बच्चालाई जस्तो चाहनुहुन्छ, त्यस्तै बनाउन सक्नुहुनेछ । घरको चालचलन, बोलीचाली, व्यवहार सबै कुरा बच्चाले सिक्छन् । र, त्यही अनुसार उसको जीवनशैली पनि निर्देशित हुन्छ । त्यसैले घरको वातावरण त्यस्तो हुनुपर्छ, जसले बच्चामा असल प्रवृत्तिको विकास होस् । बच्चालाई के गराउने, के नगराउने, के खान सिकाउने, कसरी खान सिकाउने सबै कुरा तपाईको हातमा छ । अतः […]

हिजोआज धेरै आमाबाबुले बच्चाहरुलाई घरमा एक्लै छोड्छन् र बजारमा किनमेल गर्न वा अरु काममा निस्कन्छन् । एक अनुमानका अनुसार लगभग ४० प्रतिशत बच्चाहरु कुनै समयमा एक्लै महसुस गर्छन् । प्रसिद्ध अंग्रेजी फिल्म ’होम अलोन’ मा यसबारे चित्रण गरिएको छ । जसमा कसरी एक बच्चा घरमा एक्लै बस्दा नराम्रो परिस्थितिको सामना गर्ने गर्छन् ? तर फिल्ममा […]

छोराछोरीलाई कसरी स्यहार-सुसार गर्ने भन्ने कुरामा अहिलेका आमाबुवाको बढी नै लगाव देखिन्छ । उनीहरु चाहन्छन्, सकेसम्म छोराछोरीले दुःख भोग्न नपरोस् । उनीहरु सधै सुखी र खुसी देख्न पाइयोस् । यही कारण आमाबुवाले छोराछोरीलाई सुकिलो, खुसी, सुखी राख्ने प्रयास गर्छन् । छोराछोरीले चाहेको कुरा पुरा गरिदिन्छन् । छोराछोरीले कुनै अभाव अनुभव गर्न नपरोस् भन्ने सोच्छन् । […]

आइन्स्टाइनले भनेका थिए ‘यदि तपाईं आफ्नो बच्चालाई बुद्धिमान बनाउन चाहनुहुन्छ भने उनीहरुलाई परिकथा सुनाउनु पर्छ । यदि उनीहरुलाई बुद्धिमान बनाउन चाहनुहुन्छ भने झनै धेरै परिकथाहरु सुनाउनु पर्छ ।’ यही नै आइन्स्टाइनको भनाइको निचोड हो । हजुरआमा र हजुरबुबाहरु आफ्नो नाति नातिनाहरुलाई कथाको माध्यमबाट दुनियाँको कुनाकुनामा पुर्याउने गर्छन् । जहाँ बच्चाहरु कल्पनाको दुनियाँमा हराउने गर्छन् । […]

हामी बालबच्चाको भविष्यलाई लिएर चिन्तित हुन्छौं । उनीहरुले दुःख भोग्न नपरोस्, कष्ट खेप्न नपरोस्, अभाव सहन नपरोस् । हामी यस्तै चाहन्छौं । त्यसैले हामी उनीहरुका लागि भविष्य सुरक्षित गर्न चाहन्छौं । यसका लागि उनीहरुलाई पढाउने, लेखाउने वा सक्षम बनाउने यत्न गर्छौं । कसरी उनीहरु गरिखाने हुन्छन् र आफ्नो जीवन निर्वाह गर्न सक्छन् भनेर हामी घोत्लिने […]

एक बच्चा छन्, जिद्दी स्वभावका । शिक्षक एवं आमाबुवाको अगाडि उनी कमजोर बच्चा हुन् । पढाइमा ध्यान छैन । राम्ररी लेखपढ गर्न जान्दैनन् । आज्ञाकारी छैनन् । ज्ञानी छैनन् । सुत्ने, उठ्ने कुनै निश्चित समय छैन । उनी आफ्नै दुनियामा मग्न हुन्छन् । कक्षा कोठामा पढिरहँदा होस् वा घरमा खाना खाइरहेको बेला, उनी कल्पनाको दुनियामा […]

७ साउन, वीरगञ्ज । रौतहटको कटहरिया नगरपालिका-७, श्रीनगरकी एक महिलाको गर्भमा छैटौं सन्तान हुर्कंदै थियो । पाँचौं सन्तान शल्यक्रियाबाट जन्माइएकोले उनलाई फेरि अस्पताल पठाउनुपर्ने थियो, तर कटहरियाकै स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी गराउने प्रयास गर्दा बच्चादानी फुट्यो । त्यसपछि उनलाई बाराको कलैया अस्पताल हुँदै गत असार ११ गते वीरगञ्जको नारायणी अस्पताल पुर्‍याइयो । त्यसबेलासम्म गर्भको बच्चा मरिसकेको […]

कहिले काहीँ बालबच्चालाई एक्लै घरमा छाड्नुपर्ने बाध्यता आइलाग्छ । घरमा परिवारका अन्य सदस्य नहुन सक्छन् । आमा र बुवा काम विशेषले बाहिर निस्कनुपर्ने हुन्छ । यस्तो अवस्थामा बालबच्चा एक्लै घरमा छाड्नुअघि केही सर्तकता अपनाउनुपर्छ । किनभने कहिले काहीँ सामान्य कुरामा ढंग नपुग्दा त्यसले ठूलो दुर्घटना निम्त्याउन सक्छ । यस्ता संभावित दुर्घटनाबाट बच्नका लागि आमाबुवाले केही […]

बच्चा के चाहन्छन् ? बच्चा के कुरामा खुसी हुन्छन् ? हामी चासो राख्दैनौं  । बच्चाको खुबी के हो ? हामी सोध्दैनौं । त्यसैले बच्चालाई उनीहरुको रुची, क्षमता भन्दा अरु कुरामा हामीले जोड दिन्छौं । नतिजा, बच्चाले अपेक्षित सफलता हासिल गर्दैनन् । साथसाथै उनीहरुसँग भएको प्रतिभा पनि उजागर हुन पाउँदैन । अभिभावकको चाहन्छन्, ‘मेरो बच्चाले धेरै […]

संसारमा कहिलेकाहीं अनाैठा घटना हुन्छन् । मध्यपूर्वी मुलुक इराकमा हालै मानव इतिहासकै पहिलो र अनौठो घटना भएको छ । त्यहाँ तीनवटा यौनाङ्ग भएको बच्चा जन्मिएको छ । इराकको मोसुल शहरमा अनौठो शारीरिक विकृतिसहितको बच्चा जन्मिएको हो। उक्त बच्चाको शरीरमा तीनवटा लिङ्ग भएको पाइएको छ । स्थानीय एक अस्पतालमा एक दम्पतीले उपचारका लागि हालै एकजना तीन […]

कुनैपनि बच्चाले आफु कमजोर भएको, आफुले हारेको कुरालाई स्विकार्न सक्दैनन् । तर, सबै बच्चाको सबै क्षमता एकनास पनि हुँदैन । उनीहरु खेलकुदमा सबैभन्दा अगाडि हुनुपर्छ भन्ने तपाईं अपेक्षा गर्नुहुन्छ, तर बच्चालाई त्यसमा रुची थिएन । वा उनले प्रयास गर्दागर्दै पनि सकेनन् । त्यसैले साथीले उछिन्यो । यतिबेला तपाईंले उनीहरुलाई ‘तिमी दोस्रो वा तेस्रो मात्र भएको […]

अधिकांश अभिभावकले बच्चाको पढ्ने, खाने, उठ्ने तालिका निर्धारण गरिदिन्छन् । तर, बच्चाको समुचित मानसिक तथा शारीरिक विकासका लागि यति मात्र पर्याप्त छैन । बच्चालाई बच्चा जस्तै हुन दिनुपर्छ । वा, त्यस किसिमको वातावरण मिलाइदिनुपर्छ । बच्चाका लागि पढ्ने, खाने, सुत्ने तालिकासँगै खेल्ने तालिका पनि निर्धारण गरिदिनुपर्छ । हरेक दिन उनीहरुले खेल्नका लागि समय पाउनुपर्छ । […]

चिकित्साको क्षेत्रमा विश्वमा निकै ठूलो प्रगति भैरहेको छ । कैयन् पटक असम्भव लाग्ने चिजहरु समेत सम्भव हुने गरेका छन् यो क्षेत्रमा । विज्ञान प्रविधि तथा चिकित्साको क्षेत्रमा नयाँ नयाँ खोज अनुसन्धान भैरहेका छन् । पछिल्लो पटक एउटा यस्तै चामत्कारिक उपलब्धि हासिल भएको छ । बेलायतमा एकजना बच्चा दुईवटी आमाको गर्भमा हुर्किएर जन्मिएको छ । बेलायतको […]

२१ पुस, काठमाडौं । जापानमा बच्चाको जन्मदर लगातार कम भैरहेको छ । त्यहीँ बीचमा अहिले त्यहाँ एउटा अनौठो प्रवृत्ति देखा परिरहेको छ । जापानमा मानिसहरुमा कुकुर बिरालो पाल्ने शौख यति धेरै बढेको छ कि त्यहाँ नयाँ जन्मिने मानिसको बच्चाको जन्मदर्ताभन्दा कुकुर बिरालोको दर्ताको संख्या धेरै हुने गरेको छ । स्मरण रहोस् जापानमा घरपालुवा जनावर पाल्ने […]

यो दुनियाँमा कहिलेकाहीँ पत्याउने नसकिने घटना हुन्छन् । ब्राजिलमा त्यस्तै भएको छ । दुईजना ब्राजिलियन युवकहरुले एउटै युवतीलाई मन पराए र दुवैले प्रेम प्रस्ताव पनि राखे । अचम्म त के भने ती युवतीले दुवै युवकको प्रेम प्रस्ताव स्वीकार गरिन् । त्यसपछि ती युवतीको प्रेम सम्बन्ध दुवै युवकसँग रह्यो । अर्थात् दुई युवक र एक युवतीबीच […]

जाडोको मौसम होस् या जाडो सुरु हुने बेलामा देखिने मौसम परिवर्तनको समय, मान्छेको स्वास्थ्यका लागि यो समय निकै संवेदनशील समय हो । अनेक फ्लुले पनि यही समयमा मान्छेको स्वास्थ्यमा आक्रमण गर्ने गर्छ । अहिले कोरोना भाइरसको महामारी चलिरहेको छ । त्यसैमाथि चिसोको मौसममा मान्छेमा निमोनिया, रुघाखोकी जस्ता समस्याहरु देखिने भएकोले यसमा ध्यान दिनु आवश्यक रहेको […]

बालबच्चालाई खुसी बनाउन होस् वा रोएको बखत फकाई–फुल्याई गर्न, धेरैजसो आमाबुवाले चिप्स, चिजबल, कुरकुरे, चाउचाउ, चकलेट, बिस्कुट आदि दिने गर्छन् । यसको विकल्पमा स्याउ, उसिनेको आलु, गाईको दुध हुँदो हो त के हुन्थ्यो ? सामान्यतः हामीले देख्दै÷भोग्दै आएका छौं, जंकफूड दिएपछि बच्चा जति खुसी हुन्छन् स्याउ वा यस्ता अन्य खानेकुराबाट त्यती खुसी हुँदैनन् । किन […]

समाजमा दुष्टता बढ्दै जाँदा सबैले यसको सामना गर्ने उपायहरू खोजिरहेका हुन्छन् । समाजमा देखिएका नराम्रा आचरणलाई रोक्नको लागि हाम्रो भूमिका के ? भन्ने पनि सबैले ध्यान दिनुपर्छ । समाज सुधार्नको लागि पहिलो आफू सुध्रिनुपर्छ र त्यसपछि आफ्नो परिवार सुधार्नुपर्छ । सबैंले आफू र आफ्नो परिवार सुधार्न हो भने एकैपटक समाज सुधार भइहाल्छ । हामीले आफ्ना […]

वितगमा बालबच्चा हुर्काउन जति सहज थियो, अहिले त्यस्तो स्थिती छैन । एकै दम्पतीले चार÷पाँच जना सन्तान सजिलै हुर्काउन सक्थे । आमा धारणा के छ भने धेरै बच्च हुँदा उनीहरुलाई राम्ररी स्यहार सुसार पुग्दैन । जबकी धेरै बच्चाहरु भएमा एकआपसमै मिल्ने, खेल्ने, हेचारह गर्ने प्रवृत्ति विकास हुन्छ । उनीहरु आफु आफुमै रमाएर, खेलेर बस्छन् । आमाबुवाले […]

मानिसलाई बच्चा जन्माउनका लागि ९ महिनासम्म गर्भमा बच्चा राख्नुपर्दछ । तर भारतको बिहारमा चाहिँ एकजना महिलाले १४ महिनामा ८ वटा ‘बच्चा जन्माएकी’ छिन् । त्यस्तै बिहारमै अर्की एक महिला ९ महिनामा ५ छोरीको आमा बनेकी छिन् । १४ महिनामा ८ बच्चा जन्माउनु र ९ महिनामा ५ बच्चा जन्माउनु सायद असम्भव कुरा हो । तर छिमेकी […]

आजका धेरै बच्चाहरूलाई आफन्त या गुरुजनलाई गरिने सम्बोधनको अघि प्रयोग गर्ने आदरार्थी शब्दको विषयले टाउको दुखाइरहेको हुन्छ । आदरणीय र पूजनीय जस्ता शब्द कुन सम्बन्धको अघि प्रयोग गर्ने ? भन्ने कुराले धेरैलाई अलमलमा पार्ने गर्छ । आफ्ना कोही आफन्तसँग भेट हुँदा कसलाई कस्तो सम्बोधन गर्ने भन्ने कुरा पनि आजका केटाकेटीको टाउकोदुखाइकै विषय हो ।  नेपाली […]