नेपालको देहातबाट नेटफ्लिक्ससम्म : चन्द्रमाको उज्यालो पछ्याउँदै अमिता सुमन

नेपालमा अहिले रातिको समय । भारतीय सीमा नजिकैको एउटा सानो दक्षिणी गाउँ भेडिहारीमा सूर्य पूरै अस्ताएको छ । यस ठाउँको जनसंख्या ६ हजारभन्दा कम छ । वायु प्रदूषण निकै न्यून । सडक बत्तीहरू छैनन् । मेसिनको चर्काे आवाज छैन । क्रिकेटको आवाज र आकाशभरि ताराहरु फैलिएका छन् ।

एउटी सानी केटी, जिज्ञासा बोकेर पूर्णिमाको उज्यालो खोज्दै ब्युँझिन्छिन् । माटोले बनेको घर छाडेर उनी नीलो धुवाँ पछ्याउँदै अघि बढ्छिन् । अघि बढ्दै जाँदा ढुंगा र माटोमा खुट्टा अल्झिएर उनी भुइँमा लड्छिन् । यद्यपि, यो उमेरका केटीका लागि यो सबथोक निषेध गरिएको छ ।

उनी मौनतामा रमाउँछिन् । जुनकिरीहरु उनको पछि लाग्छन् । सानी केटी चन्द्रमा देखेर छक्क पर्छिन् । अमिता सुमनलाई थाहा थियो, ठूलो दृश्यतर्फ कसरी हिंड्ने । ‘मलाई सम्झना छ कि यदि म निकै उफ्रिन सकें भने म यसलाई छुन सक्छु । यसलाई वर्णन गर्ने तरिका एकमाथि थियो कि म अवतार फिल्ममा थिएँ ।’

उनले बाल्यकालका यी सम्झना सुनाइन् । सुमनको जीवन यिनै जादुयी क्षणहरूको श्रृंखला बनेको छ । प्रत्येक अनुभव पुनः दोहोरिने सम्भावना छैन । जस्तै, उनले पहिलोपटक टेलिभिजन हेर्दाको त्यो क्षण । यो समय उनको गाउँमा पर्व हुँदा बेलाको हो । उनीहरूलाई टिभीमा लाइन जोड्न पावर स्रोतको खाँचो थियो, जुन जोडेपछि स्क्रिन उज्यालो भयो ।

उनले यो अनुभवलाई ब्री लार्सनसँगको ओस्कार विजेता फिल्म ‘रुम’सँग तुलना गर्छिन् । ‘मैले त्यो फिल्म हेरें र यसले मसँग धेरै गहिरो सम्बन्ध राखेको छ । आफूले खोज्ने स्वतन्त्रता र वरिपरिको चार पर्खालबीचको विभाजन बुझ्न कठिन छैन,’ उनी भन्छिन् । यो फिल्म अमिताको जीवनभन्दा निकै अँध्यारो छ ।

यो फिल्ममा एक जवान केटा सिंगो बाल्यकालसम्मै चार पर्खालको बीचमा अड्किएको देखिन्छ । ऊ त्यो पर्खालभन्दा बाहिरको संसार केही पनि सोच्न सक्दैन । जब अमिताले टिभी देखिन् र ढोका खोलिन् । टेलिभिजनको त्यो श्यामश्वेत दृश्यले अमिताको जीवनको यात्रा नै पूर्णरुपमा बदलिदियो ।

अमिता टिभीभित्र प्रवेश गर्न चाहन्थिन् र यसका लागि उनले क्यास्पियन सागर र धेरै देश पार गर्नुपथ्र्यो । त्यसैले उनले त्यहाँ आफूलाई कसरी स्थापित गरिन् ?

सुमनका बुबा नेपाल प्रहरीको उच्च पदमा थिए । उनी सुनाउँछिन्, ‘यसबाट अर्को संसार पत्ता लाग्यो । उनले आफ्ना बच्चाको लागि राम्रो शिक्षा दिन चाहन्थे विशेषगरी किशोरीहरुको लागि । त्यतिबेलाको शिक्षा प्रणाली देशको स्रोतसाधन पुरुषमा प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने मान्यतामा आधारित थियो ।’

बाल्यकालमा अमिताले यी गतिशीलता बुझिनन् । स्वभाविक रुपमा बाल्यकाल भनेको बाल्यकाल हो । वर्षातको समयमा उनले माछा मारेको सम्झिइन् । सर्प र चन्द्रमासँग डराएर भागेको सम्झिइन् । ‘मलाई लाग्छ कि यो मसँग भएको अविश्वसनीय आमाको प्रमाण हो । मलाई लाग्छ कि उहाँ मेरो भगवान हुनुहुन्छ,’ उनले भनिन् । अमिताका बुबाले उनलाई गाउँबाहिरको बोर्डिङ स्कुलमा पढ्न नपाएको भए उनले संसारको अर्को भाग देख्न पाउने थिइनन् ।

त्यहाँ उनको परिचय पुस्तक र पश्चिमी संसारको कोलाहलसँग भयो । उनलाई लाग्थ्यो संसारमा दुई देश मात्र छन्– एउटा नेपाल र अर्को पश्चिमा मुलुक । डेढ वर्षपछि अमिता इङल्याण्ड पुगिन् । बेलायतको ब्राइटनमा । उनलाई संस्कृतिले झट्का दिएको छ । उनी घरको आँगनमा खाना पकाएर प्राथमिक विद्यालयसम्म गइन् । नेपालमा हरेक पटक प्रधानाध्यापक कोठामा पस्दा उहाँको नजरमा पर्नुपथ्र्यो । अमिताले ब्राइटनमा केही हप्तासम्म यो परम्परालाई कायमै राखिन् जबसम्म चीजहरु भिन्न छैनन् भन्ने अनुभव नभएसम्म । त्यहाँ भाषाको सिकाइ थियो, तपाईंले अपेक्षा गर्नुभएका सबै चीजहरू । तर अमिताका लागि यो यात्रा उत्ति क्रेजी थिएन ।

जन्मिएदेखि नै उनी ठूलो कुराको खोजीमा थिइन् । यही कारणले गर्दा उनले चन्द्रमालाई पछ्याइन् र टिभीसँग वाचा गरिन् कि एक दिन उनीसँग हुनेछु । मैले अमितालाई सोधें कि इङ्ल्याण्डलाई घर बोलाउन कति समय लाग्यो । उनले प्रश्नलाई मोडिन् । ‘मलाई लाग्छ कि मैले वातावरणमा अनुकूल हुने मेरो क्षमता पत्ता लगाएको छु, आफूलाई पूर्ण रूपमा डुबाउन र यसमा प्रवेश गर्न,’ उनी भन्छिन्, ‘मैले यो घर हो भनेर कहिल्यै महसुस गरिन । अरु कतैलाई मेरो घर भन्न सक्थें ।’

अमितालाई अभिनयबाट टाढा राख्न फिल्म मात्र पर्याप्त भएन । सुरुवातमा नाटक कक्षामा उनी भर्ना भइन्, तर केवल रमाइलोका लागि । ‘मलाई थाहा थिएन म के गर्दैछु । म साँच्चै असुरक्षित थिएँ । मेरो कोही साथी थिएन । मैले भाषा मात्र बुझेको छु,’ उनी भन्छिन् ।

पछिल्ला वर्षमा उनले एक दुर्घटनासम्बन्धी कथावस्तु बोकेको एक सिरिजमा काम गरिन्, जहाँ उनले डाक्टरको भूमिका निर्वाह गरेकी थिइन् । ‘आउटपोस्ट’ उनको नियमित सिरिज हो । यससँगै नेटफ्लिक्स सिरिज ‘स्याडो एण्ड बोन’ पनि अहिले उनको चर्चितमध्येको सिरिज हो । यो लेखक लेह बर्दुगोको दुई कथामा आधारित छ, स्याडो एण्ड बोन र द सिक्स अफ क्रोज । यी दुवै शो नेटफ्लिक्समा अहिलेसम्म धेरै हेरिएका शोमध्ये परेका छन् । पहिलो सिजनलाई ५५ मिलियनभन्दा बढीले हेरेका थिए ।

अमिताले यो सिरिजमा चक्कु चलाउने जासूस पात्र इनेजको भूमिका निर्वाह गरेकी छन्, जुन सिरिजमा ६ वटा नायकमध्ये एक प्रमुख खेलाडी हो । यो स्पष्ट छ कि काल्पनिक नै भए पनि उनले आफ्नो घर फेला पारिन् । यहाँसम्म आइपुग्छु भनेर उनले सोचेकी पनि थिइनन् । ‘तपाईंले कल्पनामा रंगीन मानिसलाई कहिल्यै देख्नुहुन्न । हामीले केही क्लासिक फिल्मलाई सूचीबद्ध गर्न थाल्यौं, जसमा लर्ड अफ द रिङ्स, ह्यारी पोर्टर, स्टार वार्स थिएन, जहाँका शीर्ष पात्रहरु श्वेत वर्णका थिएनन्,’ उनी सुनाउँछिन् ।

स्पष्ट भन्दा अमितालाई फिल्म मन पर्छ । टिभीमा उनको खोजको वर्णन गर्ने कोठा होस्, मानवीय अवस्था झल्काउने द ह्वेल होस् उनले आफ्नो जीवनका क्षणलाई फिल्ममार्फत प्रस्तुत गरेकी छन् । स्याडो एण्ड बोनले उनको सपनालाई मूर्तरुप दिएको छ । उनका दृश्यहरू हलिउडमा प्रशिक्षित छन् । ‘म ठूलो पर्दामा हुन चाहन्छु,’ उनी आफ्नो सपना सुनाउँछिन् ।

स्क्वायमर माइलबाट अनुदित