खेल बच्चाको विकासको एक स्वाभाविक र अहम् हिस्सा हो । खेलमा उसको व्यक्तित्वको विकास हुन्छ । उसले नयाँ कौशल सिक्छ । शारीरिक सक्रियता बढ्छ । सिर्जनशिल क्षमता विकास हुन्छ । र, यसका लागि सहायक हुन्छ, खेलौना ।
खेलौना यति महत्वपूर्ण हुन्छ कि, त्यसलाई खरिद गर्नुअघि केहि कुरा ध्यान राख्नैपर्छ । जस्तो कि, बच्चाको उमेर अनुसार कस्तो खेलौना ठीक हुन्छ, कुन खेलौना कति सुरक्षित हुन्छ । त्यसैले खेलौना किन्नुअघि केहि कुरा ख्याल गर्नैपर्छ ।
१. वार्निङ लेबल आवश्य पढौं
जुनसुकै उमेरको बच्चाका लागि होस्, खेलौना खरिद गर्नुअघि त्यसको वार्निङ लेबल पढ्नैपर्छ । अझ तीन बर्षभन्दा कम उमेरका बच्चाका लागि खेलौना किन्ने हो भने वार्निङ लेबल अनिवार्य पढ्नुपर्छ । त्यसमा उक्त खेलौनाले बच्चामा हुनसक्ने संभावित खतराको बारेमा बताइएको हुन्छ । साथै, के सावधानी राखिएको छ, त्यो पनि उल्लेख हुन्छ ।
२. धारिलो खेलौनाबाट बचौं
खेलौना धारिलो वा असुरक्षित हुनसक्छ । त्यसैले खरिद गर्नुअघि उक्त कुरा ख्याल गर्नैपर्छ । अक्सर सानो बच्चाले खेलौना मुखमा हाल्छ । यसले उनीहरुको गिजा काटिन सक्छ । अन्य भागमा चोट पटक लाग्न सक्छ । त्यसैले खेलौना खरिद गर्दा त्यसले कतै चोटपटक लाग्ने छ/छैन ? हेर्नुपर्छ ।
३. लामो धागो भएको खेलौना
लामो धागो भएको खेलौना बच्चाका लागि सुरक्षित हुँदैन । किनभने हामी खेल्ने कुरासँग बच्चालाई छाडेर अन्य काम गर्न थाल्छौ । बच्चा त्यही धागोमा बाधिन सक्छ,अल्झिएर लड्न सक्छ ।
५. स-सानो टुक्रा भएको खेलौना
सानो बच्चाका लागि स-सना टुक्रा भएको खेलौना ठीक हुँदैन । यस्तो खेलौना उसले मुखमा हाल्न सक्छ । सकेसम्म मुखमा नअटाउने खेल्ने कुरा ल्याउनुपर्छ ।
६. बलियो र सुरक्षित
खेलौना खरिद गर्दा त्यो कति टिकाउयुक्त छ एवं कति बलियो छ भन्ने कुरामा पनि ध्यान दिनुपर्छ । किनभने, बच्चाले खेलौना खेल्दा त्यो फुट्ने, टुक्रिने हुनसक्छ । त्यस्ता खेलौनाले चोटपटक पनि लाग्न सक्छ ।
६. कडा आवाज भएको खेलौना
कति खेलौनामा यस्तो आवाज हुन्छ, जसले बच्चाको श्रवणशक्तिमा असर गर्न सक्छ । बच्चालाई भुलाउनका लागि आवाज आउने खेलौना खरिद गर्नुछ भने, त्यसको आवाज आवश्य जाँच्नुपर्छ ।
७. यस्तो खेलौना, जसबाट बच्चाले केहि सिकोस्
अक्सर खेलौना खरिद गरेको समय तीन कुरालाई ध्यान दिनुपर्छ
१. त्यो खेलौना कति उपयोगी छ ?
२. बच्चाले उक्त खेलौनासँग कति लामो
समयसम्म रुचीपूर्वक खेल्न सक्छ ?
३. के खेलौनाबाट बच्चाले केहि नयाँ कुरा सिक्छ ?
बच्चालाई त्यस्तै खेलौना उपयोगी हुन्छ, जो सुरक्षित, रुचीकर हुनका साथै रचनात्मक क्षमता बढाउने पनि ।
