चार दशक जेल बसेका व्यक्ति निर्दोष ठहरिए, ८९ वर्षको उमेरमा १४ लाख डलर क्षतिपूर्ति 

१२ चैत, टोकियो । एउटा गलत अभियोजनले मानिसको जीवनमा कति ठूलो असर पार्न सक्छ ? के यसको कुनै क्षतिपूर्ति हुनसक्छ ?

कल्पना गर्नुहोस्– एक व्यक्ति कुनै अपराधमा संलग्न नभए पनि चार दशकसम्म कारागारमा बिताउन बाध्य भयो, त्यो पनि मृत्युदण्डको पर्खाइमा । उनीविरुद्ध ‘ब्ल्याक वारेन्ट’ जारी भइसकेको थियो, जसको अर्थ जुनसुकै दिन उनी फाँसी चढ्न सक्थे ।

तर, अन्ततः एक ऐतिहासिक दिन आयो, जुन दिन अदालतले उनलाई निर्दोष ठहरायो । यो घटना जापानको हो ।

चार दशकसम्म उनले भोगेको पीडा र अन्यायको कुनै मूल्य त हुन सक्दैन, तर जापानको इतिहासमै सबैभन्दा ठूलो क्षतिपूर्तिको आदेश अदालतले दिएको छ ।

एक गलत हत्याको आरोपमा दोषी ठहरिएका र विश्वमै सबैभन्दा लामो समयसम्म मृत्युदण्डको सजाय भोगेका इवाओ हाकामादालाई अदालतले १४ लाख डलर क्षतिपूर्ति दिन आदेश दिएको छ ।

यो भुक्तानीले हाकामादाले चार दशकभन्दा बढी समय थुनामा बिताएको क्षतिपूर्ति स्वरूप प्रति दिन १२ हजार पाँच सय येन (८३ अमेरिकी डलर) प्रदान गरेको छ ।

८९ वर्षीय यी पूर्वबक्सर सन् १९६६ मा चार व्यक्तिको हत्या आरोपमा फसाइएका थिए । तर, गत वर्ष उनकी बहिनी र अन्य समर्थकहरूको निरन्तर प्रयासपछि उनलाई निर्दोष ठहराइएको थियो ।

सिजुओका जिल्ला अदालतले सोमबारको फैसलामा ‘दावीकर्तालाई २१ करोड ७३ लाख ६२ हजार पाँच सय येन क्षतिपूर्ति दिन’ आदेश दिएको छ ।

सेप्टेम्बर महिनामा सोही अदालतले हाकामादालाई पुनरावलोकनपछि निर्दोष ठहराएको थियो र प्रहरीले प्रमाणहरूमा छेडछाड गरेको निष्कर्ष निकालेको थियो ।

अदालतले हाकामादामाथि गरिएको ‘स्वीकारोक्ति निकाल्न जबरजस्ती गरिएको अमानवीय अनुसन्धान’ को पनि ठहर गरेको छ । पछि उनले जबरजस्ती गराइएको त्यो बयान फिर्ता लिएका थिए ।

स्थानीय सञ्चारमाध्यमहरूका अनुसार यो रकम जापानको इतिहासमै यस्ता प्रकारका क्षतिपूर्तिमा सबैभन्दा उच्च हो । तर हाकामादाको कानूनी टोलीले पैसाले उनले भोगेको मानसिक तथा शारीरिक पीडालाई पूरै सम्बोधन गर्न नसक्ने बताएको छ ।

दशकौँसम्म नजरबन्दमा रहँदा मृत्युदण्डको खतरा झेल्नुपरेको कारण हाकामादाको मानसिक स्वास्थ्यमा गम्भीर असर परेको छ । उनका वकिलहरूका अनुसार उनी अहिले पनि ‘कल्पनाको संसारमा बाँचिरहेका’ छन् ।

हाकामादा जापानको युद्धपछिको इतिहासमा मृत्युदण्डबाट पुनरावलोकन गरिएका पाँचौँ कैदी हुन् । अघिल्ला चारवटा मामिलामा पनि सम्बन्धित व्यक्तिहरू निर्दोष ठहर भएका थिए ।

यो पनि पढ्नुहोस

निर्दोष व्यक्ति जेलमा : बलियो राज्य, नागरिकमाथि ज्यादती गर्छ