फुटबल स्टार बन्न चाहन्थे सोमबहादुर, आर्मी बनेपछि एथ्लेटिक्समा चम्किए

३ कात्तिक, पोखरा । २०६९ मा नेपाली सेनाको सिपाही बन्नुअघि गोरखाका सोमबहादुर कुमालले फुटबलको स्टार खेलाडी बन्ने सपना देखेका थिए । स्कुल पढ्दा मोजाको भकुण्डो बनाएर फुटबल खेलेका सोमबहादुरको लक्ष्य नेपाली सेनामा भर्ती भएपछि मोडियो ।

फुटबल खेलाडी बन्ने सपना पूरा नभए पनि सोमबहादुर एथ्लेटिक्सको सफल खेलाडी बनेका छन् । नेपालमा एथ्लेटिक्सको ४०० मिटर र ८०० मिटर दौड विधामा पछिल्लो सात वर्षदेखि उनी लगातार च्याम्पियन हुन् ।  ‘सेनामा भर्ना हुनुअघिसम्म मलाई एथ्लेटिक्सबारे केही थाहा थिएन । पहिलोपल्ट सेनामा जानकै लागि दौडको प्रशिक्षण गरेको हो । बरु मलाई फुटबलर बन्नु थियो’, अहिले सोमबहादुरलाई फुटबल खेलाडी बन्न नपाएकोमा कुनै पछुतो छैन ।

एथ्लेटिक्स प्रशिक्षक सुशील नरसिंह राणाको नजरमा उनी यो विधामा अन्तर्राष्ट्रिय स्वर्ण पदककै दाबेदार हुन् ।

नवौं राष्ट्रिय खेलकुदअन्तर्गत पोखरा रंगशालामा बिहीबार सम्पन्न एथलेटिक्स च्याम्पियनसिपमा सोमबहादुरले नेपाल आर्मीका लागि चार गुणा ४०० मिटर रिले दौडमा तेस्रो स्वर्ण जिते । नवौं खेलकुदमै उनले ४०० र ८०० मिटर दौडमा स्वर्ण जितिसकेका थिए ।

उनले तीन स्वर्णमात्र जितेनन्, आफ्नो प्रदर्शनमा सुधार पनि ल्याएका छन् । ४०० मिटर दौडमा आफ्नै नाममा रहेको ह्याण्ड टाइम कीर्तिमान सुधार गरी ४७.९५ सेकेण्डमा दूरी पूरा गरे । उनका पहिलो प्रशिक्षक धनीराम चौधरीले सन् १९८५ मा बनाएको इलेक्ट्रिक टाइमिङको कीर्तिमानभन्दा कम समयमा उनको कीर्तिमान छ । आफ्नो पहिलो प्रशिक्षककै कीर्तिमानभन्दा कम समयमा दौड पूर गर्न सक्नुलाई सोमबहादुरले खेलजीवनकै कोशेढुंगा मानेका छन् ।

इभेन्ट खाली नगर्न दौडिएको पहिलो भए

२०७० वैशाखमा प्रधानसेनापति ट्रफीका लागि नेपाली सेनाका गणहरुबाट छनौट प्रतियोगिता हुँदै थियो । उनको भैरवीदल गणबाट ८०० मिटर दौडमा सहभागी हुने खेलाडी नै भएनन् । सोमले आँट गरे, तर उनी पहिलो भए ।

‘त्यतिबेला मैले २ मिनेट १३ सेकेण्डमा दूरी पूरा गरेको थिएँ । संयोगले सोही विधाको राष्ट्रिय कीर्तिमानधारी धनीराम गुरु खेल खेलाउन आउनुभएको रहेछ । उहाँले मेरो खेल मन पराउनुभयो’, सुरुवाती दिनबारे सोमबहादुर भन्छन्, ‘भदौमा उहाँसँग एक महिना प्रशिक्षण गर्दा मेरो टाइमिङ १ मिनेट ५९ सेकेण्डमा झरिसकेको थियो ।’

सोही वर्ष प्रधानसेनापति ट्रफीमा ८०० मिटर दौडको स्पर्धामा दोस्रो भएपछि त्रिभुवन आर्मी क्लबमा उनले प्रवेश पाए । २०७२ को १२औं दक्षिण एसियाली खेलकुदको छनोट प्रतियोगितामा ४०० र ८०० मिटर दौडमा स्वर्ण जितेयता उनलाई नेपालभित्र आफ्नो इभेन्टमा दोस्रो हुनुपरेको छैन ।

प्रशिक्षण नै नगरी पहिलोपल्ट ८०० मिटरमा २ मिनेट १३ सेकेण्डको समय सुधार गरी राष्ट्रिय कीर्तिमान राख्न उनलाई ६ वर्ष लाग्यो । पहिलो प्रशिक्षक धनीराम चौधरीको १ मिनेट ५०.६० सेकेण्डको कीर्तिमान सुधार गरी नेपालमै भएको १३औं सागमा सोमबहादुरने १ मिनेट ५०.२५ सेकेण्डको नयाँ कीर्तिमानसहित कांस्य पदक जितेका थिए ।

‘पहिलो टाइमिङमा म २३ सेकेण्डले पछि थिएँ । कीर्तिमान बनाउन के सकुँला र भन्ने लागेको थियो । तर, गुरुले नै सिकाएर ममार्फत आफ्नै कीर्तिमान तोडाउनुभयो’, सोमबहादुरले धनीरामप्रति श्रद्धा व्यक्त गरे ।

२७ वर्षीय सोमबहादुर आफ्नो सफलताको श्रेय नेपाली सेनालाई नै दिन्छन् । एथलेटिक्समा संघर्ष, मिहिनेत र भाग्यको समिश्रणबाट सफलता निस्कने उनको अनुभव छ ।

‘म भाग्यभन्दा मिहिनेत र धैर्यमै विश्वास गर्छु । नत्र खेलकुदमा कोही पनि सफल हुँदैन’, उनले थपे, ‘मलाई राष्ट्रिय कीर्तिमान बनाउन ६ वर्ष लाग्यो । यो आजको भोलि हुने सुधार होइन । त्यसैले एथलेटिक्सलाई खेलको राजा भनिएको हो ।’

सोमले नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताका लागि साढे दुई महिनाको तयारी गरेका थिए । अब उनले एसियाडमा राष्ट्रिय कीर्तिमान सुधार गर्ने र १४औं सागमा स्वर्ण जित्ने लक्ष्य राखेका छन् ।

‘यति तयारीले मेरो सपना पूरा हुँदैन । राखेप र एथ्लेटिक्स संघले मलाई कम्तीमा ६ महिना विदेशमा प्रशिक्षणको वातावरण बनाइदिएको खण्डमा आगामी सागमा म स्वर्ण जित्ने ग्यारेन्टी गर्छु’, सोमबहादुर आत्मविश्वासी सुनिए ।

लकडाउनको समयमा डाइट खानसमेत आर्थिक समस्या भएको अनुभव बताउँदै उनले सरोकारवाला निकायले खेलाडीको सुरक्षामा ध्यान दिनुपर्ने धारणा राखे ।

सोमबहादुरको अन्तर्राष्ट्रिय सहभागिता र सफलता

२०१६ १२औं साग– छैटौं
२०१७ एसियन च्याम्पियनसिप, भारत –सहभागी
२०१७ ब्रुनाइ ओपन च्याम्पियनसिप– स्वर्ण
२०१७ माल्दिभ्स ओपन च्याम्पियनसिप –स्वर्ण
२०१८ १८औं एसियाली खेलकुद, इण्डोनेसिया – राष्ट्रिय कीर्तिमान
२०१९ एसियन च्याम्पियनसिप, कतार– सहभागी
२०१९ १३औं साग– कांस्य