एक दिन मात्रै नबगाऔं प्रेमको बाढी

प्रेम दिवस अर्थात् भ्यालेन्टाइन्स डेलाई प्रेम जोडीहरूको महत्वपूर्ण दिनको रूपमा हेरिन्छ । जोडी खोज्दै गरेका तथा प्रेम प्रस्ताव राख्ने मनसाय बनाएकाहरूका लागि पनि प्रणय दिवस उत्तिकै महत्वपूर्ण छ । विशेषगरी १४ फेब्रुअरीमा संसारभरिकै जोडीहरूले एकअर्काबीच प्रेम साटासाट गर्छन् ।

डियर लाइफलाइन,

भ्यालेन्टाइन्स डे किन मनाइन्छ थाहा छ तिमीलाई ? आजकै दिन प्रेम प्रस्ताव राख्नुको कारण र महत्व थाहा छ तिमीलाई ? यदि थाहा छैन भने सुन । भ्यालेन्टाइन्स डे इस्वी संवत् २६९ बाट इटालीको रोमबाट सुरु भएको हो । तेस्रो शताब्दीको अन्त्यतिर प्रारम्भ भएको भ्यालेन्टाइन्सको इतिहास सम्झन सुदूर इतिहाससम्म पुग्नुपर्छ ।

रोममा क्याउडियस द्वितीय नाम गरेका सम्राटले शासन चलाउँथे । उनलाई लाग्थ्यो– सैनिकहरूले प्रेम र विवाह गर्दा गोप्य सूचनाहरू बाहिरिन सक्छ । त्यसैले उनले सैनिकहरूलाई प्रेम र विवाह गर्नबाट वर्जित गरेका थिए । तर पादरी सन्त भ्यालेन्टाइन्सलाई भने सैनिकहरूलाई शारीरिक संवेगविहीन बनाएर राख्ने कुरा पटक्कै चित्त बुझेन । उनले धेरैलाई प्रेम र विवाह गर्र्न उत्प्रेरित गरे भने कतिको त सामूहिक विवाह समेत गराइदिएका थिए । यसरी शासकीय प्रतिबन्ध तोडेका कारण त्यहाँका शासक क्लाउडियसले भ्यालेन्टाइन्सलाई जेलमा हाले र पछि मृत्युदण्ड दिएका थिए । त्यसपछि उनकै सम्झनामा भ्यालेन्टाइन्स डे मनाइएको हो ।

प्रिय ! कोही कसैलाई आफ्नोले सम्झनु त जो कसैको पनि नैसर्गिक अधिकार हो । हैन र ?

प्रेम कुनै धर्म, सम्पत्ति, जातजाति र भूगोलको सीमाभन्दा माथि हुन्छ । त्यसैले होला, मैले तिमीलाई माया गरिरहेको छु । तिमीलाई त थाहा पनि छैन होला, तिम्रो सम्झनाको बाछिटाले मेरो हृदय भिजिरहेको हुन्छ आजभोलि । म भौगोलिक रूपमा तिमीभन्दा टाढा भए पनि तिम्रो समिपमै छु झैं महसुस भइरहन्छ । म जहाँ गए पनि, रहे पनि मेरो यात्राको सहारा र सहयात्री तिम्रो याद नै बनिरहेको हुन्छ आजभोलि । मानसपटलमा आइरहने धेरै कुरा धुमिल हुनसक्छन् तर, तिम्रो याद निकै प्रष्ट छ । बुझ्यौ ?

तिमीलाई माया गर्छु भन्छु भनेर तिम्रो नजिक जान पनि सक्दिनँ म । किनकि तिमी मभन्दा निकै टाढा छौ । कहिले त लाग्छ, मैले तिमीलाई माया गर्ने पूर्वाधारहरू पूरा नभएर पनि हिम्मत नआएको पो हो कि ?

भ्यालेन्टाइन्स डे आफैंमा एक रोमान्टिक र प्रेममय दिन हो । प्रेम अक्सिजन जत्तिकै हो । यो एकदमै अनियन्त्रित पनि हुन्छ । कसैलाई यति र उति मात्र प्रेम गर्छु भनेर कहाँ हुने रहेछ र ? प्रेमको कुनै सीमितता रहेनछ । यो त एउटा बाँच्ने आधारशिला हो । जीवनमा आफूलाई प्रेम गर्नेहरू र आफूले प्रेम गरिनेहरू भएनन् भने जिउनुको कुनै सार्थकता नै हुँदैनथ्यो होला ।

प्रेम दुई विपरीत लिङ्गबीचको मात्र होइन, वास्तवमा प्रेम त परिवारसँग हुन्छ, आफ्ना प्रियजनहरूसँग पनि त हुन्छ । त्यसैले त प्रेमले मानिस मात्र नभएर हरेक प्राणीलाई एक किसिमको बाँच्ने ऊर्जा दिन्छ ।

प्रणय दिवसका रूपमा रहेको यस दिन युवाले मन पर्ने प्रेमिका वा प्रेमीलाई वर्षौं आँट गर्न नसकेकाहरू यही दिन प्रेम प्रस्ताव राख्ने गर्छन् । सोही कारण पनि यस दिन युवायुवतीको विशेष आकर्षक दिन हुने गर्छ ।

यो दिनको पवित्रता र उपादेयता नबुझेका पछिल्लो पुस्ताले यसलाई विकृत पनि बनाउँदैछन् । प्रेमको नाममा विकृतिको पहाड ठडिन थालेको छ । भावनालाई शारीरिक आवश्यकताले विस्थापित गरिरहेका छन् । पवित्र प्रेम सम्बन्धको दुरुपयोग हुँदै गएको छ ।

शारीरिक सम्बन्धको लागि प्रेम गर्ने, जबर्जस्ती प्रेम गर्नेको होड चलेको छ । बदला, झगडा गर्ने, कुलतमा लाग्ने महँगा विलासीका सामग्रीहरू आदानप्रदान गर्दै होटलका कोठाहरूमा जाने अभ्यास संस्कार नै बन्दैछ । विभिन्न अनैतिक क्रियाकलाप बढिरहेका छन् । क्षणिक आनन्दमा मोजमस्ती गर्दै प्रेमको परिभाषालाई नै विकृत बनाउने काम भइरहेको छ ।

हो, कुनै पनि पर्व मनाउनु नराम्रो होइन । यो कुरा कुनै पर्वलाई कसरी हामीले मनाइरहेका छौं भन्नेमा भर पर्छ । हुन त यो प्रणय दिवस पश्चिमी संस्कृति हो । यो संस्कृतिको राम्रा पक्षलाई बिर्सिएर नयाँ पुस्ताले विकृत रूपमा यसलाई अगाडि बढाउनु विडम्बनापूर्ण कुरा हो ।

प्रणय दिवस पश्चिमी संस्कृति हो । हरेक संस्कृतिको आफ्नै महत्व हुन्छ । हामीले अरूको संस्कृतिको पनि सकारात्मक पक्ष अनुसरण गर्न सक्छौं । आफ्नै संस्कृति भए पनि नकारात्मक अभ्यासलाई निरुत्साहित गर्नुपर्छ । यो संस्कृतिका केही राम्रा पक्ष छन् तर, अनुसरण गर्ने क्रममा आधुनिक युवापुस्तामा एकदमै विकृति फैलिएको देखिन्छ । आधुनिकताको नाममा युवायुवतीले संस्कृति जगेर्ना भन्दा पनि विसङ्गति भित्र्याएका छन् ।

आखिर माया गर्नेहरूका लागि त सधैं प्रेम दिवस नै हुन्छ तर प्रेमको बाढी एकदिन मात्रै बगाउँदा कतिपयको जीवन नारकीय बनाएको उदाहरण पनि छन् । देखासिकीको प्रवृत्तिले हाम्रो मौलिक मूल्य र मान्यता प्रभावित बन्न थालेको छ । आधुनिकता र देखावटीपनको चकचकी बढ्दो छ भने माया प्रदर्शन गर्ने वस्तुजस्तो बनेको छ । गर्लफ्रेन्ड र ब्याइफ्रेन्ड बनाउने त फेसन नै चलेको छ ।

डियर लाइफलाइन !

प्रेमले जीवनमा सन्तुलन, सन्तोष र तृप्ति ल्याउँछ रे ! त्यसैले पनि मैले तिमीलाई प्रस्ताव गरिरहेको छु । हिमाली जडीबुटी जस्तै अर्गानिक माया, तिमी पनि सधैं यसरी नै माया गरिरहनु है !

तिमीलाई एउटा कुरा भनिहाल्छु । माया त इन्द्रधनुष जस्तै हुनुपर्छ, जहाँ जीवनका सम्पूर्ण रङ्गहरू समाहित हुनसकोस् । हो, मैले तिमीलाई त्यस्तै माया गरिरहेको छु । यस्तो लाग्दैछ– आजभोलि त यो मौसम तिम्रो मेरो लागि मात्र हो । तिमीलाई माया गरेदेखि मलाई दिन मात्र हैन, रात पनि निकै सुन्दर लाग्छ ।

आऊ हामी माया गरौं । प्रेम गरौं । विकृतिलाई हटाएर अपार उल्लास र उत्साहका साथ प्रणय दिवस अर्थात् भ्यालेन्टाइन्स डे मनाऔं र प्रेमको सम्मान गरौं । ‘ह्याप्पी भ्यालेन्टाइन्स डे !’