१२ फागुन, काठमाडौं । काठमाडौं उपत्यकामा उपभोक्ता समितिमार्फत गरिएको सम्पदा पुनर्निर्माणमा प्रगति राम्रो देखिएको छ ।
०७२ को भूकम्पले क्षति पुगेका काठमाडौं उपत्यकाका ४ सय ३२ सम्पदामध्ये एक दर्जन भन्दा बढी सम्पदा उपभोक्ता समितिमार्फत पुनर्निर्माण सकिएको छ भने अन्य दर्जनौं निर्माणको चरणमा छ ।
निर्माण व्यवसायीलाई ठेक्का दिइएको भन्दा उपभोक्ता समितिमार्फत भएको पुनर्निर्माण सन्तोषजनक देखिएको पुरातत्व विभागले जनाएको छ ।
स्थानीय उपभोक्ता समितिलाई सम्पदा पुनर्निर्माणको जिम्मा दिँदा मौलिकता कायम हुने र तोकिएको समयभित्र काम पनि सकिने देखिएको विभागको भनाइ छ ।
उपभोक्ताले अघि बढाए रानीपोखरी पुनर्निर्माण
पुनर्निर्माणका क्रममा विवाद भएर ४ वर्षसम्म रोकिएको रानीपोखरी पुननिर्निर्माणको प्रगति उपभोक्ता समितिले जिम्मा लिएपछि राम्रो देखिएको छ ।
रानीपोखरी सहजीकरण समितिलाई गत बर्ष चैतमा पोखरी निर्माणको लागि जिम्मा दिइएको थियो । हाल पोखरी निर्माणको काम अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।
काठमाडौं महानगरपालिकाले निर्माण व्यवसायीमार्फत अघि बढाएको रानीपोखरी पुननिर्माणमा विवाद भएपछि राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले पोखरी निर्माणको काम उपभोक्ता समितिलाई जिम्मा दिएको थियो ।
काष्ठमण्डपमा ६० प्रतिशत प्रगति
भूकम्पको झण्डै ३ बर्षसम्म सुरु हुन नसकेको काष्ठमण्डपको पुनर्निर्माण ०७५ वैशाखमा उपभोक्ता समितिले जिम्मा लिएपछि अघि बढेको थियो । अहिले यसको पुननिर्माण ६० प्रतिशत भइसकेको छ ।
त्यस्तै असनको टेवहाल मन्दिर पनि उपभोक्ता समितिले नै पुनर्निर्माण सकेको छ । स्वयम्भुको महाचैत्य, गुठी घर, किलागढ, हनुमानढोका, बसन्तपुर दरबारलगायतका सम्पदा पनि उपभोक्ता समितिमार्फत नै निर्माण भएको हो ।
यस्तै ललितपुर महानगरपालिकामा पाटनको देँगु तलेजु र रातो मछिन्द्रनाथको मन्दिर पनि उपभोक्ता समितिबाट सुरु गरिएको छ ।
भक्तपुरको अधिकांश सम्पदाको पुनर्निर्माण उपभोक्ता समितिबाटै भइरहेका छन् ।
ठेक्का प्रक्रियाबाट पुनर्निर्माण भइरहेको धरहरा, त्रिपुरेश्वर महादेव मन्दिरलगायतका सम्पदाको पुनर्निर्माण सक्न अझै केही समय लाग्ने भएको छ ।
काठमाडौंमा धेरैजसो उपभोक्ता समितिबाटै
काठमाडौं महानगरपालिकाले मात्रै ८० प्रतिशत पुनर्निर्माणको काममा उपभोक्ता समितिमार्फत गराएको महागरपालिकाको सम्पदा विभागका प्रमुख राम थापाले बताए ।
‘महानगरभित्रका सम्पदाहरुको पुनर्निर्माणदेखि मर्मत सम्भारसम्मको काम उपभोक्ता समितिबाट गराउँछौं’ उनले भने ।
उपभोक्ता भेटिनै गाह्रो
पुरातत्व विभागका प्रवक्ता रामबहादुर कुँवरले विश्व सम्पदा सूचीमा सुचिकृत सम्पदा पुनर्निर्माण गर्न उपभोक्ता भेट्नै गाह्रो पर्ने बताए ।
‘ठूला सम्पदा पुनर्निर्माणको लागि उपभोक्ता समिति बनाउन मुश्किल हुन्छ । त्यसकारण पनि ठूला सम्पदाको पुनर्निर्माणका लागि ठेक्का लगाउनुपर्ने बाध्यता हुन्छ’ उनले भने ।
उनका अनुसार ठेक्का प्रक्रिया झझटिलो हुने भएकाले पुनर्निर्माण पनि सुस्त हुने गरेको छ ।