मोटोपन धेरैको समस्या हो । यसलाई न्यूनीकरण गर्नको लागि अनेकानेक प्रयास समेत असफल भएर धेरै मानिसहरु उदासिन बनेका पनि धेरै उदाहरणहरु पाईन्छ । स्वास्थ्य सम्बन्धी एक संस्थाले गरेको रिपोर्टले भने घरबाहिरको काममा सक्रिय हुने महिलाहरु धेरै मोटोपनको शिकार हुने गरेको तथ्यांक सार्वजनिक गरेको छ ।
हुन त यो अध्ययन भारतिय कामकाजी महिलामा आधारित छ । भारतकै विभिन्न भेगमा गरिएको अध्ययनबाट निकालिएको नतिजा हो । यद्यपि कामको प्रकृति र त्यसको असर भने भने हाम्रो सन्दर्भमा पनि मेल खान्छ ।
सो संस्थाले भारतको विभिन्न शहरहरु र केही औद्योगिक क्षेत्रमा समेत गएर सो सर्वेक्षण गरेको थियो । जसमा बाहिरी काममा लाग्ने महिलाहरु धेरै मोटोपनको शिकार भएको प्रतिवेदन तयार पारिएको छ । सो अध्ययनका अनुसार कूल सर्वेक्षण गरिएको संख्या मध्ये ६३ प्रतिशत कर्मचारीहरु मोटोपनको शिकार भएको पाईएको छ ।
सो रिपोर्टमा एक वर्षको अवधिमा २० भन्दा धेरै कम्पनीका झण्डै ६० हजार जति कर्मचारीहरुको कार्यशैली र उनीहरुको खानपिनको बारेमा अध्ययन गरिएको छ । यो सर्वे दिल्ली, मुम्बई, बेङ्लोर, चेन्नई, हैदराबाद, कोलकता जस्ता महानगरहरुको साथमा विभिन्न अन्य स्थानको समेत कारखानाहरुमा कार्यरत अधिकारीहरुको स्वास्थ्य अवस्था र मोटोपनाको अवस्थाबारे अध्ययन गरिएको थियो ।
सेवा क्षेत्रमा काम गर्नेहरु बढी अल्छी
सो अध्ययनका अनुसार उत्पादनसँग जोडिएको क्षेत्रमा काम गर्ने मानिसको तुलनामा सेवा क्षेत्रका मानिसहरु अल्छी हुने गरेका छन् । सो अध्ययनले यो पनि पुष्टि गरेको छ कि प्रतिष्ठानमा काम गर्ने कर्मचारीहरु सप्ताहन्तको दिन ज्यादा सुस्त देखिने गर्दछन् । उनीहरुमध्ये अधिकांश जिम जान छाडेका छन् । जसका कारण उनीहरुमा क्यालोरी वर्न हुने स्तर ३०० बाट घटेर २०० मा सीमित भएको छ ।
कसरी रहने फिट ?
सो अध्ययनले नै फिट रहने तरिका समेत सुझाएको छ । सोही अध्ययनले सेवा क्षेत्रका अधिकांश कर्मचारीहरु फिट पनि नरहेको र जसका कारण उनीहरुको कार्यसम्पादनमा नकारात्मक असर पारेको समेत देखाएको छ ।
जानकारहरुले यस्तो समस्याबाट मुक्ति पाउनको लागि नियमित अफिसमै पनि केही समय निकालेर अभ्यास एवं शारीरिक गतिविधिहरु गर्न सकिने बताएका छन् । जस्तो दैनिक एकछिन बरालिनु, दौडनु जस्ता कामहरु दैनिक गर्नैपर्ने चिकित्सकहरुको सुझाव छ । केही समय निकालेर अफिसमै योगा समेत गर्न पनि सकिने जानकारहरुले बताएका छन् ।
तौल घटाउने सजिलो तरिका
– खाने कुरा छनोट गर्दा कार्बाेहाईड्रेडको मात्रा कम हुनुपर्दछ । जसको कारण शरीरको तौल कम गराउन मद्दत पुग्दछ ।
– कुनैबेला भोक लाग्छ भने त्यतिबेला पेटभर खाना खानुपर्दछ । तर, कार्बाेहाईड्रेड कम गराउनुको साथै फ्याट कम गर्नु हुँदैन । कम मात्रामा नौनी र घिऊ खानुपर्दछ ।
– प्रशोधित र लो कर्ब सहितको खाना खाने गर्नुपर्दछ ।
– कुनैपनि यस्तो खानेकुरा खानुहुँदैन, जसमा कृतिम रुपमा गुलियो बस्तुहरु खानुहुँदैन । यसको सेवनबाट झनै वजन बढ्ने गर्दछ । चिकित्सकहरुका अनुसार धेरै गुलियो बस्तुहरु स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुने गर्दछ ।
७५ प्रतिशत मोटोपनको चपेटामा किन पर्छन्
शहरमा रहने २५ देखि ५० वर्षको उमेरका ७५ प्रतिशत कामकाजी महिलाहरु मोटा रहेका छन् । सर्वेको समयमा अधिक महिलाहरुले आफूहरु ८ देखि ९ घण्टासम्म कम्प्युटरहरुमा काम गर्ने गरेका छन् । उनीहरु त्यो समयावधिभरीमा मुस्किलले दुईदेखि ३ पटक मात्रै आफ्नो कुर्सीबाट उठ्ने गरेका छन् । त्यो पनि क्यान्टिनमा गएर चिया वा कफी लिनको लागि मात्रै । मोटोपनको एउटै मात्रै कारण भनेको लामो समयसम्म एकै ठाउँमा बसिरहनु पनि हो । साथै स्वस्थबद्र्धक खाना नखानु पनि यसको कारण हो ।
