विश्वकप १९५८ : विश्व फुटबलमा पेलेको उदय

२७ कात्तिक, काठमाडौं । सन् १९५८ को फिफा विश्वकपका लागि छनोट प्रक्रियाको संरचना केहि खुकुलो पारिएको थियो । यो संस्करणमा संयुक्त अधिराज्यका चारै देशले मात्र होइन अर्जेन्टिनाले पुनरागमन गरेको थियो भने सोभियत युनियनले पनि पहिलो सहभागिता जनाएको थियो ।

तर, यसपल्ट दुईपल्टका दुई पूर्व च्याम्पियनहरु इटली र उरुग्वे भने छनोट हुन असफल रहे ।

इजरायललाई मान्यता दिएको भन्दै तीन मुस्लिम देशहरु इण्डोनेसिया, सुडान र टर्कीले बहिस्कार गर्दा उनीहरुले छनोट प्रतियोगितामै सहभागी भएनन् । यसबीच छनोट अन्तर्गतको एउटा नकआउट खेलमा वेल्ससँग हारेपछि इजराजयलले पनि मुख्य विश्वकप खेल्न पाएन ।

युरोपेली देशमा लगातार संस्करण विश्वकप आयोजना भएको यो दोस्रोपल्ट थियो । यसबाट दक्षिण अमेरिकी देशहरु असन्तुष्ट थिए । फिफाले प्रतियोगिता फरक फरक महादेशमा गर्ने लक्ष्यको घोषणा गरेको थियो ।

यो त्यही प्रतियोगिता हो जहाँ ब्राजिलले आफ्नो पहिलो विश्वकप उपाधि जितेको थियो । संसारले पेलेको महिमाको पहिलो झलक देखेको थियो ।

त्यतिबेला पेले मात्र १७ वर्षका थिए । सुरुवाती दुई खेलमा उनले ब्राजिलको टिममा अवसर पाएनन् । पछिल्ला चार खेलमा ६ गोल गरेपछि विश्व फुटबलमा एक महान खेलाडीको उदय भयो ।

पेलेले क्वाटरफाइनलमा वेल्सविरुद्ध विश्वकपमा आफ्नो पहिलो गोल गरेका हुन् । तर, सेमिफाइनलमा फ्रान्सविरुद्ध ह्याट्रिक गर्नुअघि सम्म संसारले उनीप्रति ध्यान दिएका थिएनन् ।

फाइनलमा स्वीडेनको विरुद्ध पेलेले निर्णायक २ गोल गरे र स्टकहोमको रसुन्दा रंगशालामा उपस्थित ५० हजार घरेलु समर्थकलाई स्तब्ध पार्दै आफ्नो देशलाई पहिलोपल्ट विश्वकपको उपाधि दिलाए ।

यो विश्वकपमा फ्रान्सका जस्ट फोन्टेनले १३ गोल गरे । विश्वकपको एकै संस्करणमा सर्बाधिक गोल गर्ने खेलाडीको कीर्तिमान अझै पनि उनकै नाममा छ ।

पेले र ब्राजिलले पहिलो विश्वकप जितेर विश्वस्तरमा आफ्नो शानदार यात्राको सुरुवात गर्न सफल रह्यो । पेले विश्वकपमा सबैभन्दा कम उमेरमा गोल गर्ने खेलाडी बने । वेल्सविरुद्ध गोल गर्दा उनी १७ वर्ष २३९ दिनका थिए । फाइनल खेलमा ७ गोल भएको थियो । यो कीर्तिमान अझैसम्म पनि कायम छ ।

विश्वकपमा अर्जेन्टिनाको पुनरागमन सर्मनाक थियो । उनीहरुले समूह चरणमा लगातार दुई खेल गुमाउँदा १० गोल खाए । समूहबाटै घर फर्किनुपर्दा स्वदेशमा असन्तुष्ट समर्थकको सामना गर्नुपरेको थियो ।

अघिल्ला केहि संस्करणको तुलनामा यो विश्वकपमा समर्थकको औषत उपस्थिति कम थियो ।

तथ्यांकमा १९५८ विश्वकप

आयोजकः स्वीडेन
टिमः १६
फर्म्याटः समूह चरण, नकआउट
खेलः ३५
गोलः १२६
विजेताः ब्राजिल
उपविजेताः स्वीडेन
गोल्डेन बुटः जस्ट फेर्टेन (फ्रान्स)