खराब खानपान, दुषित पर्यावरण आदिको कारण शरीरभित्र विकार जम्न पुग्छ । यसरी जमेको विकारले शरीरलाई रोगी एवं जीर्ण बनाउँछ । अतः उचित खानपानबाटै शरीरका यस विकार हटाएर शुद्धिकरण गर्न सकिन्छ । यो एक विशेष प्रकारको आहार हो, जसले हाम्रो शरीरमा संचित विषाक्त पदार्थ बाहिर निकालेर त्यसलाई शुद्ध गर्छ । यो सुपाच्य हुन्छ । यसको सेवनले […]

हामी निरोगी जीवन बाँच्न चाहन्छौं । सधै तन्दुरुस्त र जवान रहन चाहन्छौं । कुनैपनि रोग, कष्ट आदिबाट टाढा रहन चाहन्छौं । अस्पताल धाउनुपर्ने, औषधी खानुपर्ने, शल्यक्रिया गर्नुपर्ने, उपचार गर्नुपर्ने यावत् प्रक्रियाबाट मुक्त रहन चाहन्छौं । हामी चाहन्छौं, जीवनभर अस्पताल जान नपरोस् । औषधी सेवन गर्न नपरोस् । प्राकृतिक रुपमै निरोगी र तन्दुरुस्त जीवन विताउन पाइयोस् […]

हामी अनुभव तथा ज्ञानको अभावमा स-साना कुराहरुमा समेत धेरै वटा गल्तिहरु गरिरहेका हुन्छौं । त्यस्ता गल्ती घर भित्र अथवा घर बाहिर जहाँ पनि हुन सक्छन् । त्यस्ता गल्तिहरु साना पनि हुन सक्छन् भने ठुला पनि । जस्तो कि, भित्री बस्त्र धुने कुरा । भित्री बस्त्र सही तरीकाले नधुनु भनेको शरीरमा संक्रमणलाईर् निम्तो दिनु जस्तै हो […]

रोगी भएर उपचार गर्नुभन्दा निरोगी रहनु जाती । तर, निरोगी कसरी हुने ? यसको एउटै जवाफ हो, अनुशासित जीवनशैली । अनुशासित जीवनशैली भनेको खानपान, दिनचर्या, आचरण, सोंच-चिन्तन सबै सन्तुलित एवं अनुशासित हुनु हो । यस किसिमको जीवनशैलीले हामीलाई सधै तन्दुरुस्त र निरोगी राख्छ । त्यसो त निरोगी जीवन पाउनका लागि प्राकृतिक ढंगले बाँच्ने अभ्यास गर्नुपर्छ […]

हरेक विवाहित महिलाका लागि आमा बनेपछि अर्को ठूलो खुशी भनेकै आफ्नो सन्तानलाई गराउने स्तनपान नै हो । आफ्नो बच्चालाई आफ्नै छातिमा टाँसेर स्तनपान गराउन पाउँदा एउटी महिलालाई जुन अपार खुशी र अपनत्वको अनुभव हुन्छ, त्यो अरु कुनै पनि कुराबाट अनुभव हुन सक्दैन । त्यसैले त भनिन्छ, स्तनपानले आमा र बच्चाबीचको ममतालाई अझ प्रगाढ बनाइदिन्छ । […]

अहिले बढ्दो प्रदुषणका कारण विभिन्न समस्याहरु उत्पन्न हुन थालेका छन् । जसमा धुलो-धुवाँका कारण छालामा नराम्रो प्रभाव पर्न थालेको छ । धुलो-धुवाँका कारण छालामा फोहोर जम्छ, अनुहारको छालामा नकारात्मक प्रभाव पार्छ । जसका कारण अनुहारको आकर्षण हराउँछ । अनुहार सुन्दर र आकर्षक देखिनका लागि समय-समयमा अनुहार सफा गर्नु अति नै आवश्यक हुन्छ । जसमा अनुहारलाई […]

सागसब्जी खानु स्वास्थ्यका लागि लाभदायक छ । तर, वर्षायाममा ? मौसममा आउने परिर्वतनले हाम्रो जीवनशैलीमा पनि प्रभाव पार्छ । हामी आफ्नो जीवनशैली मौसमको हिसावले परिवर्तन गर्न बाध्य हुन्छौं । जाडो समयमा न्यानो र तातो खानेकुरा हाम्रो रोजाईमा पर्छ भने गर्मी मौसममा चिसो र शितलता प्रदान गर्ने खानेकुरा र पहिरनको छनौट गर्छौं  । यी मौसम बाहेक […]

आफ्नो जीवनभरी स्वस्थ तथा निरोगी रहनु हरेक व्यक्तिको चाहना हो । स्वस्थ र निरोगी रहनका लागि हरेक व्यक्तिले उचित मात्रामा सबै प्रकारका भिटामिनहरु सेवन गर्नु आवश्यक छ । स्वास्थ्य क्षे त्रमा करिव २० प्रकारका भिटामिनहरुको बारेमा अनुसन्धान भैरहेको छ । यद्यपि, ती मध्ये भिटामिन ए, बी, सी, डी तथा के चलनचल्तिमा छन् । यी मध्ये […]

अहिले धेरैजसोको दैनिकी धपेडीमा वित्छ । न खाने फुर्सद, न आरम गर्ने । यही दौडधूपले मान्छेको दैनिकी अस्तव्यस्त बनाएको छ । यसले तनाव बढाएको छ । तनावले उच्च रक्तचाप । खराब जीवनशैली र तनावले धेरैलाई उच्च रक्तचापको औषधी खानुपर्ने अवस्थामा पुर्‍याएको छ । धेरैजसोले अहिले उच्च रक्तचापको औषधी नखाई हुन्न । उच्च रक्तचापबारे समाजमा अनेक […]

हामी जति नै व्यस्त भए पनि स्वास्थप्रति खेलबाड गर्न सक्दैनौं । यद्यपि, व्यस्तताका कारण हामी स्वास्थप्रति सचेत हुन भने सकिरहेका हुँदैनौं । त्यसैले त हामी स्वास्थमा कुनै समस्या आएपछि मात्र डाक्टरलाई भेट्छौं । हामीले पछिल्लो पटक अपनाएका जीवन शैलीले भने हाम्रो स्वास्थ दिनप्रति दिन बिग्रदै जाने सम्भावना अत्यधिक छ । आजको हाम्रो व्यस्त जीवन शैली, […]

तपाईं स्वास्थ्य जीवनको लागि के-के गर्नुहुन्छ ? सन्तुलित खानपान गर्नुहुन्छ । पर्याप्त पानी पिउनुहुन्छ । फलफूल र सागपातमा जोड दिनुहुन्छ । नियमित व्यायाम गर्नुहुन्छ । सक्रिय जीवन विताउनुहुन्छ । सकारात्मक सोंच राख्नुहुन्छ । के यति मात्र काफी छ त ? पक्कै छैन । सन्तुलित खानपान, पर्याप्त पानी जस्तै तपाईंको जीवनका लागि अपरिहार्य छ, निद्रा । […]

सुन्दर देखिन खोज्नु हरेक व्यक्तिको चाहाना हुन्छ । किशोर-किशोरी, युवा-युवती, महिला-पुरुष, वृद्ध-वृद्धा सबैलाई आफ्नो सुन्दरताप्रति चासो भैरहन्छ । कोही आफ्नो हाइट कम भएकोमा दुःखी हुन्छन् भने कसैलाई आफ्नो अनुहारको रंग नै मन पर्दैन । कसैलाई आफ्नो हेयर स्टाइल परिवर्तन गर्न मन लागिरहेको हुन्छ भने कसैलाई आफ्नो शरीरमा पहिरन नसुहाएको गुनासो हुन्छ । व्यक्तित्वलाई आकर्षक बनाउने […]

हामी बाँच्नका लागि खाना खान्छौ । त्यहि खानाले हामीलाई स्वस्थ बनाएर काम गर्न, हिँडडुल गर्न शक्ति दिन्छ । खाना बिना हामी रहन सक्दैनौ । केहि क्षण खाना नखादा नै हामी कमजोर भएको अनुभव गर्छौं । यद्यपि, खाना कति खाने भन्ने बारेमा जानकारी नहुँदा हामीले खाएको खानाले हामीलाई नै हानी पुर्‍याउन सक्छ । त्यसैले खाना खाँदा […]

साना शिशुको स्यहारसुसारमा जति धेरै सर्तक हुनुपर्छ, उत्तिनै उनीहरुको खानपानमा पनि । शिशुको खानपानमा निकै संवेदनशिल हुनुपर्छ । उनीहरुको शरीरको समग्र विकास भइसकेको हुँदैन । त्यसैले जस्तोसुकै खानेकुरा पचाउन सक्दैन । उनीहरुलाई सहजै पचाउन सक्ने र पोषिलो खानेकुरा आवश्यक हुन्छ । त्यसो त शिशुको सर्वोत्तम भोजन आमाको दुध नै हो । यद्यपी कतिपय आमाको दुध […]

‘मलाई मृत्युदेखि नै डर लागेन । मर्छु भनेर डराइन । जब मृत्युसँग नै डर लाग्दैन, अरु सानोतिनो रोगले केही नगर्ने रहेछ । म जीवनभर निरोगी भएँ । ऐयाअत्था कहिल्यै गर्नुपरेन ।’ पाका पत्रकार भैरव रिसालले एक सन्दर्भमा यसै भनेका थिए । अक्सर मान्छे मृत्युसँग भयाभित हुन्छन् । त्यसैले मरिएला कि भन्ने डरले उनीहरुको मनमा ढ्यांग्रो […]

गर्भपतन एक बाध्यत्मक अवस्थामा गरिन्छ । सन्तानका रहर पुगेका दम्पतीले अनिच्छित गर्भ रहेपछि गर्भपतन गराउँछन् । त्यस्तै अविवाहित जोडीले पनि गर्भ रहेमा यही विधी अपनाउँछन् । बाध्यत्मक अवस्थामा गर्भपतन गराउनुपर्ने भएकाले आवश्यक प्रक्रिया पुरा गरेपछि सुरक्षित गर्भपतन गराउन पाइने कानुनी छुट छ । महिलाईलाई जोखिममा पारेर जथाभावी वा जुनसुकै अवधीको पनि गर्भपतन गराउन भने अपराध […]

हरेक मौसममा केही न केही परिर्वतन आउने गर्छ । ती परिर्वतनले केही खुसी त केही समस्याहरु पनि संग-संगै लिएर आउँछन् । वषायाममा गर्मीले दिक्क भएको बेला शितलता लिएर आउने गर्दछ । यद्यपि, वर्षायामले आफु सँगसँगै धेरै प्रकारका समस्याहरु पनि लिएर आउँछ । जसमध्ये यो मौसममा किरा-फट्याङ्ग्राको हैरानी, सर्प तथा बिच्छीको टोकाइबाट उत्पन्न हुने समस्या आदि […]

उहिले फ्रिज थिएन । पूर्खाहरुले ताजा खानेकुरा नै खाए । आज फ्रिज छ । हामी बासी खानेकुरा खाइरहेका छौं । फ्रिज भएपछि बाँकी रहेको खानेकुरा पनि ताजा रहन्छ भन्ने लाग्छ । त्यही कारण एकसाथ धेरै खानेकुरा पकाउने र बाँकी रहेको फ्रिजमा राख्ने गरिन्छ । धेरै पटक पकाउन झन्झट नहुने र समयपनि बचत हुने । तर, […]

६ साउन, काठमाडौं । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ)ले तिलगंगा आँखा अस्पताललाई आफ्नो समन्वय केन्द्रको रुपमा मान्यता दिएको छ । २५औं वाषिर्कोत्सवको अवसरमा सोमबार काठमाडौंमा आयोजित कार्यक्रममा डबलूएचओले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको उपस्थितिमा अस्पताललाई समन्वय केन्द्रको मान्यता दिएको घोषणा गरेको हो । आँखाको स्वास्थ्य सेवा, लेन्सको उत्पादन र अनुसन्धानको क्षेत्रमा उल्लेख्य योगदान पुर्‍याएकाले अस्पताललाई समन्वय केन्द्रको […]

तपाईं कुनै बनजंगलमा गएर एक मुठी झारपात उखेल्नुहोस्, तपाईंको पञ्जामा आउने अधिकांश झारपातमा औषधीय गुण छ । एक मुठी झारपातमा दर्जनथरी जडीबुटी पाइनेछ । पहाडको कुनै पाखोमा खोजनुहोस्, तपाईंकै आँखा वरीपरी जटामसी, चिराइतो, पाँचऔले, बनमूला, लालगेडी, चुथ्रो, ऐंसेलु, मजिटो देख्नुहुनेछ । यी सबै औषधिय गुणले भरिपूर्ण वनस्पति हुन् । हिमाली भेगमा पाइने यार्चागुम्बादेखि तराई भेगमा […]

हामीले खाइरहने खानाले पनि हाम्रो पेटमा कहिले काहीँ ग्यास (एसिडिटी) पैदा गराउन सक्छ । केही खानेकुरा खाइसकेपछि एसिडिटी बढ्ने समस्या हामीले बेला-बेलामा भोगिरहन्छौं । कहिलेकाहिं स्वस्थ खानाले समेत एसिडिटी बढाएर हैरान बनाउँछ । यद्यपि, हामीले खाना पकाउने बेलामा नै केही सावधानी अपनाऔं भने हामीले खाने स्वस्थ खानाबाट हुने एसिडिटीबाट बच्न सकिन्छ । दाल प्रोटिनले भरिपूर्ण […]