विश्व स्वास्थ्य सूचांकले देखाइसकेको छ, ‘डिप्रेसन अब विश्वको लागि टाउको दुखाईको विषय बन्नेछ ।’ अहिले हामी डिप्रेसनको दलदलभित्र फस्दैछौं । हाम्रा घरमा कति सदस्य यस्ता होलान्, जो डिप्रेसनले ग्रस्त छन् । अबको विश्वमा डिप्रेसनले भयावह रुप लिँदैछ । यसको बाछिटा हाम्रो समाजमा पनि परिसकेको छ । हाम्रा वयस्क, युवा, केटाकेटीसमेत डिप्रेसनको रोगी बन्दैछन् । आखिर किन […]

हामी ठान्छौं, चिन्ताको कारण डिप्रेसन हुन्छ । अर्थात चिन्ताको चरम रुप हो, डिप्रेसन । चिन्ता, जो मानसिक स्वास्थ्यसँग जोडिएको छ । मानविय व्यवहार र परिस्थितीको कारण स्वभाविक रुपमा पैदा हुने कुरा हो चिन्ता । हामी सबैलाई थाहा छ, चिन्ताले चितामा पुर्‍याउँछ । तर, चिन्तामुक्त हुने अभ्यास गर्दैनौं । यो एक किसिमको मानसिक व्यवस्थापन हो । […]

एक महिनाअघि, मेरा एक जना बाल्यकालदेखिका साथीले जीवनप्रति नै निराशा लागेको र आफू यस संसारमा बाँच्ने ईच्छा पटक्कै नभएको कुरा व्यक्त गरे । मैले उनको कुरालाई सामान्य चिन्ताको रुपमा लिएको थिएँ । केही मरामर्श दिएको पनि थिएँ । तर, एक हप्तापछि नै उनले विष सेवन गरी आत्महत्या गरी मृत्युवरण गरेछन् । मनोविज्ञ भएको नाताले मैले […]

जीवन विचित्रको यात्रा हो । यहाँ सोचेजस्तो र चाहेजस्तो सबैलाई सधँै पुग्दैन । तब कतिपय मानिसमा सकारात्मक भावना, जीवनप्रतिको नयाँ सम्भावना र खुसीका छालहरू निराशा, दिक्दारी, हतोत्साह, र छटपटीमा परिणत हुन थाल्छ । जीवन बेकार, निरस र बोझिल लाग्न थाल्छ । चाहेर पनि अन्तरआत्मादेखि रमाउन र रमाइलो माहोल सिर्जना गर्न सकिँदैन । आफूभित्रको सृजनशीलताको पालुवा […]

जीवन विचित्रको यात्रा हो । यहाँ सोचेजस्तो र चाहेजस्तो सबैलाई सधँै पुग्दैन । तब कतिपय मानिसमा सकारात्मक भावना, जीवनप्रतिको नयाँ सम्भावना र खुसीका छालहरू निराशा, दिक्दारी, हतोत्साह, र छटपटीमा परिणत हुन थाल्छ । जीवन बेकार, निरस र बोझिल लाग्न थाल्छ । चाहेर पनि अन्तरआत्मादेखि रमाउन र रमाइलो माहोल सिर्जना गर्न सकिँदैन । आफूभित्रको सृजनशीलताको पालुवा […]

कतिपय मानिसको एक्लोपनमा रमाउने स्वभाव हुन्छ । तर, कैयौंका लागि एक्लोपन बाध्यता र अझ रोगको रुपमा देखा पर्छ । पछिल्लो समय नेपालमा एक्लोपनको शिकार हुनेहरुको संख्या बढिरहेको मनोचिकित्सकहरु बताउँछन् । एक्लोपनले कतिसम्म भयावह रुप लिँदैछ भने बालबालिकादेखि वृद्धवृद्धासम्म यसको चपेटामा पर्ने गरेका छन् । शहरकेन्दि्रत जीवन, बदलिँदो जीवनशैली, पैसा कमाउने चाहना, बढ्दो प्रतिष्पर्धा, बेरोजगारी, देशको […]

मानसिक रोगको श्रेणीमा ती रोगहरु आउँछन् जसको सम्बन्ध हाम्रो मनसँग रहन्छ । मानसिक रोगको प्रभावले शरीरको अङ्गमा कुनै प्रत्यक्ष विकृति हुँदैन तर त्यसले मनलाई गहिरो नकारात्मक प्रभाव पार्दछ र मनको हरेक कृयालाई विकृत बनाउँदै जान्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनको परिभाषा अनुसार मनोरोग कुनै पनि व्यक्तिको मानसिक स्वास्थ्यको त्यो स्थिति हो जब उसले सामान्य तनावलाई सामना […]

डिप्रेसनलाई आमरुपमा मस्तिष्कसँग जोडिएको अर्थात् मानसिक रोग मानिन्छ । तर डिप्रेसनको सम्बन्ध केबल दिमागसँग मात्र होइन देहसँग पनि रहन्छ । कतिपय वैज्ञानिकहरुका अनुसार जो औषधिहरु जसले शरीरको अति सक्रिय प्रतिरक्षा प्रणालीलाई शान्त पार्ने काम गर्दछन्, त्यस्ता औषधिहरु डिप्रेसनको उपचारमा पनि कामयावी हुनसक्छन् । एक तथ्यांक अनुसार विश्वमा झण्डै ३५ करोड मानिस डिप्रेसनबाट पीडित छन् । […]

महिलाहरुका लागि मातृत्वको आनन्द सायद अवर्णनीय हुन्छ । तर मातृत्वसुख प्राप्त गर्नु सजिलो भने छैन । एक अध्ययन अनुसार गर्भावस्थाका दौरान  एक तिहाइ महिलाहरु डिप्रेसनका सिकार हुन्छन् । अमेरिकाको नर्थवेस्टर्न विश्वविद्यालयका शोधकर्ताहरुले गरेको पछिल्लो अध्ययन अनुसार महिलाहरु आमा बन्ने क्रममा कम्तिमा पनि ३ पटक डिप्रेसनको अवस्थाबाट गुज्रिन्छन् । शोधकर्ता तथा मनोविज्ञ शिहान फिसरका अनुसार शोधका […]