२१ माघ, काठमाडौं । वैज्ञानिकहरूको अभूतपूर्व प्रयासको कारण अहिले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) विरुद्धका केही खोपहरू विश्व बजारमा आएका छन् । जसले यो रोगबाट बचाउने दाबी गरिएको छ । यस्ता खोपहरू कसरी विकासित भए त ? यहाँ खोपको विकास प्रक्रिया उल्लेख गरिएको छ । प्रयोगशाला वैज्ञानिकहरूले सन् २०२० को जनवरीमा कोरोना भाइरसको जेनेटिक सिक्वेन्स सार्वजनिक भएसँगै […]

काठमाडौं । बागमतीको गल्छीबाट हरदम सुस्ताइरहने मन्द बतास, नागार्जुन डाँडामाथिबाट छरिएको घामको न्यानो, एकनासले गुञ्जिरहने सारंगीको पाश्र्व धुन, काँचको मझौला गिलासमा बाफ उड्दै गरेको तात्तातो चिया अनि आफ्नै आलोकमा मग्न दौंतरीहरु । आलोकनगरस्थित बागमती खोला–किनारको सन्ध्याकालीन कोलाज हो यो । ठ्याक्कै दुई वर्षअघि- बागमतीको सुसेली उदेकलाग्दो सुनिन्थ्यो । गाईबस्तुको गोठ, मलमूत्रको दुर्गन्ध र लुकीछिपी गाँजा […]

१७ माघ, काठमाडौं । साइकलका पाइडल घुमाउँदै यसपालि लमजुङको सेरोफेरो छिचोलियो । मेरो ध्येय, पहाडी गोरेटोहरुमा साइक्लिङको आनन्द बटुल्नु मात्र थिएन । लमजुङले आफ्नो गर्भमा लुकाएका ती क्षेत्रहरुको खोजी गर्नु थियो, जो पर्यटकीय आकर्षण बन्न सक्छ । यस हिसाबले लमजुङको यात्रा अर्थपूर्ण रह्यो । सुन्दर हिमाल र डाँडाकाँडा हेर्दै ऐतिहासिक बिरासत बोकेको लमजुङको पुरानोकोट पुगियो […]

१५ माघ, काठमाडौं । नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको प्रतिबन्धित विप्लव समूहका पोलिटब्युरो सदस्य अनिल शर्मा ‘विरही’ १३औं पटकको धरपकडपछि आइतबार छुटे । अधिकांशमा मुद्दामा साधारण तारेख र केहीमा धरौटी बुझाएर छुटेका उनलाई प्रहरीले चितवनको पुरानो मेडिकल कलेजको आकस्मिक कक्षबाट समातेको थियो । केही समयदेखि घरमै आराम गरिरहेका विरही रत्ननगरस्थित घरमा भर्‍याङबाट लडेपछि अस्पताल भर्ना गरिएका थिए […]

१६ माघ, काठमाडौं । शुक्रबार दिउँसो २ बजे टेकुस्थित खरिबोटमा राणाकालीन सैन्य पोशाक लगाएका हतियारधारीहरु यताउति देखिन्थे । उनीहरूका काँधमा पुराना मोडलका बन्दुक थिए । बीचबीचमा बारूद पड्किएको डरलाग्दो आवाज पनि आइरहेको थियो । यत्तिकैमा ‘सैनिक’ हरूले घिर्सादै एकजना मानिसलाई खरीको बोटमा ल्याए । राणाकालीन सैनिक टोलीले उक्त व्यक्तिलाई झुण्ड्याउन खोजे । यसरी मानिस झुण्डाउन […]

१५ माघ, काठमाडौं । गत नोभेम्बर महिनामा कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) विरुद्धको खोप आएपछि विश्वभरका मानिसहरुले खुसीयाली व्यक्त गरे । खोप आएसँगै अब विस्तारै कोरोना महामारी पनि अन्त्य हुने दिशातर्फ उन्मुख हुने धेरैको विश्वास थियो । यद्यपि सोचेजस्तो सहजरुपमा कोरोना महामारीको अन्त्य नहुने केही संकेत देखिएको छ । विशेषगरी मुलुकहरुबीचको वर्गीय असमानताको कारण महामारी अझै लामो […]

१२ माघ, काठमाडौं । ललितपुरको लुभुमा डेरा गरी बस्ने सप्तरीका ३२ वर्षीय सागर पोखरेल र उनकी श्रीमती २२ वर्षीया निर्मला अघिल्लो साताको सोमबार मृत भेटिए । बन्द कोठाभित्र लडिरहेको शव नजिकै ‘सल्फस’ विषादीको बट्टा बरामद भयो । दुवैजनाले आत्महत्या गरेको प्रहरीको प्रारम्भिक अनुमान छ । महानगरीय प्रहरी परिसर, ललितपुरले घटनामा सागर र निर्मलाको मृत्युबीच फरक […]

१३ माघ, पोखरा । बाल्यकालमै सरकारी जागिर मिल्यो, तर छाडेर भागे । लाहुरेको अफर थियो, खान्न भनेर फर्के । आर्थिक संकट हुँदासमेत हुँदाखाँदाको जागिर र लाहुरे हुने अफर किन छोडेर हिँडेको त ? ‘जागिर खाएको भए धनी हुन्थें, अरु के हुन्थ्यो ? यो प्रश्न आफैंलाई पनि गर्थे । एक वर्षअघि कुराकानीमा धनबहादुरले भनेका थिए, ‘मलाई […]

११ माघ, काठमाडौं । बाँसको गबुवा (ढुंग्रो)मा पकाइएको चियालाई बाँसकै जालीले छानेर बाँसकै कपमा कहिलै खानुभएको छ ? चिया मात्रै होइन, काठमाडौंमै हरियो बाँसमा राखेर पकाएको बिरयानीको स्वादसमेत चाख्न पाइन्छ । यसको लागि काठमाडौंको मैतीदेवीसम्म भने पुग्नैपर्ने हुन्छ । मैतीदेवीको सेतोपुलबाट रातोपुलतर्फ १०० मिटरजति अघि जाँदा दायाँतर्फ एउटा बाँसैबाँसले बनेको कटेज भेटिन्छ । झण्डै तीन […]

९ माघ, काठमाडौं । अतिविपन्न चमार समुदायका छात्र रामजी राम अहिले नेशनल मेडिकल कलेज वीरगञ्जमा एमबीबीएस चौथो वर्षको परीक्षा दिँदैछन् । गरीब तथा अति विपन्न समुदायका छोराछोरीले सरकारी छात्रवृत्तिमा एमबीबीएस पढ्दा कति भुक्तमान व्यहोर्नुपर्दोरहेछ भन्ने दृष्टान्त हुन् रामजी । सरकारले २०७२ को बजेट वक्तव्यमा अति विपन्न समुदायका डोम, मुसहर, चमार र वादी विद्यार्थीलाई मेडिकल र […]

८ माघ, काठमाडौं । पत्रपत्रिकामा छापिने बाल सामग्रीमा दुईवटा उस्तै-उस्तै चित्र दिइन्छ र लेखिएको हुन्छ- फरक छुट्याउनोस् । बुधबार काठमाडौंको एक होटलमा आयोजना गरिएको सम्पादकहरुसँगको छलफलमा प्रश्न उठ्यो- केपी ओली, प्रचण्ड र माधव नेपाल उस्तै-उस्तै हुन् कि फरक ? ओली पक्ष र प्रचण्ड-माधव पक्षवीच फरक कसरी छुट्याउने ? नेकपा फुटेर बनेका दुवै समूहलाई आम जनताले […]

‘तपाईंहरुमध्ये को राम्रो डाक्टर बन्न चाहनुहुन्छ ?’ चिकित्सा विज्ञान अध्ययन संस्थानका प्रोफेसर सोध्छन् । चिकित्सा शास्त्र अध्ययन गर्ने अधिकांश विद्यार्थी सगर्व हात उठाउँछन् । एक छात्रालाई इंगित गर्दै प्रोफेसर सोध्छन्, ‘अँ, तिमी । के तिमीलाई लाग्छ कि तिमी राम्रो डाक्टर बन्नेछौं ?’ छात्रा खुसीसाथ भन्छिन्, ‘यस सर ।’ ‘किन ? यस्तो खास कुरा के छ […]

२०७५ सालसम्म विभिन्न सार्वजनिक समारोहमा आनन्ददेव भट्टको उपस्थिति नबिराई हुन्थ्यो । अझ प्रगतिशील संघ-संगठनका कार्यक्रममा त उनी नै केन्द्र रहन्थे । निर्भीक स्वभावका बौद्धिक व्यक्तित्व भट्ट पनि आफ्ना समकालीन र अग्रजसँग निरन्तर संवादमा हुन्थे । २०७५ देखि भट्टलाई केही मानसिक समस्या देखा पर्यो । उनलाई बिर्सिने रोग अर्थात् ‘अल्जाइमर्स’ भएको रहेछ । २०७७ देखि यही […]

१ माघ, काठमाडौं । माघे संक्रान्तिको अवसरमा नुवाकोटको तारकेश्वर गाउँपालिका–३, तारुकामा गोरु जुधाइएको छ । गोरु जुधाउन फाँटमा लैजाने वेला एउटा गोरु भीडतिर भागेपछि दर्शकको भागाभाग भएको थियो । त्यसक्रममा तीन जना घाइते समेत भएका छन् । तारुकामा हरेक वर्ष माघे संक्रान्तिका दिन गोरु जुधाउने गरिन्छ । गोरु जुधाइ हेर्ने धादिङ, काठमाडौं, चितवनलगायतका ठाउँबाट समेत […]

२६ पुस, काठमाडौं । दसैँ मनाउन अमेरिकाबाट नेपाल आएका ललितपुरका आईटी प्राविधिक उमेश केसी आगामी बिहीबार अमेरिका फर्किदै थिए । अघिल्लो साता कुनै अप्रिय घटना नभएको भए उनी अमेरिका जाने तयारीमा हुन्थे । बिहीबार अमेरिका फर्कने टिकट हातमा लिएका केसीको मृत शरीर फेला परेको छ । अष्टमीबाट टोखा नगरपालिका–३ मा रहेको ग्रिनभिला हाउजिङमा श्रीमती सुदिक्षा […]

२५ पुस, काठमाडौं । काठमाडौंबाट त्यती टाढाको गन्तव्य होइन, बेथानचोक । थोरै यात्रा छिचोल्नसाथ यो मनोहर स्थल पुग्न सकिन्छ । तर, त्यहाँसम्म पुग्ने मेलोमेसो मिलिरहेको थिएन । काठमाडौंको उकुसमुकुसबाट उम्किएर आसपासका खुला ठाउँमा विचरण गर्ने रहर भने मनभित्रै दबिएको थियो । एकपटक सथीहरुसँग कुरैकुरामा बेथानचोक जाने प्रस्ताव राखियो । साथीहरुले यो प्रस्तावलाई सर्वसम्मतबाट सहर्ष अनुमोदन […]

२३ पुस, काठमाडौं । कोरोना संक्रमितको शव व्यवस्थापनमा नेपाली सेनाले महिला सैनिकलाई समेत अघि सारेको छ । उपत्यका पृतना अन्तरगतका युनिटलाई क्रमागत रुपमा दिइने जिम्मेवारी अनुसार महिला मात्र रहेको गोरखकाली गुल्मका सैनिकहरुले शव व्यवस्थापन गर्ने गरेका छन् । हरेक सैनिक कार्यमा महिला सहभागितालाई बढाउँदै लैजाने सेनाको समावेशिताको नीति अनुसार महिलालाई शव व्यवस्थापनमा खटाइएको हो । […]

माथि माथि शैलुङ्गेमा चौरी डुलाउनेलाई हत्केलामा मायाँको गुराँस फुलाउनेलाई भन्दिनु है भन्दिनु मेरो चुल्ठो खाली छ, उनको त्यो मनै जाली छ… शनिबार बिहानै काठमाडौंको बानेश्वरबाट दोलखाको शैलुङका लागि सोझिएको यात्राका दौरान गाडीमा बजेको यही गीतले एकाएक हामीलाई उत्साहित बनायो । कुन्ती मुक्तानको स्वरमा सजिएको यो गीत शैलुङको चिनारीका लागि पर्याप्त थियो । जसलाईं स्वीकार गर्छन, […]

१ पुस, काठमाडौं । हाम्रा छोराका हत्याराले कहिले सजाय पाउँछन् ? अदालतले त एकपछि अर्को गर्दै अभियुक्त छोड्दै छ त ! रुकुम पश्चिमको चौरजहारीमा अन्तरजातीय बिहेका क्रममा हत्या गरिएका ६ जनाका आमा–बाले एकै स्वरमा सोधेको यो प्रश्नको जवाफ कसले दिने ? शायद यसको जवाफ अदालतसँग होला। सामूहिक हत्या गरेर भेरीमा बगाइएकोहरुको न्याय भेरी नदीजस्तै तन्किन्छ […]

२१ पुस, काठमाडौं । महाभारत शृङ्खलाको सबैभन्दा अग्लो चुचुरो सैलुङ हिमालको दृष्यावलोकन गर्न सकिने एक रमणीय स्थल हो । त्यसो त सैलुङ आफैंमा रमणीय छ । तामाङ भासामा ‘सै’ को अर्थ सय र ‘लुङ’को अर्थ थुम्का भन्ने बुझिन्छ । त्यसकारण सैलुङ सय थुम्का मिलेर बनेको एक रमणीय चुचुरो हो । दोलखा र रामेछापको सीमानामा पर्ने […]

२० पुस, काठमाडौं । सोमबार दिनभरि काठमाण्डौं उपत्यकामा घाम लागेन । कतिपयले सडकमा हिँड्दा आँखा पिरो-पिरो भएको अनुभव गरे । खासगरी साँझपख घर बाहिर निस्कने धेरैले आँखा पिरो भएको गुनासो गरे । चिकित्सकहरूका अनुसार यसको कारण हो- वायु प्रदूषण । नेपाल सरकारका पूर्वसचिव मौसमविद् डा. ऋषिराम शर्मा पश्चिमी वायुको प्रभावका कारण काठमाडौं उपत्यकाको न्यूनतम तापक्रम […]