नेटफ्ल्क्सिले वार्नर ब्रदर्स किनेपछि सिनेमा घरमाथि खतराको घन्टी बजेको हो ?

काठमाडौं । स्ट्रिमिङ प्लेटफर्म नेटफ्लिक्सले हलिउडको प्रसिद्ध कम्पनी वार्नर ब्रदर्स डिस्कभरी किनेको खबरले मनोरञ्जन जगतमा हलचल मच्चाएको छ । केही दिनअघि यी दुई कम्पनीबीच ८२.७ अर्ब डलरको सम्झौता भएको थियो ।

यो सम्झौताले मनोरञ्जन जगतमा नेटफ्लिक्सको प्रभुत्वलाई अझ बलियो बनाउने भए पनि विज्ञहरूले यसलाई थिएटर व्यवसायको लागि चेतावनीको संकेत मानिरहेका छन् ।

यो किन भनिएको छ, यो सम्झौताको अर्थ के हो र के यो सहकार्यले मनोरञ्जन र सिनेमाको दुनियाँलाई साँच्चै परिवर्तन गर्नेछ भन्ने कुरा बुझौं ।

यो सम्झौतालाई मनोरञ्जन जगतको सबैभन्दा ठूलो सम्झौता मानिएको छ ।

नेटफ्लिक्स पहिले नै विश्वको सबैभन्दा ठूलो स्ट्रिमिङ कम्पनी हो । वार्नर ब्रदर्स र एचबीओ थपिएसँगै, यसको लाइब्रेरी उल्लेखनीय रूपमा बलियो हुनेछ ।

किनभने अब उसँग ‘ह्यारी पोटर’, ‘फ्रेन्ड्स’, ‘गेम अफ थ्रोन्स’, ‘लर्ड अफ द रिङ्स’ र डीसी कमिक्सको ‘ब्याटम्यान’, ‘सुपरम्यान’, ‘वन्डर वुमन’ जस्ता विश्व प्रसिद्ध फिल्म र श्रृंखलाको खजाना हुनेछ ।

यति मात्र होइन, यो मर्जरपछि, नेटफ्लिक्सको ३० करोडभन्दा धेरै र एचबीओ म्याक्सको १२ करोड ८० लाख ग्राहक थपिएपछि, यो स्ट्रिमिङ प्लेटफर्म यति विशाल हुनेछ कि यसले स्ट्रिमिङ बजारलाई नियन्त्रण गर्न सक्नेछ ।

यसले दुवै कम्पनीलाई डिज्नी र प्यारामाउन्ट जस्ता प्रतिद्वन्द्वीभन्दा उल्लेखनीय फाइदा दिनेछ । नेटफ्लिक्सका सह-सीईओ टेड सारान्डोसले सम्झौताले प्लाटफर्मको विस्तारलाई तीव्र बनाउने र लाइब्रेरीमा थप विकल्प तथा विश्वस्तरीय सामग्री उपलब्ध हुने बताए ।

फिल्म व्यापार विज्ञ कोमल नाहटा भन्छन्, “नेटफ्लिक्स आफैंमा एक विशाल प्लेटफर्म हो, तर यो मर्जरपछि, यो अझ शक्तिशाली हुनेछ । यसको सामग्री र विविधतासँग प्रतिस्पर्धा गर्न अरूलाई गाह्रो हुनेछ ।’

वार्नर ब्रदर्सको चलचित्र र कार्यक्रमको अद्भुत पुस्तकालय, सिटिजन केन र कासाब्लान्का जस्ता कालातीत क्लासिकदेखि ह्यारी पोटर एण्ड फ्रेन्ड्ससम्म, स्ट्रेंजर थिंग्स जस्ता हाम्रा मनपर्ने सिरिजसम्म, के-पप डेमन हन्टर्स’ र स्क्विड गेम’ जस्ता टाइटलसँग मिलाएर, हामी हाम्रा दर्शकलाई उनीहरूले मन पराउने कुराहरू अझ राम्रोसँग दिन सक्नेछौं’ नेटफ्लिक्स सीईओ टेड सारान्डोसले भने ।

के सिनेमाघरको लागि खतरा बढ्नेछ ?

यसैबीच, यो सम्झौतालाई थिएटरका लागि ठूलो खतरा मानिएको छ । ‘ह्यारी पोटर’ र “लर्ड अफ द रिङ्स’ जस्ता ब्लकबस्टर फिल्मको निर्माता वार्नर ब्रदर्सले मर्जरपछि बजेट कटौतीको सामना गर्न सक्ने विश्वास गरिन्छ ।

हलमा रिलिज हुने फिल्मको संख्या पनि घट्न सक्छ, जसले बक्स अफिसलाई हानि पुर्‍याउन सक्छ र यसबाहेक, ४५-९० दिनको ‘थिएटर एक्सक्लुसिभ विन्डो’ को परम्परालाई अझ कमजोर बनाउन वा हट्न पनि सक्छ ।

विश्वभरका सिनेमा चेन र संस्था यसबारे चिन्तित छन्, र यो ठीक हो, किनकि नेटफ्लिक्सका सह-सीईओ टेड सारान्डोसले पहिले नै भनेका छन् कि थिएटरमा चलचित्र हेर्नु अप्रचलित भइसकेको छ ।

यही कारणले गर्दा ‘टाइटानिक’ र ‘अवतार’ जस्ता प्रसिद्ध फिल्म बनाउने निर्देशक जेम्स क्यामरुनले पनि यसलाई ‘विपत्ति’ भनेका छन् ।

‘भारतको सिनेमा बजार विविधता, स्केल र दर्शकको रोजाइमा निर्भर गर्दछ । यसले थिएटर-फस्र्ट मोडेललाई कमजोर बनाउनेछ । महत्वपूर्ण थिएट्रिकल फिल्महरूको संख्या घट्नेछ । दर्शकसँग पहिले जस्तो विविध विकल्पहरू कहिल्यै हुनेछैनन्’ मल्टिप्लेक्स एसोसिएसन अफ इन्डियाका अध्यक्ष कमल ज्ञानचन्दनीले भने ।

सिनेमा घर संस्थाको आपत्ति

अमेरिका र भारतीय फिल्म हलको संस्थाले प्रस्तावित सम्झौताप्रति गम्भीर आपत्ति व्यक्त गरेको छ र एक विज्ञप्तिमा यसले भारतको थिएटर अर्थतन्त्रलाई हानि पुर्‍याउन सक्ने बताएका छन् । संस्थाले भनेको छ, ‘यदि कुनै डिजिटल प्लेटफर्म, जसले सिनेमाघरमा चलचित्र देखाउन प्राथमिकता दिँदैन, विश्वको सबैभन्दा ठूलो फिल्म स्टुडियो मध्ये एक किन्छ भने, उच्च गुणस्तरका थिएटर फिल्मको संख्या घट्न सक्छ । साथै, पहिले थिएटरमा फिल्म रिलिज गर्ने ‘थिएटर फस्र्ट’ मोडेल पनि प्रभावित हुन सक्छ ।

यसले टिकट बिक्रीदेखि सम्पूर्ण सिनेमा प्रणालीसम्म सबै कुरामा असर गर्नेछ । वार्नर ब्रदर्स लामो समयदेखि भारतीय सिनेमाको लागि एक विश्वसनीय साझेदार रहेको छ, जसले निरन्तर रूपमा प्रमुख अन्तर्राष्ट्रिय र स्थानीय फिल्मलाई थिएटरमा ल्याउँदै आएको छ ।

‘यदि नेटफ्लिक्सले यसलाई प्राप्त गर्छ भने, यसले स्ट्रिमिङ-फस्र्ट मोडेललाई बढावा दिन सक्छ । यसले भारतका लाखौं मानिसको जीविकोपार्जनमा असर पार्न सक्छ, किनकि फिल्म निर्माण, वितरण, प्रदर्शनी, खानपान र सहायक सेवा यससँग जोडिएका छन्’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

नेटफ्लिक्स र वार्नर ब्रदर्स डिस्कभरी बीच के सम्झौता छ ?

नेटफ्लिक्सले वार्नर ब्रदर्स डिस्कभरीको फिल्म र टिभी स्टुडियोहरू, स्ट्रिमिङ डिभिजनहरू एचबीओ र एचबीओ म्याक्ससहितलाई ८२.७ बिलियन डलरमा किन्न सहमत भएको छ । यस अन्तर्गत, डब्लूबीडीले आफ्नो विश्वव्यापी टिभी नेटवर्कलाई ‘डिस्कभरी ग्लोबल’ नामक नयाँ कम्पनीमा अलग गर्नेछ ।

नेटफ्लिक्सले प्रख्यात हलिउड स्टुडियो वार्नर ब्रदर्सको नियन्त्रण पनि प्राप्त गर्नेछ र यो मर्जर १२ देखि १८ महिना भित्र सम्पन्न हुने अपेक्षा गरिएको छ । नेटफ्लिक्सले सम्झौता सुरक्षित गर्न प्यारामाउन्ट र कमकास्ट जस्ता प्रतिस्पर्धीलाई हराएको छ ।

ट्रम्प भन्छन्- समस्या हुनसक्छ

आइतबार वासिङ्टन डीसीमा आयोजित एक कार्यक्रममा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले नेटफ्लिक्सको “ठूलो बजार हिस्सा’ रहेको र दुईवटा फर्म एक हुँदा यसको आकारले समस्या सिर्जना गर्न सक्ने बताए ।

ट्रम्पले सम्झौतालाई अनुमोदन गर्ने वा नगर्ने भन्ने निर्णयमा उनी व्यक्तिगत रूपमा संलग्न हुने बताए र नेटफ्लिक्सको बजार हिस्साको आकारलाई बारम्बार उल्लेख गरे ।

उनले नेटफ्लिक्सका सह-सीईओ टेड सारान्डोसले हालै ओभल अफिसको भ्रमण गरेको र कम्पनीमा उनको कामको प्रशंसा गरेको पनि बताए । ‘मलाई उहाँप्रति धेरै सम्मान छ । उहाँ एक महान व्यक्ति हुनुहुन्छ,“ ट्रम्पले भने, ‘उहाँले चलचित्रको इतिहासमा सबैभन्दा महान् काममध्ये एक गर्नुभएको छ ।’

राइटर्स गिल्ड अफ अमेरिकाले मर्जरलाई रोक्न आह्वान गर्दै भनेका छन्, “विश्वको सबैभन्दा ठूलो स्ट्रिमिङ कम्पनीले आफ्नो सबैभन्दा ठूलो प्रतिस्पर्धी मध्ये एकलाई निल्न खोजेको कुरालाई रोक्नको लागि एन्टिट्रस्ट कानूनहरू डिजाइन गरिएको थियो ।’

“यसको परिणामले रोजगारी समाप्त पार्नेछ, ज्याला घटाउनेछ, सबै मनोरञ्जनकर्मीको अवस्था बिग्रनेछ, उपभोक्ताको लागि मूल्य बढाउनेछ र सबै दर्शकको लागि कन्टेन्टको मात्रा र विविधता घटाउनेछ’ संस्थाले शुक्रबार भनेको छ ।

एजेन्सीको सहयोगमा ।