जो बनाउँछन् नोबेल पुरस्कार विजेताको आकर्षक पोर्ट्रेट

नोबेल पुरस्कारको समयमा पुरस्कार पाउने व्यक्तिसँगै उनीहरूको चित्र पनि चर्चाकै विषय हुन्छ । कम्तीमा कलाकारहरूका लागि । एकदमै थोरै रङबाट बनाइने पुरस्कृत व्यक्तिका ती पोर्ट्रेट विश्वभरका मिडियामा छापिन्छन् । सामाजिक सञ्जालमा धेरै शेयर हुन्छन् ।

धेरैलाई लाग्न सक्छ ती इलुस्ट्रेट हुन् । तर ती हातैले बनाइएका पोर्ट्रेट हुन् । र केही वर्षयता ती सबै पोर्ट्रेट भिजुअल आर्टिस्ट निकोलस अल्मेडाले बनाउँदै आइरहेका छन् ।

उनी स्विडिस कलाकालर हुन् । चित्रकारिता उनले धेरै अघिदेखि गर्दै आएको भए पनि नोबेल पुरस्कार विजेताको भने सन् २०१२ देखि बनाउन थालेका थिए ।

उनले बनाउने ती पोर्ट्रेटमार्फत नै पाँच विधाका नोबेल पुरस्कार पाउने व्यक्तिहरूबारे विश्वले पहिलो पटक थाहा पाउँछ । उनी आफैंले आफ्नो वेबसाइट ती चित्रबारे लेखेका छन्- यी पोट्रेटहरू विश्वभरका लाखौं मानिसले सेकेन्डभित्रै देख्छन्।

टेड टक्समा हालै दिएको प्रस्तुतिमा उनले आफ्नो कामबारे विस्तृतमा जानकारी दिएका छन् । नोबेल पुरस्कार प्राप्त व्यक्तिबाहेक उनले विश्वभरका महत्त्वपूर्ण व्यक्ति तथा प्राचीन मिथकहरूका प्रतीक बनाउँदै आइरहेका छन् ।

उनको कामको विशेषता नै मिनिमलिजम हो । अर्थात् न्यूनवाद । त्यो त उनको काम हेरे पनि थाहा हुन्छ । उनले बढीमा एक वा दुई रङ प्रयोग गरी चित्रहरू बनाउने गर्छन् । जुन टाढाबाट पनि आकर्षक देखिन्छ।

यसरी सुरु भएको थियो चित्र बनाउने यात्रा

त्यसअघि विजेताहरूको जानकारी दिन तस्बिर प्रयोग हुन्थ्यो । तर विज्ञानतर्फका पुरस्कार विजेताहरूको उच्च गुणस्तरको फोटो पाउनै गाह्रो हुन्थ्यो । कारण थियो– धेरै वैज्ञानिकहरू प्रायः अनुसन्धान कार्यमा व्यस्त हुनु र तस्बिर उपलब्ध नहुनु । अनि नोबेल पुरस्कार कमिटीले पनि जुन-जुन तस्बिर उपलब्ध हुन्थ्यो, त्यही प्रयोग गर्थ्यो ।

त्यस्तै परिस्थितिबिच सन् २०१२ मा नोबेल मिडियाको कला निर्देशकमा अल्मेडा नियुक्त भए । त्यसपछि उनले तस्बिर नै देखाउने थिति परिवर्तन गरे । त्यसको सट्टा कालो मार्करले स्केच बनाएर विजेताहरूको आधिकारिक दृश्य प्रस्तुति गर्न थालियो ।

त्यस नयाँ परम्पराबारे राम्रै चर्चा भयो । अनि नोबेल पुरस्कार किमिटीले सन् २०१३ मा उनलाई ग्राफिकल अवधारणा बनाउन आग्रह गर्‍यो । त्यसपछि उनले नीलो, पहेँलो र कालो रङ प्रयोग गरेर पोर्ट्रेट रूपरेखा (आउटलाइन) बनाउने प्रस्ताव गरे । जसलाई कमिटीले स्वीकार गर्‍यो ।

सन् २०१८ मा आएर कमिटीले चित्रको मुख्य रङ सुनौलो हुनुपर्ने निर्णय गर्‍यो । त्यसयता हरेक वर्ष उनले सुनौलो कालो रङलाई लिएर पोर्ट्रेट बनाउँदै आइरहेका छन् ।

कसरी गर्छन् काम ?

अल्मेडाका अनुसार उनका सबै चित्रहरू अवधारणामा आधारित हुन्छन् । ‘भिजुअल भाषामा अवधारणा नै प्रमुख हुन्छ’ पोर्ट्रेट बनाउने उनको आधारशिला नै यही रहेको छ । यसका लागि उनले ‘ब्रेकिङ न्युज’लाई आधार बनाउने बताएका छन् ।

नोबेल पुरस्कार विजेता घोषणा ब्रेकिङ न्युज हुने र त्यसको पोर्ट्रेट दृश्यमा एकदमै बलियो र तुरुन्तै प्रभाव पार्न सक्ने हुनुपर्ने उनले बताएका छन् । यसका लागि उनले सेतो पृष्ठभूमि, कडा कालो रङ, बोल्ड स्ट्रोक, प्रभाव, कन्ट्रास्ट जस्ता कुरामा ध्यान दिन्छन् । यसले व्यक्तिको पहिचानमा ठूलो महत्व राख्ने उनको भनाइ छ । किनकि कसैले त्यो चित्र देख्दा नोबेल विजेताको हो भनी तुरुन्त चिन्न सकोस् भन्ने उनको ध्याउन हुन्छ ।

प्राय: कमिटीले उनलाई विजेताहरूको नाम घोषणा हुनुभन्दा केही घण्टा अगाडि मात्र गोप्य रूपमा व्यक्तिबारे जानकारी दिन्छ । त्यसपछि उनले एकदमै छोटो समयमा पोट्रेटहरू पूरा गर्छन् ।

उनको पोर्ट्रेट आफैंमा न्यूनवादी छ । त्यसमा सुन प्रयोग प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । उनका अनुसार पोट्रेट बनाउन कालो एक्रिलिक रङ र सुनको फोयल (पन्नी) प्रयोग हुन्छ । फोयललाई विशेष ग्लुको सहायताले क्यानभासमा टाँसिन्छ । त्यसअघि नीलो र पहेँलो रङ प्रयोग गरिन्थ्यो ।

यसरी बनाइने पोर्ट्रेटले विजेताको जानकारी त दिन्छ नै । सँगै न्यू योर्क टाइम्स

नोबेल पुरस्कारबाहेक निकोलस अल्मेडाको अधिकांश समय विभिन्न कला परियोजनामा नै व्यस्त हुन्छन् । तर, उनले नोबेल पुरस्कार विजेताको चिनारीमा जुन नवीनता दिए, त्यो निकै प्रंशसनीय छ । सायद पुस्तौंसम्म कुरा गरिने कलाशैली पनि ।