१२ वैशाख, डडेल्धुरा । सन २०२५ सम्म नेपालमा औलो रोग निवारण गर्ने उद्देश्यका साथ विभिन्न गतिबिधि भए पनि औलोको जोखिम कायमै रहेको छ । अन्य प्रदेशको तुलनामा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा औलोको जोखिम बढी भएको पाइएको हो । विश्व औलो दिवसको अवसरमा डडेल्धुरा सदरमुकाममा स्वास्थ्य कार्यालय डडेल्धुराले आयोजना गरेको पत्रकारसँगको अन्तरक्रिया कार्यक्रम उक्त जनाकारी गराइएको हो । […]

केही समययता लगातार जस्तो छाइरहेका समाचारका हेडलाइन हुन् यी । ‘बर्डफ्लु’ हाम्रो लागि नौलो शब्दावली होइन । यसले केही बर्षअघि नै समाजलाई थर्कमान बनाइसकेको छ । तर, विगतमा बर्डफ्लुले जनमानसमा जुन आतंक मच्यायो, अहिले त्यस्तो देखिदैन । धमाधम बर्डफ्लु भेटिएको र काग समेत मरेको खबर आइरहँदा पनि यसतर्फ सर्वधारणको ध्यान त्यती तानिएको पाइदैन । के […]

मुटुको रोगीका लागि माछा निकै फाइदाजक हुन्छ । उनीहरुले आफ्नो खानामा माछा सामेल गर्न सक्छन् । माछामा पाइने ओमेगा -३ फ्याटी एसिडले मुटु र मांसपेशीलाई बलियो बनाउँछ । त्यसो त अरु पनि थुप्रै फाइदा छन्, माछा सेवन गर्नुको । कतिपय अवस्थामा चिकित्सकले नै माछा खानुपर्ने सुझाव दिन्छन् । माछाले केही प्रकारका स्वास्थ्य विकार हटाउँछ । […]

केही दिनको झरी थापिमएसँगै वायुमण्डलमा तातो हावा चल्न थालेको छ । घामको राप थप चर्को बन्दैछ । तराई लगायतका क्षेत्रको तापमान उच्च रहने गर्छ । तराईका खासगरी शहरी क्षेत्रको तापक्रम ४० डिग्री सेल्सियसभन्दा बढी हुनेगर्छ । मध्य गर्मीमा काठमाडौंको तापमान ३० डिग्री सेल्सियस पुग्छ ।  रुपन्देही, भैरहवा, बारा लगायतको गर्मी खपिनसक्नु हुन्छ । यी क्षेत्रमा […]

परीक्षा पछिको फुर्सदिलो समय के गर्ने ? घुमफिर, मनोरञ्जन त छँदैछ । त्यसबाहेक पनि अरु केही नयाँ कुरा गर्न सकिन्छ । केही नयाँ अभ्यास गर्न सकिन्छ । त्यसो हो भने, योग किन नगर्ने ? अझै परीक्षाको नतिजा आउन बाँकी छ । नतिजा पछि नयाँ शैक्षिक सत्र सुरु हुनेछ । त्यसपछि त धमाधम विद्यालय/कलेज जानु छँदैछ […]

मानौं तपाईंको बच्चाको उमेर एक बर्षको भइसक्यो । तपाईंले जब हसाउनुहुन्छ, उनीहरु मज्जाले हास्छन् । डर देखाउनुहुन्छ, उनीहरु रुन्छन् । तर, यदि बच्चाले यस्तो प्रतिक्रिया दिदैनन् भने ? बच्चा सुस्त हुनसक्छन् । किनभने अक्सर बच्चा आफ्ना आमालाई देख्नसाथ केही प्रतिक्रिया जनाउँछन् । कुनैला हास्छन् । कुनैबेला रुन्छन् । कुनै बेला घुक्र्याउँछन् । केही न केही प्रतिक्रिया […]

गर्भावस्थामा उच्च रत्तचाप, मधुमेह भए के गर्ने ? गर्भावस्थामा पायल्स भए के गर्ने ? धेरैजसो गर्भवतीले झेल्ने प्रश्न हो यो । गर्भावस्था आफैमा एक जटिल शारीरिक अवस्था हो । यतिबेला गर्भवतीको शरीर यसैपनि संवेदनशिल हुन्छन् । उनीहरुको गर्भमा अर्को शरीर हुर्किरहेको हुन्छ । यसले गर्भवतीको शरीरमा अनेकन समस्या ल्याइरहेको हुन्छ । त्यसमाथि अन्य समस्या थपिए […]

यतिबेला कति दम्पती सन्तान जन्माउने योजनामा होलान् । हरेक दम्पती आफ्नो कोखमा सन्तान हुर्काउन चाहन्छन् । जसै सन्तानको जन्म हुन्छ, एउटा परिवारको रचना हुन्छ । श्रीमती र श्रीमान् कसैको बुवा-आमा बन्छन् । र, त्यसपछि उनीहरु थप परिपक्क र जिम्मेवार बन्छन् । गर्भ रहनु नै दम्पतीको लागि एक सुखद कुरा हो । जब श्रीमती गर्भवती हुन्छन्, […]

अहिले धेरैको मुखमा झुन्डिने शब्द हो, पब्जी । फुर्सदमा सम्झने गेम हो, पब्जी । स्मार्टफोन भेट्नसाथ खोजिने गेम हो, पब्जी । पब्जी गेम भनेपछि कामधन्दा छाड्नेहरु पनि छन् । लेखपढ गर्न छाड्ने पनि छन् । यस्तो लाग्छ, उनीहरुको सपना-विपना पब्जी नै हो । खेलका आफ्नै सर्त र सीमा हुन्छन् । खेलको आफ्नै महत्व हुन्छ । […]

भनिन्छ, श्रीमान् र श्रीमती तब एक परिवार बन्छन्, जब उनीहरु दुईबाट तीन हुन्छन् । अर्थात उनीहरुको कोखमा सन्तान खेल्न आइपुग्छन् । अतः नव विवाहित जोडीको लागि सबैभन्दा खुसीको क्षण त्यही हो, जतिबेला उनीहरुले आफ्नो गर्भमा बच्चा रहेको थाहा पाउँछन् । तर, यो कुरा आफ्नो पार्टनर खासगरी श्रीमान्लाई कसरी थाहा दिने ? किनभने यो एउटा जीवनकै […]

गर्मीको पि्रय परिकार हो दही । दहीको खपत गर्मी मौसममा निकै बढ्छ । शीतल स्वभावको भएकाले दही तथा दहीबाट बनाइने मट्ठा, मोही आदिलाई गर्मी मौसममा निकै रुचाइन्छ । दही स्वास्थ्यका लागि निकै राम्रो मानिन्छ तर यसलाई केही चिजसँग मिसाउनु हुँदैन अन्यथा फाइदाको साटो नोक्सान हुनसक्छ । यस्ता चिजहरूका साथ दही खाँदा शरीरमा टक्सिन बन्न थाल्छ […]

ब्रिटेनमा सन् १९९३ यता विरामी भएर छुट्टी लिनेको संख्या लगभग आधा भएको छ । अफिस फर नेशनल स्टेटिस्टिकका अनुसार पहिले पहिले विरामी परेकै कारण मानिसहरु वर्षभरी औसतमा ७ दशमलव २ दिन विदा लिने गर्थे । सन् २०१७ मा यो संख्या केवल ४ दशमलव १ दिनमा  सिमित भयो । लण्डनस्थित इम्पेरियल कलेजको इन्फेक्शियस डिजिज इपिडिमियोलोजी विभागकी […]

रोगी वा कुनै शारीरिक समस्या लिएर बाँच्नुलाई जीवन होइन, पीडाको एउटा अवस्था भनिएको छ । हामी अहिले यस्तै पीडाको अवस्थामा गुजि्रएका छौ । शरीरमा केही न केह रोग छन् । दिनहुँ केही न केही औषधी खाएकै छौ । अस्पताल धाइरहेका छौं । भनौ, जीवनको एउटा पाटो औषधी, उपचार, दुःख-विराममै सिध्याइरहेका छौं । के हामी पूर्ण […]

पानीपुरी । यसको नाम लिनसाथ तपाईंको मुखमा पानी आउँछ । गोलाकार पुरी, आलु-मसला र अमिलो-टर्रो पानी । खासगरी युवतीहरु यो खान्कीमा लोभिएका छन् । पानीपुरी स्टि्रट फुड हो । शहरका सडक किनारमा जताततै पानीपुरी उपलब्ध छ । अहिले चिनियाँ परिकार ‘लाफिङ’ जहाँ बेचिन्छ, त्यहाँ पानीपुरी पनि उपलब्ध गराइन थालिएको छ । पानीपुरी खासमा भारतिय परिकार […]

यसपाली बलिउड एकातिर विवाहको रौनकमा झुम्यो भने अर्कोतिर एकपछि अर्को सेलिब्रेटी रोगले थलिएको खबरले सन्नटा पनि छायो । इरफान खान दुर्लभ क्यान्सरले ग्रस्त भए । यसैबीच सोनाली बेन्द्रे पनि क्यान्सरले थलिएको खबर आयो । इरफान अझैपनि क्यान्सरसँग जुधिरहेका छन् । यता सोनाली भने क्यान्सरलाई जितेर सामान्य जीवनमा फर्किएकी छिन् । हुन त क्यान्सर यस्तो घातक […]

विश्वमा कति मान्छे क्यान्सर ग्रस्त होलान् ? दिनहुँ कति व्यक्ति क्यान्सरको कारण मृत्यु हुन्छ होला ? यसको आंकडा अत्याउने किसिमको छ । अतः क्यान्सर निकै भयावह र अनियन्त्रित बन्दै जानु चिकित्सा विज्ञानकै लागि चुनौती बनेको छ । आंकडाले भन्छ, मानिसको मृत्यु हुनेमा क्यान्सर रोग विश्वको दोश्रो ठूलो रोगको रुपमा रहेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार […]

मिर्गौला रोगले धेरैको चैन खोसिदिएको छ । कतिको घरबार डुबाएको छ । जब मिर्गौला काम नलाग्ने हुन्छ, उपचार निकै जटिल हुन्छ । साथसाथै खर्चिलो पनि । समाजमा यस्तै भनाई व्यापक छ । के मिर्गौला रोग अत्यान्तै जटिल हो ? के यसको उपचार जटिल छ ? भ्रम: मिर्गौलाको रोग यसरी लाग्छ कि कुनै संकेत पाइंदैन हुन […]

तपाईंको टाउको दुख्यो । औषधी खानुभयो, ठिक भएन । त्यसो हो भने, सर्तक हुनुहोस् । ब्रेन ट्युमरको लक्षण पनि हुनसक्छ । यद्यपी टाउको दुख्नुको अर्थ ब्रेन ट्युमर नै हो भन्ने होइन । सामान्य अवस्थामा पनि टाउको दुख्छ । अन्य धेरै कारण छन्, टाउको दुख्ने । तर, कहिले काहीँ टाउको दुखाई ब्रेन ट्युमरको कारण हुनसक्छ । ब्रेन ट्यूमर […]

जब कुनै शारीरिक समस्या लिएर तपाईं चिकित्सककहाँ पुग्नुहुन्छ, तब तपाईंको नियमित खानपानमा व्यापक कटौती गरिन्छ । नुन कम गर्नु । चिल्लो-पिरो नखानु । तारेको भुटेको नखानु । मदिरा छाड्नु । चुरोट सेवन नगर्नु । वोसोयुक्त खानेकुरा कम गर्नु । रातो मासु नखानु । तर, कुनै रोग विशेष लिएर तपाईं अस्पताल पुग्नुभएको तपाईंलाई ‘बियर पिउने सुझाव’ […]

अँ, तपाईं दिनभरमा कति समय उचिँनुभयो ? संभवत यसको हिसाबकिताब लगाउन गाह्रो होला । यद्यपी सामान्य अनुमान गर्न सकिन्छ । बिहान ओछ्यान छाडेदेखि राती विश्राम नगरेसम्म तपाईं धेरैजस्तो कस्तो अवस्थामा हुनुहुन्थ्यो ? बसेको वा उठेको ? तपाईं गाडीमा बस्नुभयो । घरमा बस्नुभयो । अफिसमा पुगेर बस्नुभयो । आफ्नो कार्यथलोमा बस्नुभयो । धेरैजसो काम पनि बसेरै […]

विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सन् २०१७ मा करिब एक करोड मानिसलाई  क्षयरोग भएको थियो । त्यसमध्ये १६ लाख मानिसको मृत्यु क्षयरोगका कारण भएको थियो । नेपालमा भने प्रत्येक वर्ष ४५ हजार नयाँ क्षयरोगी देखिने गरेकोमा नयाँ र पूरा गरी नेपालमा करिब ६० हजारको हाराहारीमा क्षयरोगी रहेको राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्रले जनाएको छ । केन्द्रका अनुसार नेपालमा […]