नाटु नाटु : ओस्कारमा छानिएको यो गीत कसरी तयार भयो ?

काठमाडौं । तेलुगू फिल्म ‘आरआरआर’ को चर्चित गीत ‘नाटु नाटु’ ओस्कारको ९५ औं संस्करणअन्तर्गत मौलिक गीत विधामा मनोनित भएको छ । यो त्यही फिल्मको गीत हो जसमा हिजोआज बालबालिका र वृद्धवृद्धा सँगै नाचिरहेका छन् । यो गीतले फिल्मप्रेमीको मन जितेको छ ।

गीत ‘नाटु नाटु’ (नेपालीमा नाच नाच)मा रामचरण र जुनियर एनटीआरले नृत्य गरेका छन् । निर्देशक राजामौलीको ‘ट्रिटमेन्ट’ले यो गीतले नयाँ उडान भरेको थियो । यो गीत कसरी बन्यो ? यो गीतलाई पर्दामा ल्याउनुअघि फिल्मका निर्देशक एसएस राजामौली, संगीत निर्देशक कीरावाणी र गीतकार चन्द्रबोसको दिमागमा के चलिरहेको थियो ?

राजामौलीको दिमागमा यो थियो कि अभिनेताद्वय जुनियर एनटीआर र रामचरण दुवै तेलुगू फिल्म उद्योगका उत्कृष्ट नर्तक हुन् । दुवैले आ–आफ्नो तरिकाले धेरै पटक आफ्नो क्षमता प्रमाणित गरिसकेका छन् । यदि दुवैलाई सँगै डान्स गरेको देखाइयो भने राम्रो होला । उनीहरुलाई सँगै प्रस्तुति दिएको देख्दा दर्शकको रमाइलो र अनुभूतिलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याउन सकिन्छ भन्ने उनको सोच थियो ।

राजामौलीले फिल्मका संगीतकार कीरावाणीसँग आफ्नो विचार सेयर गरे । यसबारे कुरा गर्दै कीरावाणीले भने, ‘राजामौलीले मलाई जेठो भाइ, मलाई एउटा यस्तो गीत चाहिएको छ जसमा दुवै नर्तकहरू एकअर्कासँग प्रतिस्पर्धा गरेर नाच्छन् भनेर कुरा राख्नुभयो ।’ कीरावानीले गीत लेख्नको लागि तेलुगू फिल्ममा अहिलेका चल्तीका गीतकार चन्द्रबोसलाई छनोट गरे ।

कीरावाणीले गीतकार बोसलाई भने, ‘गीत यस्तो हुनुपर्छ कि दुवै मुख्य कलाकारले यसमा आफ्नो नृत्य गरेर उत्साह पैदा गरून् । तपाईं जे चाहनुहुन्छ लेख्न सक्नुहुन्छ । तर ध्यान राख्नुहोस् कि यो फिल्म सन् १९२० मा घटेको घटनाको वरिपरि घुम्छ । त्यसैले शब्दहरू एउटै अवधिका छन् भनी हेर्नुहोस् ।’

राजामौली, कीरावाणी र चन्द्रबोसले १७ जनवरी २०२० देखि यस गीतमा काम गर्न थालेका थिए । हैदराबादको आल्मुनियम कारखानामा रहेको ‘आरआरआर’ को कार्यालयबाट काम सुरु भएको हो । चन्द्रबोस आफ्नो कारमा बस्ने बित्तिकै राजामौली र कीरावाणीको निर्देशन उनको दिमागमा घुम्न थाल्यो । कार आल्मुनियम कारखानाबाट जुबली हिल्सतर्फ अघि बढ्दै थियो । उनको हात स्टेयरिङ ह्वीलमा थियो, तर उनको दिमाग गीतमा थियो । त्यसैले उनको मनमा ‘नाटु–नाटु’ गीतको हुक लाइन बज्यो ।

यस्तो खालको धुन अहिलेसम्म बनेकै थिएन । यस्तो धुन अहिलेसम्म बनेको थिएन । उनले ‘६–८ पटक तकिता, तकिताको गतिमा गीत बुन्न थाले । यो गति को बिन्दु के थियो ? चन्द्र बोसले भने, ‘यो कीरावाणीको मनपर्ने ढाँचा भएकोले, उनले त्यसको सहारा लिनु उचित ठाने ।’ २५ वर्षअघि पनि कीरावाणीले चन्द्रबोसलाई सल्लाह मानिसहरूलाई उत्तेजित गर्ने कुनै पनि गीत बनाउन सल्लाह दिएका थिए ।

नाटु नाटु एउटा यस्तो गीत हो जसमा शीर्ष कलाकारले आफ्नो नृत्य कौशल देखाउँछन् । त्यसैले चन्द्रबोसले यो प्रस्ताव राखेका थिए । दुई दिनमा उनले गीतका तीनवटा रुप बनाए र त्यसपछि कीरावाणीलाई भेटे । उनले अन्त्यमा आफ्नो मनपर्ने कविता सुनाए । यसअघि थप दुई श्लोक पठाइयो । कीरावाणीलाई पनि चन्द्रबोसका यी गीत मन पर्‍यो र यसलाई अन्तिम रुप दिइयो ।

गीतका केही हरफ 

पोलमगट्टु धुम्मुलोना पोतलागट्टा धुकीनाट्टु

पोलेरम्मा जटारालो पोथराजु ओगिनत्तु

किरुसेप्पुलु एसिकोनी करासामु सेसिनट्टु

मारिसेट्टु निडालोना कुरागुम्पु कोडिनट्टु

दुई दिनमा गीतको ९० प्रतिशत काम सकियो । तर केही परिवर्तन र सम्पादनपछि यो गीतलाई फाइनल गर्न १९ महिना लाग्यो । यस अवधिमा चन्द्रबोस र कीरावाणीले यो सम्पूर्ण गीतको बारेमा परामर्श गरिरहे । फिल्ममा भीमा (जुनियर एनटीआर)को क्यारेक्टर तेलङ्गनाको हो भने राम (रामचरण) आन्ध्र प्रदेशका हुन् । त्यसैले गीतमा दुवै क्षेत्रमा सन् १९२० को भाषाका शब्दहरू समेटिएको छ ।

उदाहरणका लागि ‘मिरापा टोकु’ (भूमि रातो खुर्सानी) ’दुमुकुल्लादतम’ (माथि र तल उफ्रिंदै) । यी शब्दहरू तेलङ्गनामा धेरै सामान्य छन् । त्यस समयमा तेलङ्गनामा ज्वार मुख्य खाना हुन्थ्यो । यो रातो खुर्सानीसँग खाइन्थ्यो । चन्द्रबोसको नजरमा, गीत त्यही हो जहाँ शब्दहरू मिल्छन् र त्यसपछि दृश्यले यसलाई कब्जा गर्छन् । यो गीत मापदण्डमा एकदम फिट छ ।

तेलुगूमा धेरै लोककथा छन् । गीतमा पनि ती पात्रको प्रयोग गरिएको छ । यो गीत कालभैरव र राहुल सिपलीगञ्जले गाएका हुन् ।

‘नाटु नाटु’ गीतले एनटीआर र रामचरण दुवैको नृत्य क्षमताको परीक्षण गर्‍यो । कोरियोग्राफर प्रेम रक्षितले यो गीतमा करिब ९५ स्टेप कम्पोज गरेका छन् । हस्ताक्षर चरणको लागि उनले यसको ३० भर्सन बनाए । विशेषगरी त्यो दृश्यमा जसमा एनटीआर र रामचरण हात समातेर नाचिरहेका छन् । फिल्मको युनिटले एक अन्तर्वार्तामा यस विशेष स्टेपका लागि १८ टेक आवश्यक भएको बताएको थियो ।

गीत युक्रेनको राष्ट्रपति भवनको पृष्ठभूमिमा खिचिएको हो ।

फिल्मको सुटिङका क्रममा राजामौली र कीरावाणीले गीतको अन्तिम श्लोक परिवर्तन गर्ने निर्णय गरेका थिए । चन्द्रबोस त्यतिबेला फिल्म ‘पुष्पा’ को सेटमा व्यस्त थिए । त्यसैले हामीले उहाँसँग कन्फ्रेन्स कलमा कुरा गर्‍यौं । राजामौली र कीरावाणीले उनलाई अन्तिम श्लोकमा परिवर्तन गर्न भने । आखिर गीत पूरा गर्न १९ महिना लाग्यो । अन्तिम श्लोक १५ मिनेटमा परिवर्तन भयो । त्यसपछि फेरिएको गीत रेकर्ड भयो ।

नाटु नाटु गीतले एनटीआर र रामचरणको नृत्य प्रतिभा मात्र देखाउँदैन, बरु भीम र रामको मित्रताका धेरै पक्षलाई पनि अगाडि ल्याउँछ । यसले भीमको लागि रामको बलिदानको कथा बताउँछ । यसले बताउँछ कि कसरी तेलुगू जनताले ब्रिटिशको आदेश पालना गर्न अस्वीकार गरे ।