+
+
विचार :

पश्चिमाका समस्या बढाउँदै रुस-युक्रेन युद्ध

यो जाडोमा ऊर्जा अभावका कारण युरोपले पहिलो पटक समस्या भोग्न सक्ने चिन्ता व्यक्त भइरहेको छ । अमेरिकी शिविरमा रहेका देशहरूले आफैंले लगाएको प्रतिबन्धबाट यति धेरै नोक्सान भोग्नुपरेको यो पहिलो पटक हो।

अश्विनी महाजन अश्विनी महाजन
२०७९ असोज १० गते ११:४१
Photo Credit : Pixabay

सन् २०२२ को फेब्रुअरीमा रुसी राष्ट्रपति पुटिनले युक्रेनमा आक्रमण गरेपछि अमेरिका र उसका सहयोगी देशहरूसहित करिब ५० देशले रुसमाथि आर्थिक प्रतिबन्ध लगाएका छन् । यी आर्थिक प्रतिबन्धहरूमा सामानको आवागमन र वित्तीय लेनदेन लगायत आर्थिक लेनदेनहरू प्रतिबन्धित गर्ने प्रावधानहरू छन्। इतिहास साक्षी छ कि कतिपय अवस्थामा बाहेक यी पश्चिमा देशहरूले नाकाबन्दीका माध्यमबाट आफ्नो कुरा बाँकी विश्वमा पुर्‍याउने काम गरिरहेका छन् । यति मात्र होइन, पटक–पटक नाकाबन्दी लगाउने धम्की दिएर पनि अमेरिका र उसका सहयोगीहरूले विश्वमा आफ्नो प्रभुत्व जमाउँदै आएका छन् ।

अमेरिकाले आफ्ना सहयोगी मुलुकहरू जस्तै युरोपेली युनियन, बेलायत, क्यानडा, अष्ट्रेलिया, जापान, दक्षिण कोरिया आदिले रुसलाई महत्वपूर्ण युद्ध प्रविधिको निर्यातमा प्रतिबन्ध मात्र लगाएको छैन, रुसी बैंकलाई पनि प्रतिबन्ध लगाएको छ ।

यति मात्र होइन, रुसका सरकारी तथा गैरसरकारी संस्थाको ऋण, रुसबाट आयात हुने तेल तथा ग्यासमा पनि प्रतिबन्ध लगाइएको छ । अमेरिकाले पनि रुसी जहाजलाई आफ्नो बन्दरगाहमा प्रवेश गर्न प्रतिबन्ध लगाएको छ । यी प्रतिबन्धलाई मध्यनजर राख्दै हालै पुटिनले भर्खरै भनेका छन्, ‘युरोपेली देशहरूले रुसमाथि नाकाबन्दी लगाएर आफ्ना नागरिकको जीवनस्तरलाई मात्रै बलि चढाएका छैनन्, विश्वका गरिब देशहरूको खाद्य सुरक्षालाई पनि खतरामा पारेका छन् । खाद्यवस्तुका लागि आयातमा निर्भर गरिब मुलुकको खाद्यान्न आपूर्ति पनि प्रभावित बनेको छ, खाद्यान्नको मूल्यवृद्धिले पनि गरिब मुलुक पहुँच बाहिर पर्दै गइरहेका छन् ।

अश्विनी महाजन

प्रतिबन्धका कारण ठूलो संख्यामा अमेरिकी र युरोपेली कम्पनीहरूले रुस छाडिरहेका छन् । तर, रुसले प्राविधिक कारण देखाउँदै जर्मनीसम्मको ग्यास पाइपलाइन बन्द गरिदिएको छ, यसले युरोपेली मुलुकहरूले रुसी ग्यास र तेलमाथिको आफ्नो निर्भरता घटाउनेतर्फ लागिरहेका छन् ।

तर यो पनि सत्य हो कि तेल र अत्यावश्यक कच्चा पदार्थको अभावका कारण युरोपेली कम्पनीहरू ठप्प छन् र युरोपमा रोजगारी प्रभावित भएको छ । ‘स्विफ्ट’ नामक भुक्तानी प्रणाली मार्फत विश्वव्यापी कारोबार हुने गरेको उल्लेख गरिन्छ । तर फेब्रुअरी २०२२ पछि, रुसलाई यो प्रणालीबाट हटाइयो । अमेरिका र यसको सहयोगीहरूले यो निर्णयसँगै रूसले आफ्नो निर्यातको लागि भुक्तानी गर्न सक्षम हुनेछैन र यही कारण रुस झुक्नुपर्छ भन्ने सोचेका थिए। तर अमेरिका र उसका सहयोगीहरू आफ्नो उद्देश्यमा सफल हुन सकेनन् । रुसको निर्यात घट्नुको सट्टा बढेको छ । पछिल्लो जानकारी अनुसार रूसमा तेल र ग्यासको निर्यातले यस वर्ष ३८ प्रतिशत बढी आम्दानी भएको छ। यसबाट अमेरिकी खेमाको प्रतिबन्धले रुसले नोक्सान भन्दा नाफा बढी हासिल गरेको छ ।

आज अमेरिका र युरोपेली देशहरू गम्भीर मन्दी र मुद्रास्फीतिको खतराबाट गुज्रिरहेका छन् र यसको एउटा मुख्य कारण रुसलाई देखाइएको छ । पछिल्लो दुई त्रैमासिकमा अमेरिकाको कुल ग्राहस्थ उत्पादन घटेको छ भने युरोपेली मुलुकको अवस्था पनि त्यस्तै छ । ऊर्जा सङ्कट र सुस्त आर्थिक वृद्धिका कारण युरोपमा मन्दीको सङ्कट स्पष्ट देखिन थालेको बताइएको छ ।

अमेरिकाको अवस्था युरोपजस्तो नभए पनि पछिल्लो दुई त्रैमासिकमा जीडीपीमा आएको संकुचन, बढ्दो मुद्रास्फीति र फेडरल रिजर्भको ब्याजदर बढाउने नीतिका कारण अमेरिका पनि मन्दीको चपेटामा पर्न सक्छ । युरोप आफ्नो तेल आवश्यकताको २५ प्रतिशत रूससँग निर्भर छ भन्ने भुल्नु हुँदैन । अहिले युरोप र रुसबीचको तनावका कारण रुसबाट हुने तेल र ग्यासको आपूर्ति अवरुद्ध भएको छ ।

युरोपेली देशहरूले आफ्नो कोइलाबाट चल्ने पावर प्लान्टहरू पुनः सुरु गर्ने निर्णय गरेका छन्, तर यो त्यति सजिलो भने हुनेछैन । यस्तो अवस्थामा यो जाडोमा ऊर्जा अभावका कारण युरोपले पहिलो पटक समस्या भोग्न सक्ने चिन्ता व्यक्त भइरहेको छ । अमेरिकी शिविरमा रहेका देशहरूले आफैंले लगाएको प्रतिबन्धबाट यति धेरै नोक्सान भोग्नुपरेको यो पहिलो पटक हो।
(अमरउजालाबाट भावानुवादित)

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
Khusi chhu

खुसी

Dukhi chhu

दुःखी

Achammit chhu

अचम्मित

Utsahit Chhu

उत्साहित

Akroshit Chhu

आक्रोशित

प्रतिक्रिया

भर्खरै पुराना लोकप्रिय
Advertisment

छुटाउनुभयो कि ?