पेरिसका अन्तिम समाचारपत्र हकर अली अकबरको जीवनकथा

१६ असोज, पेरिस । पेरिसका सबैले चिनेका अली अकबर अब ७३ वर्ष पुगेका छन् । उनी फ्रान्सेली राजधानीका अन्तिम समाचारपत्र हकर हुन् । उनी सेन्ट–जर्मन–डेस–प्रेसका क्याफेदेखि ल्याटिन क्वार्टरका गल्लीसम्म हरेक दिन समाचारपत्र बेच्दै हँसिला हेडलाइनहरू चिच्याउँदै हिंड्छन् ।

‘फ्रान्स राम्रो हुँदै गइरहेको छ !’ वा ‘(एरिक) जेम्मुरले इस्लाम धर्म परिवर्तन गरे !’ जस्ता रमाइला हेडलाइनसहित उनी भीड आकर्षित गर्छन् ।

लेफ्ट बैंकका बुद्धिजीवीदेखि पर्यटकसम्म सबै उनको उपस्थिति देखेर मुस्कुराउँछन् । २० वर्षदेखि उनलाई चिन्ने एक वेट्रेस अमिना किसी भन्छन्, ‘यदि अली देखिनुभएन भने पर्यटकहरूले उहाँ कहाँ हुनुहुन्छ भनेर सोध्छन् ।’

फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनले अली अकबरलाई ‘फ्रान्सप्रति समर्पित सेवाको’ मान्यतामा चाँडै राष्ट्रिय योग्यताको क्रममा नाइट उपाधि दिने घोषणा गरेका छन् ।

अकबर आफैँलाई यो अप्रत्याशित लागेपनि ‘मलाई लाग्छ यो मेरो साहस र कडा मेहनतको कदर हो’ भनी प्रतिक्रिया दिएका छन् ।

गोल चश्मा, नीलो ज्याकेट र ग्याभ्रोचे टोपीसहित परिचित देखिने अकबर मुख्यतया ले मोन्डको प्रतिलिपि बेच्ने गर्छन् । २० वर्षको उमेरमा पाकिस्तानबाट गरिबीबाट बच्न फ्रान्स आएका उनले सुरुमा रेस्टुरेन्टमा नाविक र भाँडा माझ्ने काम गर । पछि हास्यकार जर्ज बर्नियर (प्रोफेसर चोरोन) सँग भेट भएपछि उनलाई हारा–किरी र चार्ली हेब्डो बेच्ने अवसर मिल्यो ।

जीवनमा धेरै कठिनाइ भोगेका अकबर केही समय घरबारविहीन पनि बने । आक्रमणको सामना गर्नुपरे पनि उनले कहिल्यै हार मानेनन् ।

उनका कान्छा छोरा शाहाब भन्छन्, ‘म बुबाप्रति गर्व गर्छु, उहाँ हाम्रो परिवारका लागि मात्र नभई पेरिसकै लागि प्रेरणा हो ।’

हेडलाइनमार्फत हास्य

सन् १९७० दशकमा उनले सेन नदीको लेफ्ट बैंकमा समाचारपत्र बिक्री गर्न थाले । प्रतिष्ठित साइन्सेज पो विश्वविद्यालय अगाडि उनले पूर्वप्रधानमन्त्री एडवर्ड फिलिप लगायतका विद्यार्थीहरूसँग भेटघाट गर्दै फ्रान्सेली भाषा सिके ।

सन् १९८० को दशकबाट उनले मानिसलाई हसाउन उदार हेडलाइन सिर्जना गर्न थाले । ‘म मानिसलाई खुसी बनाउन चाहन्छु, त्यसैले रमाइला समाचार बनाउँछु,’ उनी भन्छन् ।
तर आजकल राम्रो जोक ल्याउन कठिन भएको उनी स्वीकार गर्छन् । ‘सबै कुरा यति गडबडी छ’, उनले हाँस्दै भने ।

एक महिनामा एक हजार युरो पेन्सन पाउने अकबर अझै पनि हरेक दिन दिउँसो ३ बजेदेखि राति १० बजेसम्म सडकमा निस्कन्छन् ।

सुरुमा उनी दैनिक १५०–२०० प्रतिलिपि बेच्थे । अहिले औसतमा ३० प्रतिलिपि मात्र बेचिन्छ । ‘जबसम्म ऊर्जा छ, म काम गर्दै जानेछु—म मरेसम्म पनि’, उनले ठट्यौली गर्दै भने ।

एक क्याफेमा नियमित ग्राहक ३६ वर्षीया अमेल घाली भन्छन्, ‘अली साँच्चै प्रेरणादायी हुनुहुन्छ । डिजिटल युगमा पनि उहाँजस्ता व्यक्तिलाई देख्न पाउनु सौभाग्य हो । दुर्भाग्यवश, हाम्रा बच्चाहरूले कफीसँगै समाचारपत्र पढ्ने आनन्द अनुभव गर्न पाउँदैनन् ।’

अली अकबर आज केवल पेरिसका अन्तिम समाचारपत्र हकर मात्र होइनन्, बरु कठिनाइलाई साहस, हास्य र सकारात्मक ऊर्जा मार्फत जित्ने जीवित प्रतीक बनेका छन् । एएफपी