१९ भदौ, काठमाडौं । एसियाली विकास बैंक (एडीबी)को लगानीमा अगाडि बढेका करीव आधा दर्जन आयोजना समयमै पूरा हुन नसकेपछि अन्यौलमा परेको हो ।

काठमाडौंको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलदेखि साना किसानको क्षमता अभिवृद्धिसम्मका आयोजनाको सम्झौता नवीकरण हुन सकेको छैन । बैंकले बिहीबार सार्वजनिक गरेको सूचीअनुसार ५ वटा आयोजनाको सम्झौता नवीकरण हुन सकेको छैन । एउटा आयोजनाको भने सम्झौता नवीकरण अगाडि बढेको छ ।

त्यसो त, एडीबीको लगानीका धेरै आयोजनाको प्रगति उत्साहजनक छैन । सडक तथा हवाइ, शहरी पूर्वाधार, शिक्षा, उर्जाजस्ता क्षेत्रका धेरै आयोजनाको कार्यान्वयनको गति सुस्त रहेको छ । आयोजना ढिलाइ हुनुमा ठेकदार परिचालन, परामर्शदाताको नियुक्ति, स्थानीय निर्माण सामग्रीको अभाव, स्थानीय अवरोध, ठेकेदारले समयमै काम काम सम्पन्न नगर्ने प्रवृत्तिजस्ता कारण औल्याइएको छ । सासेक हाइवे सुधार आयोजना र प्रकोप सहायता कार्यक्रममा पनि उल्लेख्य प्रगति नभएको बैंकले जानकारी दिएको छ ।

बैंकले बिहीबार सन् २०१९ को दोस्रो त्रिपक्षीय समीक्षा कार्यक्रम राजधानीमा सम्पन्न गरेको छ । एडीबीका पोर्टफोलियो म्यानेजमेन्ट युनिट प्रमुख रुदी भान डेलका अनुसार नेपालमा सञ्चालित अधिकांश आयोजनाले लक्ष्यअनुसार प्रगति हासिल गर्न सकेका छैनन् । नेपालमा एडीबीको सहायता रकम २ अर्ब ७० करोड अमेरिकी डलर बराबरको पुगेको छ । तर, समयमै काम नहुने र आयोजना अलपत्र पर्ने अवस्थाका कारण आधा रकम पनि भुक्तानी हुन सकेको छैन ।

अर्थ मन्त्रालय, अन्तर्राष्ट्रिय आर्थिक सहायता समन्वय महाशाखा प्रमुख तथा सहसचिव श्रीकृष्ण नेपालले हरेक पटक उस्तै समस्या दोहोरिने तर त्यसबाट आएका सुझावलाई कार्यान्वयन नगर्ने पुरानै परिपाटी रहेको बताए । एडीबीका कन्ट्री निर्देशक मुख्तोर आमुदखानोभले आयोजनाको प्रभावकारी कार्यान्वयनका लागि स्थानीय तथा प्रदेशको क्षमता अभिवृद्धिमा जोड दिए ।

एडीबीका अनुसार सन् २०१९ मा मात्र थप ५ वटा आयोजना कार्यान्वयनको समय सकिँदैछ । त्यसमध्ये कतिपय आयोजना सन् २०१० बाटै शुरु भएका हुन् । तर, कार्यान्वयनमा भएको ढिलाइले पछाडि धकेलिएका हुन् । आर्थिक वर्ष २०१७÷१८ मा ७ वटा आयोजना सम्पन्न भए । ती आयोजना समेत अन्तिम थपिएको समयभन्दा ४ महिनादेखि १४ महिना पछि मात्र सम्पन्न हुन सकेका छन् ।

नवीकरण हुन नसकेका आयोजना

स्रोत : एसियाली विकास बैंक