म्युचुअल फण्ड

म्युचुअल फन्ड आफैंमा यस्ता संस्था हुन् जसमा स–सानो रकम जम्मा गरी एउटा ठूलो कोष बनाइन्छ र त्यसलाई लगानीकर्ताको हितका लागि वा लगानीको राम्रो प्रतिफलको लागि विभिन्न धितोपत्रमा लगानी गरिन्छ । सामान्यतया व्यक्तिगत लगानीकर्ता भन्दा फरक धारमा म्युचुअल फन्डहरूको लगानी हुन्छ ।

कुनै व्यक्तिगत लगानीकर्ताले कुनै ‘ए’ भन्ने कम्पनीको शेयर खरिद गर्छ र निश्चित समय भन्दा पहिला नै नाफा देखिएमा शेयर बिक्री गरी बाहिरिन सक्छ तर म्युचुअल फन्डहरूले गरेको लगानी परिपक्व हुने अवधि अनुरूपको दीर्घकालीन लगानीमा हुने सामान्य नाफाहरूलाई बुक गर्दै कम्पनीले दिने लाभांश र बोनसहरूलाई विशेष प्राथमिकता दिएको पाइन्छ । धेरैजसो म्युचुअल फन्डहरूको खरिदलाई हेर्ने हो भने अल्पकालीन लगानी भन्दा दीर्घकालीन लगानीलाई जोड दिएको पाइन्छ ।

तपाईं शेयर बजारमा प्रवेश गर्न चाहनुहुन्छ तर तपाईंसँग पर्याप्त पूँजी, समय र ज्ञान छैन भने म्युचुअल फन्डहरू तपाईंको लगानीको सुरक्षा निम्ति उपयोगी हुन्छ । किनकि म्युचुअल फन्डहरूले शेयर बजारमा आवश्यक अनुसन्धान, विश्लेषण तथा सूचनाका लागि विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरूको सुझाव अनुरुप लगानी गर्छन् ।

कम्पनीले कस्तो प्रतिफल दिन सक्छ वा आधारभूत विश्लेषण, आर्थिक प्रतिवेदन विश्लेषण, राजनैतिक विश्लेषण, विश्व अर्थतन्त्रले पार्ने प्रभावको विश्लेषण र कम्पनीको प्राविधिक विश्लेषण विषय विशेषज्ञहरूले गरेका हुन्छन् । व्यक्तिगत लगानीकर्ता भन्दा म्युचुअल फन्डको कम्पनी छनोट विशेष हुनसक्छ । धेरै जोखिम भएका क्षेत्र वा स्टकहरूमा म्युचुअल फन्डले लगानी गर्दैनन् ।

म्युचुअल फन्डमा लगानी

म्युचुअल फन्ड व्यक्तिगत लगानीकर्ताहरूमाझ लोकप्रिय हुँदैछन् । लगानीकर्ताहरूले म्युचुअल फन्डमा लगानी कुनै पनि रकमबाट (न्यूनतम १००० रुपैयाँ) सुरु गर्न सक्छन् । धेरै कम्पनीका शेयर, बोन्ड, डिबेन्चर आदिको अध्ययन तथा विश्लेषण विना लगानी गर्न सकिन्छ । स्वचालित मासिक लगानी पनि गर्न सक्छन् जसलाई Systematic Investment Plan-SIP भनिन्छ ।

म्युचुअल फन्डमा कसरी सहभागी हुन सकिन्छ ?

शेयर बजारमा लगानी गर्न चाहने तर त्यस सम्बन्धी समय वा ज्ञान नभएका लगानीकर्ताले म्युचुअल फन्डमा पैसा लगाउन सक्छन् । तपाईं त्यस्तो लगानीकर्ता हुनुहुन्छ भने म्युचुअल फन्ड योजनामा सहभागी हुन सक्ने मुख्य तीन तरिका छन्–

१. सार्वजनिक निष्कासनको माध्यमबाट म्युचुअल फन्डका इकार्ई खरिद गर्न सक्नुहुन्छ । २. दोस्रो बजार (नेपाल स्टक एक्सचेन्ज) बाट ब्रोकर मार्फत इकार्ई खरिद गर्न सक्नुहुन्छ । ३. कोष प्रबन्धकबाट सीधा खुलामुखी (Open-Ended) योजनाका इकाई खरिद गर्न सक्नुहुन्छ ।