२२ साउन, काठमाडौं । इन्टरनेट मानिसको आधारभूत आवश्यकता मात्र बनेको छैन समस्याको कारक पनि बनिरहेको छ । एकातर्फ अनलाइन गेम निर्माता कम्पनीहरुले अर्बौँ डलर आम्दानी गरिरहेका छन् भने अर्कोतर्फ यस्ता अनलाइन गेमको लतमा बालबालिका तथा किशोर किशोरहरु नराम्रोसँग फस्दै गएका छन् ।
कहिलेकाहीँ अनलाइन गेमको लत यति चर्को हुन्छ कि बालबालिकाहरुले समय र पैसा मात्र होइन ज्यानै समेत गुमाउँदछन् । भारतको मध्यप्रदेशमा हालै एउटा यस्तै दुखद घटना भएको छ ।
मध्यप्रदेशस्थित छरतपुरमा एक १३ वर्षीय बालकले अनलाइन गेममा ४० हजार भारु हारेपछि आत्महत्या गरेका छन् । अनलाइनमा फ्री फायर गेम खेल्ने बानी थियो ती बालकको । तर शुक्रबार आफु अफिस गएको बेला आफ्नो बैंक खाताबाट अचानक रकम कट्टी भएको मेसेस ती बालककी आमाले प्राप्त गरिन् ।
छोराले पैसा तिरेर अनलाइन गेम खेलेको र आफ्नो बैंक खाताबाट एकैपटकमा १५ सय भारु कट्टी भएको थाहा पाएपछि रिसले आगो बनेकी ती महिलाले फोन गरेर घरमा रहेको छोरालाई झपारिन् । त्यसरी आमाको गाली खाएका ती बालकले अन्ततः आत्महत्या गरे ।
बालकले आत्महत्या गर्नुअघि एक सुसाइड नोट पनि छाडेका छन् । जसमा उनले आमासँग माफी मागेका छन् । आफुले अनलाइन गेमको चक्करमा ४० हजार भारु बर्बाद गरिदिएको र आफुले डिप्रेसनका कारण आत्महत्या गरेको उनले लेखेका छन् ।
वास्तवमा आमाले गाली गर्ने दिनमा मात्रै उनले अनलाइन गेममा १५ सय भारु खर्च गरेका थिए । अन्य दिनहरुमा समेत उनले लगातार पैसा तिरेर अनलाइन गेम खेल्दा उनले ४० हजार भारु अर्थात् झण्डै ६५ हजार नेपाली रुपैयाँ बराबरको रकम खर्च गरिसकेका रहेछन् ।
गत शुक्रबार उक्त घटना भएको हो । छोरालाई फोनमा गाली गरेकी आमा अफिसबाट घर आइनपुग्दै ती बालकले आत्महत्या गरेका थिए । उनलाई अस्पताल पूराउनु अगाडि नै मृत्यु भैसकेको थियो ।
स्मरण रहोस् गत जनवरीमा पनि मध्यप्रदेशमै मोबाइल गेम खेलिरहेको बेला आफ्नो बुवाले मोबाइल खोसिदिएको झोँकमा एक बालकले आत्महत्या गरेका थिए ।
नीति निर्माणका लागि उच्च अदालतको आदेश
यसै हप्ता दिल्ली उच्च अदालनले बालबालिकाहरुलाई अनलाइन गेमको लतबाट बचाउनका लागि एक राष्ट्रिय नीति बनाउन भारतको केन्द्र सरकारलाई आदेश दिएको छ ।
अनलाइन गेमका कारण बालबालिकाहरुमा मनोवैज्ञानिक समस्याहरु पैदा भैरहेको र त्यस्ता बालबालिकाहरुको आनीबानीबाट बुवाआमाहरु चिन्तित बन्दै गएको भन्ने निवेदनमाथि सुनुवाई गर्दै अदालतले सरकारलाई यस्तो आदेश दिएको हो ।
अनलाइन गेमको लतका कारण बच्चाहरुमा डिप्रेसन बढेको, चोरी जस्ता अपराधमा संलग्न भएको र आत्महत्या समेत गर्ने गरेको अदालतमा दायर निवेदनमा उल्लेख छ ।
कोरोना महामारीमा बढ्यो मोबाइलको प्रयोग
महामारीको यो समयमा विद्यालयहरुमा भौतिक पठनपाठन बन्द भएर अनलाइनमार्फत् पढाई भइरहेको हुँदा बालबालिकाहरुले पढाईका लागि पनि निकै धेरै मोबाइल फोनको प्रयोग गरिरहेका छन् र लामो समयसम्म आफ्नो हातमा मोबाइल फोन हुने हुनाले उनीहरुमा अनलाइन गेमको लत बस्दै गएको छ ।
आमा बुवा दुवै कामका लागि दिनभर घर बाहिर हुने बालबालिकाहरुमा यस्तो समस्या धेरै देखिएको विज्ञहरु बताउँछन् । गुगलका अनुसार अनलाइन गेम फ्रि फायर सन् २०१९ मा सबैभन्दा धेरै डाउनलोड भएको अनलाइन गेम हो ।
यद्यपि यो गेमलाई मोबाइलमा नि: शुल्क पनि खेल्न सकिन्छ । तर गेमका लागि कुनै पात्र छनोट गर्न चाहेमा त्यसका लागि शुल्क तिर्नुपर्दछ । त्यसरी पात्र छनोट गर्दा गेममा आफ्नो सीप पनि बढ्दछ र गेममा थप मज्जा आउँदछ ।
क्यारेक्टरका अलावा फ्री फायर गेममा अन्य धेरै फिचरहरु पनि शुल्क तिरेर किन्न सकिन्छ । कतिपय यस्ता फिचरहरु पनि छन् जसले गेममा सीप बढाउँदैनन् तर दोश्रो प्रतिस्पर्धीको तुलनामा लोकप्रिय बनाइदिन्छन् किनकी त्यस्ता फिचरहरुसाथ गेम खेल्दा आफु बढि रकम खर्च गर्न समक्ष रहेको कुरा थाहा पाउँछन् । त्यसैले यस्तै लोकप्रियता तथा देखासिकीका कारण बालबालिकाहरु अनलाइन गेमको लतमा फस्दछन् अनि अनलाइन गेमका लागि पैसा खर्च गर्ने गर्दछन् ।
बालबालिकाहरुलाई अनलाइन गेमको कुलतमा फस्न नदिनका लागि यस सम्बन्धमा कडा नीति अख्तियार गरी बालबालिकाहरुको बाल्यपनलाई जोगाइदिनुपर्ने सरोकारवालाहरुको मत छ ।
बीबीसीको सहयोगमा
