आईपीओ

प्रारम्भिक सार्वजनिक निष्काशन (आईपीओ)मा लगानी एक अवसर हुनसक्छ । यसमा भाग लिने निर्णय गर्नुअघि केही कुराहरू विचार गर्नुपर्छ । आईपीओमा आवेदन गर्नुअघि लगानीकर्ताले विचार गर्नुपर्ने १० कुराको चर्चा यहाँ गरिएको छ ।

१. कम्पनी विश्लेषण : शेयर जारी गर्न लागेको कम्पनीलाई राम्ररी बुझ्नुहोस् । यसको व्यापार मोडेल, उत्पादन वा सेवाहरू, प्रतिस्पर्धी क्षमता र वृद्धि सम्भावना केलाउनुहोस् । विस्तृत जानकारीको लागि कम्पनीको प्रोस्पेक्टस (विवरणपत्र) को समीक्षा गर्नुहोस् ।

२. वित्तीय स्वास्थ्य : कम्पनीको आम्दानी, नाफा र नगद प्रवाह सहितको वित्तीय विवरणहरू जाँच गर्नुहोस् । विगतको वित्तीय अवस्थालाई हेर्नुहोस् । यसबाट दिगो आम्दानी तथा नाफा गर्न सक्छ कि सक्दैन मूल्यांकन गर्न सकिन्छ ।

३. व्यवस्थापन टोली : कम्पनीको व्यवस्थापन टोलीको अनुभव र ट्र«्याक रेकर्ड हेर्नुहोस् । कम्पनीको सफलताका लागि बलियो नेतृत्व महत्वपूर्ण हुन्छ ।

४. बजारको अवस्था : बजारको विद्यमान अवस्थालाई विचार गर्नुहोस् । बजारको प्रवृत्ति, समग्र आर्थिक अवस्था र लगानीकर्ताको भावनाले आईपीओ प्रभावित हुने भएकाले समय महत्वपूर्ण हुन्छ ।

५. शेयरको मूल्यांकन : कम्पनीले जुन मूल्यमा शेयर बिक्री गर्न खोजिरहेको त्यो ठिक छ कि छैन मूल्यांकन गर्नुहोस् । उस्तै प्रकृतिका अरू कम्पनीसँग तुलना गर्नुहोस् । ओभरभ्यालुड आईपीओ जोखिमपूर्ण हुन सक्छन् ।

६. जोखिम र चुनौती : कम्पनीले सामना गर्नुपर्ने सम्भावित जोखिम (नियामकीय प्रावधान, प्रतिस्पर्धा, प्राकृतिक विपत्ति, प्रतिकूल बजार) र चुनौतीहरू बुझ्नुहोस् ।

७. पूँजीको प्रयोग : कम्पनीले आईपीओ मार्फत उठेको रकम के कसरी प्रयोग गर्न खोजिरहेको छ ? यस बारेमा बुझ्नुहोस् ।

८. लक–इन अवधि : लक–इन अवधि बारे सचेत रहनुहोस् । यसले कतिपय लगानीकर्तालाई आईपीओ पछि तुरुन्तै शेयर बेच्नबाट रोक्छ । लक–इन म्याद समाप्तिपछि शेयरको आपूर्ति बढेर मूल्य घट्न सक्छ ।

९. प्रत्याभूतिकर्ता : आईपीओलाई अन्डरराइट गर्ने प्रत्याभूतिकर्ता बारे बुझ्नुहोस् । प्रत्याभूतिकर्ताको प्रतिष्ठा र ट्रयाक रेकर्डले आईपीओको मागमा प्रभाव पार्न सक्छ ।

१०. विविधीकरण : तपाईंको समग्र लगानी पोर्टफोलियोमा आईपीओ कसरी फिट हुन्छ विचार गर्नुहोस् । जोखिम व्यवस्थापनका लागि विविधीकरण आवश्यक हुन्छ । आईपीओ तपाईंको लगानी रणनीतिसँग मेल खान्छ कि खाँदैन भनेर मूल्यांकन गर्नुहोस् ।

आईपीओमा गरेको लगानीबाट तत्काल लाभको कुनै ग्यारेन्टी हुँदैन । केही आईपीओ जारी भएका केही दिन वासलातमै मूल्यमा तीव्र उतारचढाव हुनसक्छ ।