एक वर्षमा चार सय अंकले घट्यो नेप्से, ८५ अर्बको सेयर थपियो

२६ चैत, काठमाडौं। वर्षभरी लगभग ओरालो बाटोमा देखिएको नेप्सेले एक वर्षमा चार सय अंक गुमाएको छ । गत वर्षको चैत अन्त्यमा १६७९ विन्दुमा रहेको नेप्से परिसूचक आइतबार १२९४ विन्दुमा आइपुगेको छ । यो वर्ष अन्त्य हुन मात्रै पाँच दिन बाँकी छ ।

बर्षअन्त्य हुँन लाग्दा सेयर बजारमा हरियाली छाउन थालेको छ भने कारोबार रकममा पनि सुधार भइरहेको छ । ‘पहिले जस्तो यसलाई चैतमसान्त कै प्रभाव भन्न मिल्दैन । संस्थाहरुबाट कत्तिको दरमा लाभांश आउन सक्छ बैशाखमा आउने वित्तीय विवरण हेरेरै मात्र आँकलन गर्न सकिनेछ,’ एक विश्लेषकले भने । बैंक तथा वित्तीय संस्थाको चुक्ता पुँजी लगभग पुगिसकेकोले कत्तिको दरमा लाभांश आउनेछ भन्ने यकिन गर्न गाह्रो रहेकोले यसलाई चक्रिय प्रभाव भन्न नमिल्ने उनी बताउछन् ।

चैत मसान्त सकिएपछि कम्पनीहरुको तेस्रो त्रैमाशको वित्तीय विवरण प्रकाशित हुने गर्छ । यसैको आधारमा नाफा घाटाको प्रक्षेपण गर्न सकिने भएकोले पनि बजार बढ्ने अपेक्षामा चैत अन्त्य नहुँदै बजार बढ्ने गरेको देखिदै आएको छ ।

बैशाखपछि बजार बढ्न थाल्ने र मूल्य उच्च भइसक्ने कारण पस्न गाह्रो हुने मानिने गरिएको छ । यसलाई कतिपय लगानीकर्ताहरु चक्रिय प्रभावको रुपमा मान्ने गर्छन् । तर, यसपटक अन्य अवस्थाभन्दा फरक रहेकोले यसको ठुलो प्रभाव नपर्ने विश्लेषकहरुको भनाई छ ।

‘अहिले बजार घटेको कारण लगानी केही बढ्नु स्वभाविक हो । केही बढ्ने र पुनः घट्ने प्रवृत्तिमा कमाउन सकिने भएकोले पनि अहिले ठुला लगानीकर्ता समेत पसेको देखिन्छ,’ ती विश्लेषकको दाबी छ । यही कारण आइतबार बजारमा दैनिक औसत कारोबार रकमभन्दा धेरैको कारोबार भएको छ ।

आइतबार बजारमा एकै दिन ९१ करोड रुपैयाँको सेयर कारोबार भएको छ । साउनयता दैनिक औसत कारोबार ३२ देखि ७५ करोड रुपैयाँको बीचमा रहदै आएको छ । एनआइसी एशियाको ग्रोथ फण्ड, सिटिजन्स म्युचुअल फण्डलगायतका नयाँ सामुहिक लगानी कोष सहित पुराना कोष र संस्थागत लगानीकर्ताहरुले सेयर किनेपछि पनि बजारमा लगानी बढेको ब्रोकरहरुले बताएका छन् ।

बजार बढेपछि मार्जिन कलको दबाबबाट भने लगानीकर्ताहरुले मुक्ति पाउने देखिएको छ । हरेक त्रैमाश अन्त्यमा बैंक तथा वित्तीय संस्थामा सेयर धितो राखेर कर्जा लिएकाहरुले सावा तथा व्याज भुक्तानी गर्नुपर्छ । तर बजार घटेमा सेयरको धितो समत बढाउनु पर्ने हुन्छ । सेयरको धितो बढाउन बैंकबाट मार्जन कल आउने गरेको छ ।

एक वर्षमा हालसम्म दुई सामूहिक लगानी कोष बाहेक ८५ अर्ब ३० करोड (८५ करोड ३० लाख कित्ता) बराबरका नयाँ सेयर थपिएको छ । नेप्सेले मासिक र साप्ताहिक रुपमा प्रकाशित गर्ने विवरणमा यस्तो तथ्यांक छ ।

सीडीएस एण्ड क्लियरिङ लिमिटेडको तथ्यांक अनुसार १२ लाखले डिम्याट खाता खोलेका छन् । बजारमा लगानीकर्ताको संख्या १५ लाख मानिदै आएको थियो । डिम्याट खाता खोल्ने क्रममा दोहोरोपना बाँकी नै रहेकोले वास्तविक लगानीकर्ताको संख्या अझै यकिन हुन सकेको छैन ।