खाना पकाउने ग्यास सकियो ? केही दिन पर्खनोस् !

२३ पुस, काठमाडौं । के तपाईको भान्सामा खाना पकाउने एलपी ग्यासको अभाव छ ? पर्खनोस् ग्यासको अभाव पूर्ति गर्न आयल निगमलाई अझै केही दिन लाग्ने भएको छ ।

• पोखराको गैरापाटनमा खाना पकाउने ग्यासको लागि लाम लागेका उपभोक्ताहरु । तस्वीर : पवित्रा कँडेल

खाना पकाउने एलपी ग्यासको चरम अभाव बेहोरिरहेका उपभोक्ताहरु समस्या केही दिनभित्रै समाधान हुने नेपाल आयल निगमले जनाएको छ । बुधबार राजधानीमा पत्रकार सम्मेलन गरी निगमले एलपी ग्यासको चरम अभाव हटाउन अपूर्ति बढाइएको बताएको छ ।

डिसेम्बर महिनाको तुलनामा जनवरीमा ६ हजार १ सय १४ मेट्रिक टन थप ग्यास आयात गर्न लागेको निगमको भनाइ छ ।
जाडो मौसममा ग्यासको खपत बढेको र पैसावालले धेरैवटा सिलिन्डर किनेर घरमा लुकाएकाले बजारमा अभाव खड्किएको निगमका अधिकारीले स्वीकार गरेका छन् ।

‘बजारमा ग्यासको अभावलाई दृष्टिगत गरी इन्डियन आयल कर्पोरेशनसँग जनवरी महिनामा अतिरिक्त ग्यास माग गरेका छौं’ निगमका कार्यकारी निर्देशक डा. चण्डिका भट्टले भने- ‘अबको केही दिनमा बजारमा ग्यासको अभाव समाप्त हुने छ ।’

भारतबाट कम ग्यास भित्रिएको र माघ ८ मा बन्दहडताल हुन सक्ने हल्लाले पनि ग्यासको खपत बढाएको कतिपयको तर्क छ ।

निगमका कार्यकारी निर्देशक भट्टले केही दिनमा बजारमा ग्यासको सहज आपूर्ति हुने बताए पनि कति दिनपछि अभाव कम हुन्छ भनेर जवाफ दिन सकेनन् ।

निर्देशक भट्टले हरेक उपभोक्ताको भान्छामा एउटा-एउटा सिलिन्डर पुग्ने गरी बजारमा ग्यास पठाइसकेको दाबी गरे ।

अघिल्लो डिसेम्बरको तुलनामा यस डिसेम्बरमा ८ सय ८९ मेट्रिक टक कम ग्यास आयात हुँदैमा बजारमा चरम अभाव देखिनुलाई शंकाको दृष्टिले हेर्छन् राष्ट्रिय उपभोक्ता महासंघका अध्यक्ष प्रेमलाल महर्जन ।

निगमको निरीहपनको फाइदा उठाउँदै ग्यास उद्योगीहरुले कीर्ते डिलर खडा गरेर बजारमा ग्यास पठाउँदा चरम अभाव देखिएको ग्यास बिक्रेता महासंघका पूर्वअध्यक्ष ज्ञानेश्वर अर्यालले बताए ।

अर्यालले भने कीर्ते डिलरमार्फत ग्यास बजारमा जाँदा सर्वसाधारण उपभोक्ताको भान्छासम्म ग्यास पुग्न नसकेको बताए ।

निगमका अनुसार भारतका विभिन्न रिफाईनरीबाट विगत ६ दिनमा ग्यासको आपूर्ति तथा लोडिङ करिव ४ हजार २ सय ८७ मेट्रिक टन अर्थात ३ लाख १ हजार ९ सय १ सिलिन्डर ग्यास बजारमा आइसकेको छ । यसले पनि ग्यासको अभाव कम गर्ने भट्टको दाबी छ ।

निगमले बजारमा ग्यासमा भएको कालोबजारीलाई मध्यनजर गर्दै अनुगमनलाई तिब्रता दिएको बताए पनि दोषी भने अझै फेला पार्न सकेको छैन ।

अहिलेसम्म कति जनालाई कारबाहीको दायरामा ल्याउनुभयो भन्ने पत्रकारको प्रश्नमा निगमका कार्यकारी निर्देशक भट्ट नाजवाफ भए ।

भट्टले बजारमा ग्यासको आपू्र्ति सहज हुन थालिसकेको दाबी गरे पनि अहिलेसम्म सर्वसाधारण उपभोक्ताले ग्यास  पाउन सकेका छैनन् । अन्य मौसममा भन्दा जाडो मौसममा ग्यासको माग बढी हुने हुँदा अभाव चर्किदै गएको हो ।

पैसावालाहरुले घरमा ८/१० वटासम्म ग्यास राखिदिँदा पनि ग्यासको सहज आपूर्ति गर्न नसकेको कार्यकारी निर्देशक भट्टले बताए । बजारमा पुर्‍याएको ग्यास पैसावालहरुले केही रकम बढी तिरेर होल्ड गरिदिएपछि अभाव ज्यूँका त्यूँ देखिएको हो ।

माग बढी, आपूर्ति कम

अहिले नेपाली बजारमा औषत मासिक २२ हजार ३ सय मेटि्रक टन ग्यास खपत हुँदै आएको छ । डिसेम्बर महिनामा १८ हजार ८ सय ८६ मेटि्रक टनमात्र ग्यास आयात भएको निगमले बतायो । अघिल्लो डिसेम्बरमा १९ हजार ७ सय ७५ मेटि्रक टन ग्यास आयात भएको थियो ।

थप गरिएको पेट्रोलियम आपूर्ति अवस्था

निगमले ग्याँसमात्र नभई बजारमा अभाव देखिएको पेट्रोल र डिजेलको आपूर्ति समेत जनवरी महिनामा बढाएको छ । निगमका अनुसार गत डिसेम्बरमा २२ हजार ९ सय ४१ किलोलिटर पेट्रोल आयात गरिएकोमा जनवरी महिनामा २५ हजार किलोलिटर आयात गरिँदै छ ।

त्यसैगरी, गत डिसेम्बरमा ८० हजार ६ सय ८० किलोलिटर डिजेल आयात गरिएकोमा जनवरीमा ९२ हजार किलोलिटर डिजेल आयात गर्ने निगमले जनाएको छ ।

पेट्रोलियम पदार्थको स्टक वृद्धि तथा बिक्री वितरण सहज तुल्याउन निगमले बैकल्पिक व्यवस्था समेत गरेको छ । जसअनुसार भारतको रक्सौल डिपोबाट दिइरहेको पेट्रोलियम पदार्थको परिमाण हालको बजार माग भन्दा कम भएकाले बरौनी रिफाइनरीमा दैनिक थप १५ टैंकर (कुल ५० वटा टैंकर) परिचालन गरी करिव ३ लाख लिटर आयात गर्ने व्यवस्था मिलाइएको निगमका अधिकारीले बताए ।

भारतको बतालपुरबाट दैनिक करिव २० वटा टैंकर परिचालन गरी दैनिक रुपमा पेट्रोल र डिजेल गरी करिव ४ लाख लिटर थप आयात गरिरहेको निगमले जनाएको छ ।

बिराटनगरको पेट्रोलियम पदार्थको मौज्दात राम्रो भएकाले त्यस क्षेत्रमा चल्ने टैंकरहरु बरौन-अमलेखगञ्ज रुटमा परिचालन गरी दैनिक करिव ६ लाख लिटर थप पेट्रोलियम आयात गर्ने व्यवस्था बुधबारदेखि मिलाएको बताइएको छ ।

४७२ करोड ऋण तिरियो

निगमले कर्मचारी संचय कोषको ऋण रकम एक अर्ब ५० करोड रुपैयाँ र इन्डियन आयल कर्पोरेशनको पहिले देखिको बक्यौता रकम ३ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ भुक्तानी गरेको जनाएको छ ।

निगमले असोज १३ गतदेखि स्वचालित मूल्य प्रणाली लागू गरी हालसम्म ७ पटक मूल्य समायोजन गरी पेट्रोलमा २१ रुपैयाँ ५० पैसा र डिजेल/मट्टीतेलमा १५/१५ रुपैयाँ तथा हवाइ इन्धन आन्तरिकतर्फ १० रुपैयाँ घटाइसकेको छ ।

तेलको मूल्य ५० डलरमा झर्‍यो

यसैबीच अमेरिकामा तेलको मूल्य प्रतिव्यारेल ५० डलर भन्दा तल झरेको छ । यो पाँच वर्ष यताकै कम मूल्य हो । तेलको मूल्य अझै घट्ने अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरुले जनाएका छन् ।

अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा तेलको भाउ घटेपछि नेपालमा पनि घट्ने सम्भावना बढेको छ ।