Comments Add Comment
कोभिड योद्धा २० :

महामारीमा अब्बल सशस्त्र प्रहरी अस्पताल

२७ पुस, काठमाडौं । कोरोना महामारीमा देशभर भएको मृत्यु संख्या दुई हजार हाराहारीमा पुगिरहँदा काठमाडौंको बलम्बुस्थित सशस्त्र प्रहरी बलको कोभिड–१९ विशेष अस्पतालमा मृत्यु हुनेको संख्या नगन्य छ ।

इन्टेसिभ केयर युनिट (आईसीयू) मा राख्नुपर्ने र लक्षणयुक्त संक्रमित मात्र भर्ना हुने यो अस्पतालले ५९ जनालाई बचाउन सकेन । हालसम्म निको भएर फर्कनेको संख्या भने दुई हजार २६६ छ ।

अस्पतालका फिजिसियन डा. रोशन झा अर्ली इन्टरभेन्ट (स्थिति बिग्रिर्नु अगावैको उपचार) र रेगुलर मोनिटरिङ (नियमित निगरानी) विधि अपनाइएको कारण अन्य कोभिड अस्पतालको तुलनामा बलम्बुमा कोरोना संक्रमितको मृत्यु दर न्यून भएको बताउँछन् ।

उनका अनुसार कोभिड विशेष अस्पताल बनाइएदेखि नै क्लोज सर्किट (सीसी) क्यामरामार्फत विरामीको चौबिसै घन्टा निगरानी र विरामीलाई असामान्य महसुस हुनेवित्तिकै सिधै डाक्टरलाई फोन गर्न सक्ने व्यवस्था गरिएको थियो । डिएसपी समेत रहेका डा. झा भन्छन्, ‘फौजी अनुशासनका कारण पनि उपचारमा कुनै चुक हुन पाएन ।’

नेपाली सेनाको छाउनीस्थित अस्पतालमा अधिकांश चिकित्सक नै संक्रमित भएर सेवामा समस्यामा पर्‍यो । बलम्बुका स्वास्थ्यकर्मी भने नगन्य मात्रै संक्रमित भए, त्यो पनि पछिल्ला दिनमा ।

रूपक महर्जन

अस्पतालका निर्देशक रहेका प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक एसएसपी डा. रुपक महर्जनका अनुसार स्वास्थ्यकर्मी सुरक्षित हुनुका पछाडि मुलतः तीन कारण छन् ।

पहिलो, सरकारले घोषणा गरेको पहिलो कोभिड–१९ विशेष अस्पताल भएकाले पर्सनल प्रोटेक्टिभ इक्युपमेन्ट (पीपीई), मास्क लगायतका सुरक्षा सामग्रीको कुनै अभाव भएन ।

दोस्रो, उपचारको आन्तरिक सुरक्षा प्रोटोकलको पूर्ण पालना । महर्जनका अनुसार अन्य देशका उपचार पद्धति, प्रयोग भएको औषधि लगायतको जानकारी लिएर प्रोटोकल बनाइएको थियो ।

कोभिडका विरामी राखेको भवनमा गएका स्वास्थ्यकर्मीको एउटा समूह दुई हप्ता त्यहीँ बस्ने प्रावधान लागु गरिएको थियो । त्यहाँबाट निस्केर क्वारेन्टिनमा बसेर, परीक्षण रिपोर्ट नेगेटिभ आएपछि मात्र अर्को दुई हप्ताको पालो आउने व्यवस्था थियो ।

‘तेस्रो कारण चाहिँ सशस्त्र प्रहरीको अस्पतालमा भएको पर्याप्त खाली ठाउँ पनि रहेको हाम्रो अनुभव छ’, डा. महर्जन भन्छन्, ‘मनग्गे ठाउँ हुँदा बिरामी र स्वास्थ्यकर्मी हिँड्ने बाटो मात्र नभई प्रयोग भएका सरसामान डिस्पोज गर्ने ठाउँ पनि फरक बनाउन सकियो ।’

दुई हप्तामा तयार भएको अस्पताल

गत वर्ष पुसमा चीनको वुहानबाट कोरोना भाइरस फैलन थालेलगत्तै त्यहाँ रहेका नेपालीको उद्दारको पूर्वतयारीमा सशस्त्र प्रहरी पनि खटिएको थियो । नेपाली सेनाको नेतृत्वमा भएको १७२ जना विद्यार्थीलाई ल्याउने ‘अपरेशन कोभिड–१९ नेपाल’मा सशस्त्र अस्पताल पनि सहभागी थियो ।

‘नेपालमा पनि चीनको जस्तै अवस्था आउन सक्छ भन्ने विश्लेषण त्यही वेला गरेर पूर्वतयारी थालिसकेका थियौं’, डा. झा भन्छन्, ‘तयारीको बिजारोपण भने हामीकहाँ पनि कोभिड–१९ को केश आए के गर्ने भन्ने विषयको आन्तरिक छलफलबाट भएको थियो ।’

नभन्दै, चैत १० गते नेपालमा कोरोना संक्रमणको दोस्रो केश देखा पर्‍यो । र, त्यसको भोलिपल्टै सरकारले महामारी नियन्त्रणका लागि लकडाउन गर्ने निर्णय गर्‍यो । सरकारले डेडिकेटेड अस्पताल बनाउने छलफल पनि थाल्यो ।

डा. झा सम्झन्छन्, ‘माथिल्लो तहमा भएको छलफलमा सशस्त्र प्रहरीकै अस्पताल प्रयोग गरेर सेनाको नेतृत्वमा कोभिड विशेष अस्पताल बनाउने निर्णय भएछ ।’

तर, सशस्त्रका ३५ हजार फौज र तिनका परिवारलाई सेवा दिइरहेको अस्पताललाई पूर्णरुपमा कोभिड अस्पताल बनाउन सजिलो थिएन । त्यसैले ब्यारेक र खाली ठाउँ प्रयोग गरेर नयाँ अस्पताल तयार गर्ने प्रस्ताव अघि सारियो । त्यसो गर्दा खर्च बढी हुने र तयार गर्न समय पनि बढी लाग्ने भनियो ।

सशस्त्रका अधिकृतहरुले समयमै तयार पार्ने विश्वास दिलाएपछि नियमित सेवासँगै कोभिड विशेष अस्पताल बनाउने काम सुरु भयो ।

सशस्त्र प्रहरीका प्रवक्ता राजु अर्यालका अनुसार अस्पताल परिसरमा नम्बर ९ पशुपतिनाथ बाहिनी र २०७२ सालको महाभूकम्पपछि प्रयोगविहीन बनेको दुईवटा ब्यारेक भवन पनि थिए । प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) को नेतृत्वमा रहने बाहिनीमा कम्तिमा १७० जनशक्ति हुन्छन् ।

कोरोना संक्रमितलाई उपचार गराइने भवन ।

‘बाहिनीलाई राताहात खाली गरियो’, प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) अर्याल भन्छन्, ‘गोदामको रुपमा प्रयोग गरिएको एउटा पर्खाल मर्मत र फ्लोरिङदेखि पानी–बत्ती व्यवस्थापनसम्मका काम सकेर दुई सातामा १२० बेडको अस्पताल तयार पार्‍यौं ।’

संरचनागत तयारीसँगै कोभिड–१९ संक्रमितको उपचारका लागि २७ जना रहने तीनवटा कोरोना भाइरसविरुद्ध टोली बनाएको डा. झा सम्झन्छन् । ‘अहिले त १६० आईसीयू बेडको वार्डसहित भीआईपीका लागि १५ क्याबिन र २० वटा आईसीयु छन्’, उनी भन्छन्, ‘क्षमता र सुविधा थप्ने तयारी पनि हुँदैछ ।’

डा. रोशन झा

विरामीको खुशीमा गद्गद् चिकित्सक

सशस्त्र प्रहरी अस्पतालमा सामान्य नागरिकदेखि भीआईपीसम्मले उपचार पाएका छन् । सेवा लिने भीआईपीमा राजनीतिक र फौजीदेखि निजामतिसम्म छन् । ‘सामाजिक सञ्जालमा हरेक दिन धन्यवाद पाउँदा गौरव महसुस हुन्छ’, डा. झा भन्छन्, ‘महामारीको झण्डै एक वर्षको चक्रमा हामीले धेरै सद्भाव कमायौं ।’

उनका अनुसार, कोभिड अस्पतालमा वैशाख ३१ गते पहिलो बिरामी भर्ना हुन आएका थिए । त्यसपछि त क्रमशः कोभिड युद्धको मोर्चा खुलेको उनी बताउँछन् । कोरोना संक्रमितलाई उपचार थालिएको पहिलो दिनबाटै सीसी टीभीबाट बिरामीलाई हेर्न र फोनमा कुरा गरेर नियमित जानकारी लिन थालियो ।

‘म एकजनाले मात्रै दिनमा दुईदेखि तीनसय कल फोन उठाएँ होला’, डीएसपी झा भन्छन्, ‘तुरुन्त चिकित्सक उपलब्ध भएपछि विरामीको मनोबल त्यसै बढ्दो रहेछ भन्ने मेरो अनुभव छ ।’

सशस्त्र प्रहरीको यही कोभिड अस्पतालमा रेमिडिसिभिर जस्ता औषधि पहिलो पटक प्रयोग गरिएको थियो । नेपालमा प्रयोग अनुमति नभइसकेका अवस्थामा सिकिस्त विरामीका आफन्तले भारतबाट रेमिडिसिभिर ल्याएर चलाइदिन आग्रह गरेपछि परिक्षणको लागि पनि चलाइएको थियो ।

परिणाम राम्रो भएपछि साउन अन्तिम साता त औषधि व्यवस्था विभागले नै रेमिडिसिभिर प्रयोगमा ल्याउन अनुमति दियो ।

तस्वीर/भिडियो : चन्द्रबहादुर आले/अनलाइनखबर

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?

Author Info
गौरव पोखरेल

ट्रेन्डिङ

Advertisment