व्यायाम गर्नु शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यको लागि सर्वोत्तम विकल्प हो भन्ने सामान्य ज्ञान सबैलाई छ । व्यायामले शरीर फुर्तिलो, चुस्त, छरितो र स्वस्थ हुन्छ भन्ने कुरा पनि अब दोहो¥याउनु पर्ने विषय भएन । तर, यति हुँदाहुँदै पनि धेरैजसोले व्यायाम गर्दैनन् । व्यायाम गर्न धेरैलाई जाँगर नै चल्दैन । त्यसैले ‘भोलिदेखि गर्छु’ भन्दै उनीहरु टार्ने गर्छन् […]

‘दैनिक एकबट्टा चुरोट खानेलाई क्यान्सर लाग्ने जति धेरै खतरा छ, त्यो भन्दा धेरै खतरा श्रम, व्यायाम र मेहनतबाट पन्छिएर निष्क्रिय जीवन जिउनेहरूलाई  छ ।’ वास्तवमा निष्क्रिय जीवन जिउनेहरूलाई क्यान्सर मात्र हैन, अन्य रोगहरू पनि लाग्ने प्रबल सम्भावना रहन्छ । तीमध्ये, मुटु तथा रक्तनलीका रोग, उच्च रक्तचाप, मधुमेह, उच्च रक्त कोलेस्टेरोल, मोटोपन, अस्टियोपोरोसिस, अस्टियोपिनिया, मृगौलाको पत्थरी, […]

व्यायामको अनेक विधी हुन्छन् । त्यसैले कुन किसिमको व्यायामबाट कस्तो लाभ मिल्छ भन्ने कुरामा चाहि हेक्का राख्नुपर्छ । सबै किसिमको व्यायाम आफ्नो लागि उपयुक्त छ वा छैन भन्ने कुराको ख्याल राख्नुपर्छ । किनभने कतिपय अवस्थामा व्यायाम पनि हानिकारक हुनसक्छ । हामीले जथाभावी एवं आफ्नो खुसीले गरिने व्यायामबाट शरीरलाई लाभ मिल्ने होइन, बरु हानी हुनसक्छ । […]

नियमित व्यायाम गर्नाले रोग प्रतिरोधक क्षमता बढ्ने गर्छ ? यो यस्तो प्रश्न हो जुन प्रायः सबैको दिमागमा आएको हुनुपर्छ । व्यायामले दुवै शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ । यो अकाट्य सत्य हो । तर व्यायामले शरीरको रोग प्रतिरक्षा प्रणाली मजबुत बनाउनको लागि भूमिका खेल्छ त ? भन्ने विषयमा विशेषज्ञहरूमा समेत एक मत देखिँदैन […]

मोटोपन भए के गर्ने ? धेरैलाई लाग्छ, ‘खान छाड्ने ।’ नियमित खुराक कटौती गरेपछि मोटोपन बढ्दैन भन्ने लाग्छ । त्यसैले त मोटोपन घटाउने चक्करमा धेरैले आफ्नो छाक छाडिरहेका हुन्छन् । तर, खाना छाड्दैमा मोटोपन घट्दैन । बरु यसले कमजोरी र शरीरमा पोषणको अभाव हुनसक्छ । नियमित खानामा कटौती गर्ने भन्दा पनि शारीरिक व्यायाम गर्नु उचित […]

हामीलाई थाहा छ, व्यायामले शरीरलाई स्वस्थ्य, जवान, तन्दुरुस्त र फुर्तिलो राख्छ । तर हामीलाई थाहा छैन, व्यायामका आधारभूत शर्त के हुन् ? कस्तो अवस्थमा व्यायाम गर्ने, कसरी गर्ने, यसका विधि एवं तौर तरिका के हुन् ? जब व्यायामबारे यावत जानकारी हुन्छ। तब मात्र त्यसबाट समुचित फाइदा लिन सकिन्छ । त्यसैले व्यायाम गरिरहँदा वा व्यायाम गर्नुअघि […]

खराब दिनचर्या, खराब खानपान, खराब सोच चिन्तनले हामीलाई बुढ्यौलीमा पु¥याउँछ । मानिसको स्वास्थ्य विग्रनुमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण हात स्वयंको हुन्छ । खाने, सुत्ने र व्यायाम गर्ने समयको व्यावस्थापन गर्न नसक्दा कम उमेरमै हृदयघातजस्तो समस्याको शिकार हुनुपर्छ । मुटु रोग, स्ट्रोक जस्ता समस्याको जड हाम्रै खराव जीवनशैली हो । युवाहरुमा हृदयघातको समस्या हुने कारण यही हो । […]

शरीरलाई लचिलो बनाउन, फुर्तिलो बनाउन, बलियो बनाउन, तन्दुरुस्त बनाउन, जवान बनाउन, स्वस्थ बनाउन के गर्ने ? सर्वोत्तम विकल्प हो व्यायाम । व्यायामका अनेक लाभ छन् । कतिपय रोगबाट मुक्त गर्ने मात्र होइन, रोग लाग्नै नदिनका लागि व्यायाम अपरिहार्य एवं अनिवार्य मानिन्छ । तर, त्यही व्यायाम कतिपय अवस्थामा भने लाभदायक होइन, बरु हानिकारक हुनसक्छ । कस्तो […]

गर्मी भन्नासाथ पसिना, दुर्गन्ध, डिहाइड्रेसन, बेचैनी, आलस्यता तथा उर्जाको कमी भएजस्तो लाग्नथाल्छ । यद्यपि, हामीले केही सावधानीहरु अपनायौं भने गर्मी मौसममा पनि हामी फिट रहन सक्छौं, फुर्तिलो रहन सक्छौं, आलस्यतालाई हटाउन सक्छौं । गर्मी मौसममा खानपिनको तालमेल मिनाउन सकियो भने मौसमअनुसारको डाइटका साथै आफ्नो फिटनेस दिनचर्यालाई सन्तुलित राखियो भने हामी स्वस्थ र निरोगी रहनसक्छौं । […]

इम्युनिटी सिस्टम एवं रोग प्रतिरोधात्मक तन्त्रले हाम्रो शरीरमा सम्भावित रोगको संक्रमणबाट रक्षा गर्छ। हरेक जीवित मानिसको शरीरमा रोग प्रतिरोधात्मक तन्त्र नामको यस्तो संयन्त्र हुन्छ, जसले ब्याक्टेरिया, भाइरस आदिबाट शरीरलाई टाढा राख्छ। अतः रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनका लागि खानपान र दिनचर्या निकै महत्वपूर्ण हुन्छ । त्यसो त हाम्रो भान्सामा यस्ता खानेकुरा उपलब्ध हुन्छन्, जसले रोगसँग लड्ने […]

अनुहारको सौन्दर्य कसरी कायम राख्ने ? हामीसँग यसको केही तौर तरिका छन् । जस्तो कि कस्टमेटिक्स उत्पादन प्रयोग गर्ने, पार्लर धाउने, फेसियल गराउने, स्क्रब गराउने आदि । तर, यी सबै विधी दीगो र भरपर्दो होइन । खासमा अनुहारको सौन्दर्य कायम राख्नका लागि प्राकृतिक तौर तारिका नै उपयोगी हुन्छ । तपाईंको खानपान, जीवनशैली आदिको सोझो प्रभाव […]

अहिलेको जमानामा विभिन्न किसिमको संक्रमणको भय छ । वातावरणिय प्रदूषण पनि स्वास्थ्य चुनौती बन्दै गएको छ । अर्कोतिर हामीले खाने अधिकांश खानेकुरा विषाक्त छन् । यावत् कारणले हामी जिर्ण, रोगी हुँदैछौ । अतः रोगमुक्त जीवन बाँच्नका लागि हामीले जीवनशैलीमा परिवर्तन गर्नु आवश्यक छ । यसमा खानपानदेखि हाम्रो दिनचर्यासम्म कस्तो हुनुपर्छ भनी उल्लेख गरिएको छ । […]

विश्व समुदाय अहिले स्वस्थ्य समस्यासँग जुधिरहेका छन् । कति त गर्भबाटै रोग बोकेर आइरहेका छन् । घर घरमा रोगी छन् । रोगै रोगको कारण जीवन मरेतुल्य छ । दिनदिनै औषधी सेवन गर्नुपर्ने, अस्पतालको चक्कर लगाउनुपर्ने, उपचार खोज्नुपर्ने वाध्यतामा गुज्रिरहेको छ हाम्रो दैनिकी । यसरी रोगको संक्रमणले ग्रस्त हामी त्यसबाट कसरी उन्मुक्त हुने भनेर खोजी गरिरहेका […]

अक्सर हामी शारीरिक स्वास्थ्यको कुरा गर्छौं । शारीरिक क्रियाद्वारा भित्री तथा बाहिरी अंगहरु सक्रिय बनाउँछौं । मस्तिष्कलाई कसरी स्वस्थ राख्ने भन्ने कुरामा त्यती ध्यान दिदैनौं । हुन त कतिपय शारीरिक गतिविधिले मस्तिष्कलाई फाइदा पु¥याइरहेको हुन्छ । यद्यपि मस्तिष्कलाई नै लक्षित गरेर त्यस्ता के गर्न सकिन्छ, जसले मस्तिष्कको क्षमता विकास गरोस् । मस्तिष्कको व्यायाम गर्ने केही […]

धेरैको भान्सामा मह हुन्छ, कागती हुन्छ, कफी हुनसक्छ । जैतुनको तेल, गुलाब जल भए अरु काइदा हुन्छ । आफ्नो सौन्दर्यका ख्याल राख्नेहरुले पार्लर धाइरहनुपर्दैन । कस्मेटिक उत्पादन खरिद गरिरहनु पर्दैन । घरमै बसेर पनि अनुहार, केस आदिको स्यहार गर्न सक्छन् । महको प्याक महमा भिटामिन बि र सी हुन्छ, जसले छालामा पोषण प्रदान गर्छ । […]

स्वास्थ्यको दृष्टिले व्यायामका कैयौं फाइदाहरु छन् । तर, अहिले हामी यस्तो जीवनशैलीमा घोटिएका छौं, जसमा नियमित व्यायामको लागि समय मिल्दैन । धेरै वर्षसम्म एकै तरिकाको जीवन व्यतित गर्नु विभिन्न किसिमका गम्भिर समस्याहरुको कारण बन्न सक्छ । यसमा शारीरिक स्थितीहरुको साथसाथै मानसिक स्थिती पनि पर्छन् । हाम्रो शरीरलाई दैनिक थोरै मात्रामा शारीरिक सकि्रयताको आवश्यकता हुन्छ । […]

तौल कम गर्नका लागि मानिसहरू प्राय व्यायाम गर्दछन् ।  नियमित रुपमा व्यायाम गर्नाले मानिसको तौल कम हुनुका साथै मन समेत स्फूर्त रहने गर्दछ । व्यायामले मानिसको शरीरका साथै मस्तिष्कलाई समेत स्वस्थ राख्न महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्छ । नियमित रूपमा वर्कआउट, ध्यान तथा योग गरेर आफ्नो निर्णय गर्ने क्षमतामा वृद्धि गर्न सकिन्छ । स्मरणशक्ति बढाउन तथा […]

१. उच्च रक्तचापलाई साइलेन्ट किलर पनि भनिन्छ । २. यसका रोगीले नियमित रुपमा व्यायाम गर्नुपर्छ । यद्यपी हल्का र सहज ढंगले गर्नुपर्छ, जबरजस्ती होइन । ३. उच्च रक्तचाप नियन्त्रणको लागि प्राणायाम राम्रो विकल्प हो । ४. पर्याप्त पानी पिउनुपर्छ । ५. सधै खुसी रहने अभ्यास गर्नुपर्छ । ६. नियमित एरोबिक्सले पनि उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गर्न […]

अहिले धेरैलाईलाई तौल घटाउने चिन्ता छ । त्यही कारण हो, जिम धाउने । त्यसो त कतिपय आफ्नो स्वास्थ्यप्रति सचेत छन् र उनीहरुले  व्यायामलाई जीवनशैलीको एउटा हिस्सा बनाएका छन् । अक्सर तौल घटाउने चक्करमा कतिले व्यायाम त गर्छन्, त्यस अनुरुप खानपानमा भने ध्यान दिदैनन् । अझ उनीहरु आफ्नो खान्की कटौती गरिरहेका हुन्छन् । तर, डाइट र […]

एरोबिक व्यायाम गर्नाले स्मरण शक्ति ह्रास वा सिजोफ्रेनिया जस्ता रोगबाट पीडित मानिसहरुको स्मरण क्षमतामा सुधार ल्याउन सहयोग गर्ने एक अध्ययनले देखाएको छ । सिजोफ्रेनिया जस्तो दीर्घकालीन मानसिक समस्याको सामान्यतः अन्य आम औषधिहरुबाट उपचार गरिन्छ । तर यसले खासै सकारात्मक प्रभाव पार्ने देखिँदैन । बेलायतको म्यानचेष्टर विश्वविद्यालयका शोधकर्ता जोसेफ फिर्थ सहितको टोलीले गरेको अध्ययन अनुसार १२ […]