वैदेशिक रोजगारीमा जानेको गुनासो सुन्न हेल्पडेस्क, टोल फ्री नम्बर राखिने

२८ कात्तिक, काठमाडौं । सरकारले वैदेशिक रोजगार सम्बन्धी सबै गुनासो सुन्न छुट्टै हेल्पडेस्क सञ्चालनमा ल्याउने भएको छ । बुद्धनगरस्थित वैदेशिक रोजगार विभागको कार्यालयमा कामका लागि विदशिने र विदेशिन चाहने नोपाली समस्याको सुनुवाई गर्न डेस्क स्थापना गर्ने गृहकार्य थालेको हो ।

पछिल्लो समयमा विदेश जाने क्रममा र विदेशमा रोजगारीकै क्रममा अनेक कारण दुःख भोग्ने र अलपत्र पर्ने नेपालीको संख्या बढ्दो छ । हेल्पडेस्क स्थापना भएपछि विदेशमा समस्या भोगेकाहरुले सरकारसमक्ष सीधै टेलिफोनमार्फत आफ्ना गुनासा र उजुरी दर्ता दर्ता गर्नसक्नेछन् । यसैका आधारमा सरकारले आवश्यक सहयोगका लागि पहल तथा उद्धारका लागि प्रक्रिया अघि बढाउनेछ ।

अहिलेसम्म सरकारले वैदेशिक रोजगारीमा गएकाहरुले समस्या सुन्न छुट्टै डेस्क स्थापना गरेको छैन । विदेशिएका महिलाहरुको सहयोगका लागि स्थापना भएको उजुरी सुन्ने संयन्त्र पनि अहिले निस्क्रिय छ ।

नेपाल प्रहरीले भने ११७७ नम्बरको हटलाइनमार्फत वैदेशिरक रोजगारीका गुनासो र उजुरीको सुनुवाइ गरिरहेको छ । तर, उद्धारका लागि प्रहरीसँग स्रोतको अभाव छ । उसले ठगीका उजुरीमा मात्र पीडितलाई सहयोग गर्न सक्छ ।

अब भने सरकारी तवरबाटै श्रमका लागि विदेशिनेको गुनासो प्रभावकारी सुनुवाइ गर्ने गरी हेल्पडेस्क स्थापनाको लागि तयारी अघि बढाइएको विभागकी निर्देशक तथा प्रवक्ता रमा भट्टराईले अनलाइनखबरलाई जानकारी दिइन् । उनकाअनुसार अब केही समयभित्र विभागमा स्थापना हुने डेस्कबाट विदेशमा दुःख भोगिरहेकाहरुको गुनासो औपचारिक रुपमा दर्ता गरेर आवश्यक सहयोग गरिनेछ ।

पैसा नलाग्ने फोन राखिने

म्यानपावर र दलालहरुले नक्कली भिसामा लगेर छोड्नेदेखि आश्वासनभन्दा फरक र जोखिमयुक्त प्रकृतिको काममा लगाएका कारण धेरै नेपालीहरु विदेशमा समस्यामा पर्ने गरेका छन् । काम छोड्ने, काम गर्न नसक्ने लगायत रोजगारदाताले यातना दिएका कारण कारण अलपत्र पर्नेहरु पनि उल्लेख्य छन् ।

‘विदेशमा ठगिएर र विभिन्न कारण अलपत्र हुने क्रम निकै बढ्यो । उनीहरुलाई गुनासो कहाँ सुनाउने भन्ने अन्यौल भएपछि छुट्टै हेल्पडेस्क स्थापनाको तयारी गरेका हौं’ भट्टराईले भनिन् ।

हेल्प डेस्कमा विदेशबाट फोन गर्दा पैसा नलाग्ने गरी टोल फ्री नम्बर राखिनेछ । विभागले नेपाल टेलिकमसँग टोल फ्री नम्बर उपलब्ध गराउन भन्दै पत्रचार गरिकसकेको छ ।

टेकिलमले पैसा नलाग्ने नम्बर उपलब्ध गराउनासाथ विभागमा विदेशिएका नेपालीको गुनासो सुन्ने संयन्त्र औपचारिक रुपमा स्थापना गरिने प्रवक्ता भट्टराईले बताइन् । ‘हटलाइन राख्ने स्थानको प्रवन्ध हामीले गरिसकेेका छौं, हामी टोल फ्री नम्बर पाएपछि विदेशबाट नेपालीको गुनासो त्यही संयन्त्रमार्फत अभिलेखीकरण गरेर आवश्यक उद्धार प्रक्रिया सुरु गर्नेछौं’ उनले भनिन् ।

ठगिएकाको पनि गुनासो सुनिने

यसैगरी सो डेस्कलाई नेपालमा विदेशिने क्रममा युवाहरुले भोग्नु परेका समस्यको पनि सुनुवाई गरिनेछ । डेस्कमा विभागका गुनासो सुन्ने अधिकारी, वैदेििशक रोजगार व्यवसायी संघका प्रतिनिधि र अनुसन्धान अधिकृत रहनेछन् ।

‘कसैको पासपोर्ट म्यानपावरले होल्ड गरेको हुन्छ, कसैलाई लामो समयदेखि विभिन्न बाहाना दुःख दिइएको हुन्छ’ प्रवक्ता भट्टराईले भनिन्-‘यस्तो समस्या म्यानपारलाई एउटा निर्देशन दिएको भरमा वा सम्बन्धित पक्षलाई बोलाएर छलफल गराएर टुंग्याउन सकिन्छ । यस्ता कमा पनि डेस्कबाट सम्पादन हुनेछ ।’

अहिले पनि थुप्रै नेपालीले विदशेबाट विभागको कार्यालय र त्यहाँका अधिकारीका मोबाइलमा उद्धारको आग्रह गर्दै फोन गर्ने गरेका छन् । तर, त्यसको सुनुवाई भने राम्रोसँग हुन सकेको छैन ।

प्रधानमन्त्रीको चासो

यसैका कारण विदेशमा समस्यामा पर्नेहरु अलपत्र हुने क्रम बढ्दै गएपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले यसमा विशेष चासो देखाएका थिए । प्रधानमन्त्री भएपछि संसदमा गरेको सम्बोधनमा उनले २४ घण्टै विदशेबाट नेपालीहरुको गुनासो सुन्ने गरी पैसा नलाग्ने टेलिफोन नम्बरको ब्यवस्था गर्ने बताएका थिए ।

त्यसैका आधारमा विभागले डेसक स्थापनाको तयारी थालेको हो । पछिल्लो समयमा श्रम स्वीकृतिका लागि पेश गरिने कागजातहरु झुटा हुने समस्याले वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरु राम्रो काम र तलव सुविधा नपाएर मर्कामा परिरहेका छन् ।

विदेशी भूमिमा विभिन्न पीडा खेप्नुपर्ने, स्वदेश र्फकन कठिन हुने, कतिपय अवस्थामा जेल-सजाय समेत भोग्नुपर्ने र ज्यान समेत गुमाउनुपर्नेसम्मका समस्या पनि नेपाली कामदाराले भोगिरहेका छन् । यसैगरी फ्री भिसा कामदारसँग भनिएपनि मनलाग्दी शुल्क उठाउने समस्या पनि चर्को छ ।

यस्ता समस्यामा पर्नेहरुलाई बिरलै सरकारी तबरबाट सहयोग हुने मिल्ने गरेको छ ।