गीतकार बम देवान र खेम नेपालीलाई ‘जेबी टुहुरे स्मृति पुरस्कार’

१३ भदौ, काठमाडौं । जनगायक जेबी टुहुरेको स्मृतिमा स्थापित एक लाख रूपैयाँ राशीसहितको पुरस्कार तथा सम्मान यस वर्ष वरिष्ठ गीतकार, कवि तथा संस्कृतिकर्मीद्वय बम देवान र खेम नेपालीले पाउने भएका छन् ।

जेबी टुहुरे फाउण्डेसनद्वारा हरेक वर्ष प्रदान गरिने यो सम्मान अघिल्लोपटक गीतकार लव प्रधान, कवि तथा गीतकार अनिल पौडेल र जनगायक खुशीराम पाख्रिन (मरणोपरान्त) लाई प्रदान गरिएको थियो ।

फाउण्डेसनद्वारा राजेश थापाको संयोजकत्वमा गठित ६ सदस्यीय सिफारिस समितिले यस वर्ष बम देवान र खेम नेपालीलाई पुरस्कार तथा सम्मान गर्ने निर्णय गरेको हो ।

मोरङको विराटनगरमा यही भदौ १४ गते आयोजना गरिने चौथो जेबी टुहुरे स्मृति दिवस समारोहमा दुवै श्रष्टालाई ५०/५० हजार रुपैयाँ राशिको पुरस्कारसहित सम्मान गरिने जेबी टुहुरे फाउण्डेसनकी अध्यक्ष निर्भिका टुहुरेले जानकारी दिइन् ।

गीतकार बम देवानले लेखेको र जेबी टुहुरेले गाएको ‘छोराहरु हो, छोरीहरु हो’ लगायतका गीत चर्चित छन् ।

त्यसैगरी गीतकार खेम नेपालीद्वारा रचित ‘के दिउँ, दाइजो चेलीलाई’, ‘पानी चल्दैन रे, तर रगत चल्दछ’ बोलको गीत पनि जेबी टुहुरेले गाएका चर्चित गीतहरुमा पर्दछन् ।

वि.स. २००१ साल कात्तिक १५ गते धरानको पुरानो बजारमा जन्मिएका जुठबहादुर खड्गी (जेबी टुहुरे)को २०७८ भदौ १० गते काठमाडौंको वयोधा अस्पतालमा निधन भएको थियो ।

उनले गीत संगीतको क्षेत्रबाट नेपालको वाम तथा लोकतान्त्रिक आन्दोलनलाई माथि उठाउन महत्वपूर्ण योगदान गरेको भन्दै २०८० भदौ ६ गतेको मन्त्रिपरिषद बैठकले ‘जनगायक’को उपाधि प्रदान गर्ने निर्णय गरेको थियो ।

वि.सं. २०७५ सालमा स्थापित जेबी टुहुरे फाउण्डेसनले सामाजिक सांस्कृतिक र साहित्यिक क्षेत्रमा महत्वपूर्ण योगदान गर्ने विशिष्ट व्यक्तित्वलाई सम्मान गर्दै आएको छ ।

को हुन् जेबी टुहुरे ?

१५ कात्तिक २००१ मा धरानको पुरानो बजारमा जन्मिएका जुठबहादुर खड्गीले २०२१ सालमा पिता कृष्णबहादुर खड्गीको निधन भएपछि आफ्नो नामको पछाडि ‘टुहुरे’ जोडेका थिए ।

त्यसपछि उनी ‘जेबी टुहुरे’कै नामबाट चिनिए । २०२० को दशकदेखि कम्युनिष्ट विचारधारासँग नजिक भएका उनले २०२४ सालदेखि जनताका गीत गाउन थालेका थिए । उनको ‘आमा दिदी बहिनी हो, कति बस्छौ दासी भई …’ निकै चर्तित छ ।

राजनीतिक रुपमा उनको आवद्धता माले, एमाले हुँदै पछिल्लो समय माओवादी केन्द्रमा थियो । दोस्रो संविधानसभामा माओवादी केन्द्रबाट सभासद बनेका उनी जनसांस्कृतिक महासंघका संरक्षक र माओवादीका सल्लाहकार बने ।

२०७५ सालमा उनको नाममा ‘जेबी टुहुरे फाउण्डेसन’ समेत स्थापना गरिएको थियो । फाउण्डेसनको अध्यक्ष उनकी छोरी निर्भिका छिन् ।