कहाँ पुग्यो क्रिकेट प्रशिक्षक मोन्टी देशाईको नियुक्ति प्रक्रिया ?

१३ माघ, काठमाडौं । आईसीसी क्रिकेट विश्वकप लिग टूको महत्वपूर्ण शृंखला आउन लगभग दुई साताको समय बाँकी रहँदा नेपाल राष्ट्रिय क्रिकेट टिम प्रशिक्षकबिहीन छ ।

२९ मंसिरमा मनोज प्रभाकरले मुख्य प्रशिक्षकबाट राजीनामा दिएका थिए । नेपाल क्रिकेट संघ क्यानले उनको स्थानमा मोन्टी देशाईलाई नियुक्ति गर्ने प्रक्रिया अघि बढाएको छ । लामो समयदेखि नेपाली क्रिकेटसँग जोडिएका देशाईलाई प्रमुख प्रशिक्षक बनाउने निर्णय गरेर राष्ट्रिय खेलकुद परिषद राखेपमा पठाएको छ ।

मंगलबार राखेप पुगेको त्यो फाइल अझै युवा तथा खेलकुद मन्त्रालय पठाइएको छैन । मन्त्रालयमार्फत मन्त्रिपरिषदमा पुगेर निर्णय भएपछि बल्ल देशाईको नियुक्तिले औपचारिकता पाउनेछ । जबकी लिग टू अन्तरगतको स्कटल्याण्ड र नामिविया सम्मिलित त्रिकोणात्मक शृंखला २ फागुनमा त्रिवि क्रिकेट मैदान, कीर्तिपुरमा सुरु हुनेछ ।

तीन वर्षे लिग टू शृंखलाको अन्तिम १२ खेल बाँकी रहेको अवस्थामा यही वर्ष भारतमा हुने एकदिवशीय विश्वकपका लागि ग्लोबल क्वालिफायरमा स्थान बनाउन र एकदिवशीय मान्यता कायम राख्न नेपालले अधिकांश खेल जित्नुपर्ने छ ।
तर (१३ माघ) शुक्रबारसम्म क्यानले राष्ट्रिय टिमको बन्द प्रशिक्षण सुरु गर्न सकेको छैन, मुख्य प्रशिक्षक पनि नियुक्त भइसकका छैनन् । ‘लिग टूको शृंखला नजिकिँदो रहँदा हामी पनि चिन्तित छौं । तर अबको निर्णय हाम्रो हातमा छैन,’ क्यान अध्यक्ष चतुरबहादुर चन्दले भने, ‘राखेप र मन्त्रालयले छिटो काम गरिदिए हुन्थ्यो ।’

राखेपको संघ संस्था समन्वय शाखा प्रमुख चन्द्र राईका अनुसार प्रशिक्षक नियुक्तिको प्रारम्भिक सहमतिका लागि क्यानबाट आएको पत्र राखेपमा छ । केहि प्रक्रिया पूरा नभएका कारण मन्त्रालयमा पठाइएको छैन । खेलकुद मन्त्रालयको जिम्मेवारी अहिले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड आफैंले लिएका छन् । मन्त्रालयले निर्णय गरेर मन्त्रिपरिषदमा लगेपछि मात्र नेपालको मुख्य प्रशिक्षक नियुक्ति हुनेछ ।

‘नेपाल खेलकुद विकास ऐन १७ असार २०७७ मा जारी भएको हो । ऐन जारी भएपछि पनि तीन जना विदेशीले नेपाली क्रिकेटको प्रमुख प्रशिक्षक भएर काम गरिसकेका छन् । तर उनीहरुको नियुक्तीमा क्यानले राखेप हुँदै मन्त्रिपरिषदको सिफारिस कहिल्यै मागेको थिएन । ‘आफू बलियो हुँदा क्यानलाई अहिलेसम्म सरकार चाहिएको थिएन । अहिले नेपाल टी–२० लिगको विवादले उनीहरु रक्षात्मक बनेका छन्,’ राखेपका एक अधिकृतले अनलाइनखबरसँग भने ।

खेलकुद ऐनको दफा ४४ (१)मा राष्ट्रिय खेल संघले विदेशी सरकार, अन्तर्राष्ट्रिय संस्था, विदेशी संस्था वा व्यक्तिसँग सम्झौता गर्दा राखेपमार्फत सरकारको स्वीकृति लिनुपर्ने उल्लेख छ । त्यस्तै राखेप कार्यकारी समितिको काम, कर्तव्य र अधिकारसम्बन्धी दफा १५ (ञ) मा खेलाडीको स्तरवृद्धिका लागि विदेशबाट प्रशिक्षक झिकाउँदा मन्त्रालयको पूर्व स्वीकृति लिनुपर्ने उल्लेख छ ।

सन् २०१८ मा एकदिवशीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता पाएपछि नेपाल ७ वटा एशोसियट देशहरुबीचको तीन वर्ष लामो शृंखलामा समावेश भएको हो । कोरोना महामारीले प्रभावित यो तीन वर्षबीचमा नेपालले अहिलेसम्म २४ खेल खेलेको छ । तर, नतिजामा कमजोर छ । नेपालले २४ मध्ये ८ खेलमात्र जितेको छ । १८ अंकसहित पुछारबाट दोस्रो स्थानमा छ । शृंखलाका शीर्ष तीन टिमले एकदिवशीय विश्वकपका लागि ग्लोबल क्वालिफायर खेल्न पाउनेछन् । कम्तिमा शीर्ष पाँचमा रहँदा पनि एकदिवशीय मान्यता कायम राख्न सकिने विश्वास छ । यसबारे आईसीसीले आधिकारिक जानकारी दिएको छैन ।

ग्लोवल क्वालिफायरमा स्थान बनाउनका लागि नेपालले तीनवटा त्रिकोणात्मक शृंखलामा खेल्ने १२ मध्ये कम्तिमा ९ खेल जित्नुपर्नेछ । नेपालले स्कटल्याण्ड र नामिवियासँगको शृंखला पछि यूएई र पपुवा न्यूगिनी (पीएनजी)सँगको शृंखला पनि नेपालमै खेल्नेछ ।

नेपाल टिमका प्रशिक्षक मनोज प्रभाकरले नियुक्त भएको चार महिनामै गत २९ मंसिरमा राजीनामा दिएपछि प्रमुख प्रशिक्षक पद रिक्त छ । नयाँ प्रशिक्षक नियुक्तिका लागि क्यानको प्रशिक्षक छनोट समितिले २४ पुसमा एक साताको समय दिएर आवेदन आह्वान गरेको थियो । क्यान सचिव प्रशान्तविक्रम मल्लको नेतृत्वको पाँच सदस्यीय यो समितिमा आईसीसीका प्रतिनिधि पनि समावेश छन् ।

नेपाल टिमको प्रशिक्षक बन्न आवेदन दिएका २४ जनासँग ४ माघमा अन्तर्वार्तापछि पाँच जनालाई सर्टलिष्टमा राखिएको थियो । जसमा भारती प्रशिक्षक मोन्टी देशाई, नेपालकै पूर्व प्रशिक्षक अस्ट्रेलियाली डेभ ह्वाटमोर, श्रीलंकाका महान बलर धम्मिका प्रसाद, बंगलादेश क्रिकेट टिमका निवर्तमान प्रमुख प्रशिक्षक दक्षिण अफ्रिकी रसेल क्रेग डोमिंगो र न्युजिल्याण्ड टी–२० टिमका पूर्व प्रमुख प्रशिक्षक ग्लेन पोकनलले आवेदन दिएका थिए ।

क्यानले नेपाल टिमको नयाँ प्रशिक्षकबाट लामो योगदानको अपेक्षालाई आफ्नो बटमलाइन बनाएको थियो । पछिल्ला चारजना प्रशिक्षकमा कुनैले पनि आफ्नो सम्झौता अवधि पूरा नगरी बाहिरिएकोमा क्यान दिक्क भइसकेको थियो । नेपाली क्रिकेटलाई लामो समयदेखि बुझेको, ब्याटिङ सुधारका लागि प्रष्ट मार्गचित्र भएको र पारिश्रमिकमा पनि सहमति भएपछि मोन्टीको आगमन निश्चित भएको हो ।

नेपाल टिमका पछिल्ला चार प्रमुख प्रशिक्षक