मलेसियामा शून्य लागतमा कामदार पठाउँदै आएको आकर्षण इन्टरनेसलका सञ्चालक विष्णु केसीले सबै क्षेत्र अझै पनि नखुलेको बताए ।

‘अहिले म्यानुफ्याक्चरिङ बाहेक अरू क्षेत्र मात्रै खुलेको छ । केही नयाँ कम्पनीलाई स्वीकृति दिने भनिएको छ, तर कहिलेदेखि कार्यान्वयन हुन्छ भन्ने स्पष्ट छैन,’ केसीले भने ।

यही कारण अहिलेसम्म आफ्नो कम्पनीबाट कामदार पठाउन नसकिएको उनको भनाइ छ । विदेशी कामदारमाथिको कोटा तोक्नु अघि नै मलेसियाले नयाँ कम्पनीलाई अनुमति नदिएको उनले बताए ।

‘१५ महिनायता मलेसियामा नयाँ कामदार जान सकेका छैनन् । साढे दुई वर्षदेखि मलेसियाली सरकारले नयाँ कम्पनीलाई अनुमतिपत्र दिनै छाडेको छ,’ केसीले भने ।

स्वदेशी श्रमिकलाई प्राथमिकता

मलेसियाको हालको नीति विदेशी कामदारमा निर्भरता कम गर्ने दिशामा केन्द्रित देखिन्छ । त्यहाँका नेताहरूले स्वदेशी श्रमिकलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने भन्दै आएका छन् । हालै त्यहाँका प्रधानमन्त्रीले समेत विदेशी कामदार संख्या १० प्रतिशतले घटाउने घोषणा समेत गरेका थिए ।

यही नीतिका कारण मलेसियाले म्यानपावर कम्पनीहरूलाई स्थानीय श्रमिक भर्ना गर्न दबाब दिइरहेको देखिन्छ ।

आकर्षण इन्टरनेसनलले श्रमिकलाई शून्य लागतमा पठाउने मोडेलमा काम गर्दै आएको छ । तर, मलेसियामा ढिलाइ हुँदा मध्यपूर्वतिर समेत उक्त मोडेल कार्यान्वयन गर्न गाह्रो भएको उनले बताए । कतिपय कम्पनीले भिसा र टिकटसम्म मात्र दिने तर अन्य खर्च नबेहोर्ने गरेको उनको भनाइ छ ।

निर्माण तथा उत्पादन क्षेत्र खोल्न मलेसियामा दबाब

लामो समयदेखि विदेशी कामदार ल्याउन नपाएपछि समस्यामा रहेका मलेसियन कम्पनीहरूले त्यहाँको सरकारलाई दबाब दिँदै आएका छन् ।

मलेसियाली उत्पादन महासंघ (एफएमएम) ले निर्माण क्षेत्रमा पनि विदेशी कामदारको कोटा तत्कालै खोल्न माग गरेको छ । एफएमएमले केबल तीन क्षेत्र र १० उपक्षेत्रमा कोटा खोल्ने सरकारको निर्णयले मलेसियाको आर्थिक प्रतिस्पर्धात्मकतालाई कमजोर बनाउन सक्ने चेतावनी दिएको छ ।

मलेसियाका गृहमन्त्री सैफुद्दिन नासुसन इस्माइलले गत मंगलबार सरकारले कृषि, वृक्षारोपण, खानी र तिनीहरूसँग सम्बन्धित १० उपक्षेत्रका लागि मात्र विदेशी कामदार कोटाका लागि आवेदन पुन: खोल्ने निर्णय गरेको सार्वजनिक गरेका थिए ।

त्यसपछि एफएमएमका अध्यक्ष सोह थियान लाइले विज्ञप्ति जारी गर्दै विदेशी कामदार अभाव तीन क्षेत्रमा सीमित नरहेको बताउँदै निर्माण, उत्पादन लगायत क्षेत्रमा समेत खोल्नुपर्ने बताएका थिए ।

मलेसियाका कम्पनीहरूले निर्माण, फर्निचर, रबर उत्पादन, खाद्य प्रशोधन, विद्युतीय सेवाजस्ता उपक्षेत्रमा जनशक्ति अभाव रहेको बताउँदै आएका छन् ।