पुष्प दुलाल

२७ भदौ, काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले ०७४ असार मसान्तभित्र बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले पुर्‍याउनु पर्ने चुक्ता पुँजी तोकेर चालू आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीति ल्याएपछि वित्तीय क्षेत्रमा लगानी गर्ने प्रवर्द्धकहरुले ठूलै भूइँचालोको महशुस गरे ।

३०को संख्यामा रहेका वाणिज्य बैंकमध्ये दर्जन बढीलाई नै राष्ट्र बैंकको तोकेको चुक्ता पुँजी पुर्‍याउन कठिन भइरहेका बेला विकास बैंकहरुको अवास्था कस्तो होला ? भनेर हामीले विश्लेषण गरेका छौं ।

२४ वटा राष्ट्रियस्तर र ३१ वटा ४ देखि १० जिल्ला कार्यक्षेत्र भएका र ११ वटा एक जिल्ले गरी देशमा हाल ७७ वटा विकास बैंक सञ्चालनमा छन् ।

०७२ असार मसान्तसम्ममा उनीहरुको चुक्ता पुँजी २४ अर्ब रुपैयाँ छ । संख्या नघटाई राष्ट्र बैंकले तोकेको चुक्ता पुँजी पुर्‍याउन विकास बैंकका लगानीकर्ताहरुले आगामी दुई वर्षभित्रमा ५९ अर्ब रुपैयाँ चुक्ता पुँजी थप गर्नुपर्ने देखिन्छ ।

विकास बैंकहरुले औषतमा हाल कायम रहेको चुक्ता पुँजीको अढाई सय प्रतिशतले पुँजी वृद्धि गर्नुपर्ने देखिएको छ । संस्थागतरुपमा हेर्ने हो भने केही विकास बैंकले २५ सय प्रतिशतसम्म पुँजी थप्नुपर्ने देखिन्छ ।

संस्थागतरुपमा हेर्ने हो भने केही विकास बैंकहरूले २५ सय प्रतिशतसम्म पुँजी थप्नुपर्ने देखिन्छ ।

राष्ट्रियस्तरका २४ विकास बैंकले ०७२ असार मसान्तसम्ममा १८ अर्ब ५९ करोड रुपैयाँ चुक्ता गरिसकेका छन् । संख्या नघटाइ पुँजी थप्ने हो भने आगामी दुई वर्षभित्र उनीहरुले ४१ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ चुक्ता पुँजी थप्नुपर्ने छ । राष्ट्रियस्तरका विकास बैंकहरुले न्यूनतम चुक्ता पुँजी आगामी दुई वर्षभित्र २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ पुर्‍याउनुपर्ने छ । हाल उनीहरुको न्यूनतम चुक्ता पुँजी ६४ करोड रुपैयाँ छ ।

त्यसैगरी, ४ देखि १० जिल्ला कार्यक्षेत्र भएका विकास बैंकहरुले ३१ वटा बैंकले ४ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँ पुँजी चुक्ता गरिसकेका छन् । संख्या नघटाई पुँजी थप्ने हो भने उनीहरुले आगामी दुई वर्षभित्रमा १२ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ चुत्ता पुँजी थप गर्नुपर्ने छ । ४ देखि १० जिल्ला कार्यक्षेत्र भएका विकास बैंकहरुले ०७४ असार मसान्तसम्ममा न्यूनतम चुक्ता पुँजी १ अर्ब २० करोड रुपैयाँ चुक्ता पुँजी पुर्‍याउनु पर्ने भएको हो ।

चार देखि दश जिल्ला कार्यक्षेत्र भएका विकास बैंकहरूको चुक्ता पुँजी कति ? र, दुर्इ वर्षभित्र कति थप्नु पर्ने ?

त्यसैगरी १ जिल्ला कार्यक्षेत्र भएका विकास ११ विकास बैंकहरुले हालसम्म ५६ करोड ३० लाख रुपैयाँ पुँजी चुक्ता गरिसकेका छन् । संख्या नघटाइ पुँजी थप्ने हो भने आगामी दुई वर्षभित्र उनीहरुले ५ अर्ब ७० करोड ३० लाख रुपैयाँ चुक्ता पुँजी थप गर्नुपर्ने भएको छ । यो औषतमा साढे पाँच सय प्रतिशतले बढी हो ।

सञ्चालनमा रहेका ३० वाणिज्य बैंकहरुले ९१ अर्ब १४ करोड रुपैयाँ पुँजी चुक्ता गरिसकेका छन् । संख्या नघटाई पुँजी बढाउने हो भने उनीहरुले आगामी दुई वर्षभित्र १ खर्ब ४८ अर्ब ८६ करोड रुपैयाँ चुक्ता पुँजी थप गर्नुपर्ने हुन्छ । हाल वाणिज्य बैंकहरुको न्यूनतम चुक्ता पुँजी २ अर्ब छ । आगामी दुई वर्षभित्र यस्तो पुँजी ८ अर्ब रुपैयाँ हुनुपर्ने राष्ट्र बैंकको घोषणा छ ।

हाल सञ्चालनमा रहेका ३० वाणिज्य बैंक र ७७ विकास बैंकहरुले मात्रै १ खर्ब २० अर्ब रुपैयाँ पुँजी चुक्ता गरिसकेका छन् । संख्या नघटाइ राष्ट्र बैंकले तोकेको पुँजी पुर्‍याउन आगामी दुई वर्षभित्र उनीहरुले २ खर्ब ६७ अर्ब रुपैयाँ पुँजी थप गर्नुपर्ने छ ।

विकास बैंकको संख्या २० मा झर्ने

सबै विकास बैंकले पुँजी पुर्‍याउने डेभलपमेन्ट बैंकर्स एसोसिएसनका अध्यक्ष कृष्णराज लामिछानेले बताए । ‘एक्लैले आफ्नै स्रोत र साधनले पुँजी पुर्‍याउन संभव छैन । पुँजी वृद्धिको विकल्प मर्जर नै हो ।’ लामिछानेले भने- ‘७७ वटा विकास बैंकको संख्या दुई वर्षभित्र २० वटाभन्दा कम हुन्छ ।’

१० जिल्ले बैंकहरुले चाहीँ आफ्नै स्रोतले पुँजी पुर्‍याउन सक्ने संभावना रहेको उनले बताए । अहिले नै ४/५ वटा बैंक मर्जरको प्रक्रियामा रहेको र विषेश व्यवस्था अनुसार स्थापित भएका एकजिल्ले बैंकलाई छुट्टै व्यवस्था भएपछि बाँकी रहेका ६० वटा बैंकहरु मर्जरमा जानुपर्ने उनको भनाई थियो ।
‘पहिला हामीलाई लागेको थियो कि यत्रो पुुँजी कसरी पुर्‍याउन सकिन्छ । तर, बाध्यता परेपछि प्रयास गर्नै पर्दो रहेछ ।’ उनले भने ।

कुन एक जिल्ले बैंकको चुक्ता पुँजी कति ? दुर्इ वर्षभित्र कति थप्नुपर्ने ?

सम्बन्धित समाचारहरू

कुन बैंकको चुक्ता पुँजी कति ? आठ अर्ब पुर्‍याउन कति थप्नु पर्ने ?

बैंकको चुक्ता पुँजी वृद्धि : कांग्रेस र एमालेका सांसदबीच तीब्र मतभेद 

बैंकको चुक्ता पुँजी बढाउन ‘फाष्ट ट्रयाक’ विधि अपनाइने

सार्कमा कुन देशका बैंकको चुक्ता पुँजी कति ?

उदार गभर्नर कठोर ! दुर्इ वर्षमा वाणिज्य बैंकको चुक्ता पुँजी ८ अर्ब 

स्प्रेडले घटायो ठूला बैंकको नाफा, कुन बैंकले कति कमाए ?