उच्च समुद्रीय जैविक विविधता संरक्षणको लागि दुई साता लामो सम्झौता प्रयास विफल

११ भदौ, काठमाडौं । संयुक्त राष्ट्रसंघका सदस्य राष्ट्रहरूले उच्च समुद्रमा जैविक विविधताको संरक्षणको लागि भएको दुई हप्ता लामो वार्ता शुक्रवार समाप्त भएको छ । उच्च समुद्रमा जैविक विविधताको संरक्षणको लागि भएको सम्झौता प्रयासले सार्थकता पाउन नसकेको सहभागी सदस्यहरूले बताएका छन् ।

बढ्दो पर्यावरणीय र आर्थिक चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न सम्झौताका लागि सहभागीहरूले पहल गरेपनि चार वटा औपचारिक सत्रसहित १५ वर्ष बितिसक्दा वार्ताकारहरूले अन्तर्राष्ट्रिय जलक्षेत्रमा आइपर्ने थुप्रै मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्न कानुनी रूपमा बाध्यकारी पाठमा पुग्न सकेका छैनन् ।

सम्मेलनको अध्यक्षता गरेकी रेना लीले भनिन्, ‘हामीले उत्कृष्ट प्रगति गरेपनि सार्थक निश्कर्षतर्फ अघि बढ्न अझै केही समय आवश्यक देखिएको छ ।’

संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाको पाँचौं अधिवेशन निर्धारित मितिमा पुनः सुरु गर्ने जिम्मेवारी अब हुनेछ ।

न्यूयोर्कस्थित संयुक्त राष्ट्रसंघको मुख्यालयमा अगस्ट १५ मा सुरु भएको यो अधिवेशन ‘राष्ट्रिय क्षेत्राधिकारभन्दा बाहिरको समुद्री जैविक विविधताको संरक्षण र दिगो उपयोग’ सम्बन्धी सार्थक सहमति जुट्नेमा धेरै आशावादी रहेका थिए ।

अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्था ‘प्यू च्यारिटेबल ट्रस्ट’का लिज करणले छलफलले केही सकारात्मक दिशा लिएको दावी गर्दै भने, ‘विगत दुई हप्ताको वार्तामा सन्धिलाई अन्तिम रूप नदिनु निराशाजनक भए तापनि भएको प्रगतिबाट हामी उत्साहित छौं ।’

छलफलको सबैभन्दा संवेदनशील मुद्दाहरूमध्येको एक अन्तर्राष्ट्रिय पानीमा आनुवंशिक संशाधनहरूको विकासबाट सम्भावित लाभको साझेदारीको वरिपरि घुमेको छ, जहाँ फार्मास्युटिकल, रासायनिक र कस्मेटिक कम्पनीहरूले चमत्कारिक औषधिहरू, उत्पादनहरू वा उपचारहरू फेला पार्ने आशा गरेका छन् ।

समुद्रमा यस्तो महंगो अनुसन्धान धेरै हदसम्म धनी राष्ट्रहरूको विशेषाधिकार हो, तर विकासशील देशहरू समुद्री स्रोतहरूबाट प्राप्त सम्भावित अप्रत्याशित मुनाफाबाट बाहिर रहन चाहँदैनन् जुन कसैसँग सम्बन्धित छैन । एएफपी